Ruil Franse steenkool door Duitse turf

Elke week opent China een nieuwe steenkoolcentrale om aan zijn stijgende energievraag te kunnen voldoen. Zelfs met de nieuwste technologie spuwen deze installaties dubbel zo veel CO2 uit als gelijkaardige ovens die op olie of gas draaien. Maar de Aziatische tijger maalt niet om het broeikaseffect. Moeten wij in Vlaanderen dan zijn ecologisch onverantwoorde keuze volgen? Als het aan E.ON ligt, is het antwoord op deze vraag ja. Zo plant de Duitse energiereus in de Antwerpse haven de bouw van een steenkoolcentrale met een capaciteit van 1100 megawatt – meer dan Doel I en II samen. De totale investering bedraagt 1,5 miljard euro.

Economische motieven liggen aan de basis van deze aanvraag. Enerzijds stijgt de vraag naar elektriciteit in ons land jaarlijks met gemiddeld 1,2 %, aldus het Planbureau. De goedgekeurde projecten van hernieuwbare energie zullen het toekomstige tekort niet kunnen dekken. Daarom dringt het bedrijfsleven aan op alternatieven. Anderzijds past het voorstel van E.ON in een tactisch manoeuvre om zijn positie aan de onderhandelingstafel met Suez – moeder van Electrabel – te verstevigen. Om de fusie met Gaz de France (GdF) verteerbaar te maken, beloofde de Franse energiegroep aan de Europese Commissie bepaalde activa op de Belgische markt te ruilen met buitenlandse concurrenten.

Vandaag haalt ons land nog altijd meer dan 10 % van zijn elektriciteit uit steenkool. Maar deze fossiele brandstof belast zeer sterk het milieu. Als we tegen 2020 de CO2-uitstoot met 20 % willen verminderen – zoals Europa ons oplegt – zullen we deze vuile installaties dus dringend moeten vervangen. Maar de mogelijkheden zijn beperkt. Volgens een studie van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (Vito) kunnen hernieuwbare bronnen tegen 2020 maar maximum aan 15 % van onze behoefte aan elektriciteit voldoen. In die zin biedt het initiatief van E.ON wel een alternatief, op voorwaarde dat er een ruil plaatsvindt. De nieuwe installatie zal immers 25 % minder CO2 uitstoten dan de bestaande steenkoolovens van Electrabel. Bovendien versterk je de vrije markt door de Duitsers een deel van de koek te geven.

Ten slotte blijft kernenergie een deel van de oplossing om de overgang naar een duurzame economie te overbruggen. Hier kun je een dubbele piste bewandelen. Laat Suez een substantiële vergoeding betalen voor het tijdelijk langer openhouden van haar afgeschreven installaties en investeer dit geld in hernieuwbare bronnen. Volgens een studie van PricewaterhouseCoopers (PwC) levert deze verlenging tussen 10 en 55 miljard euro gecumuleerde cashflow op. Maar waarschijnlijk zal deze maatregel nog niet volstaan om aan de stijgende vraag – een extra capaciteit van naar schatting 15,7 gigawatt (GW) tegen 2030 – te kunnen voldoen. Geef daarom aan een internationaal consortium de kans om in eigen beheer een ultramoderne kerncentrale van de nieuwste generatie met een capaciteit van 3200 megawatt (MW) te bouwen. Conform het Finse model is de Vlaamse werkgeversorganisatie hiervoor bereid het nodige kapitaal – naar schatting 3 à 4 miljard euro – op tafel te leggen.

Door Eric Pompen