Rubens opgewekt

De nieuwe Vlaamse regering moet een sterker geprofileerd buitenlandbeleid voeren. Een jonge denktank, de Rubens Stichting, Instituut voor Internationale Betrekkingen, wil de brug bouwen tussen politiek, bedrijven en samenleving.

De Rubens Stichting, Instituut voor Internationale Betrekkingen, wil haar opwachting maken bij Patrick Dewael, Vlaams minister-president en verantwoordelijk voor de buitenlandse betrekkingen van Vlaanderen. De Rubens Stichting is een jonge vzw die Vlaamse diplomaten, oud-diplomaten, hoogleraren, ondernemers en media-mensen groepeert. De Rubens Stichting wil, vanuit de burger, mee het prille Vlaamse buitenlandbeleid steunen. Tot vandaag was dat beleid een onderonsje van enkele politici, kabinetsleden en ambtenaren. De Vlaamse samenleving was er niet bij betrokken. De Rubens Stichting spiegelt zich aan het Nederlandse Clingendael Instituut en het Ierse Institute for European Affairs (met een Brusselse afdeling).

Met de verwijzing naar Pieter-Pauwel Rubens wil de stichting enerzijds de internationale uitstraling van Vlaanderen onderlijnen en anderzijds terugvallen op een diplomatieke traditie van enkele eeuwen terug. Pieter-Pauwel Rubens vervulde diplomatieke opdrachten tijdens zijn studie- en schilderreizen.

PIONIER VAN DEN BRANDE.

De Rubens Stichting is tot stand gekomen in de nadagen van Van den Brande II. De vorige Vlaamse minister-president – steeds tuk op het exploreren van nieuwe ideeën en persoonlijk zeer geboeid door buitenlandse zaken – gaf zijn enthousiaste steun aan de Rubens Stichting. Hij ontving bijvoorbeeld Vlaamse ondernemers in het Huis Errera, de residentie van de Vlaamse regering aan het Brusselse park, om hen uit te nodigen de Rubens Stichting bij te staan.

Sedert de staatshervorming van 1993 heeft de deelstaat Vlaanderen (en uiteraard ook Wallonië) een reeks internationale bevoegdheden, met als meest opvallende bevoegdheid het verdragsrecht. In die zin is de Belgische staatshervorming uniek. Voorzitter Jan Hendrickx (oud-ambassadeur en oud-kabinetschef) van de Rubens Stichting: “De Belgische staatshervormers innoveerden met deze stap. Ook andere deelstaten in Europa zullen deze bevoegdheid verwerven in de volgende jaren. Vlaanderen heeft het verdragsrecht, beschikt over een behoorlijke begroting voor buitenlandse initiatieven, kan zich inzetten voor de training van diplomaten van nieuwe landen, moet een nieuwe relatie ontwikkelen met de Wereldbank, de Europese Bank voor Economische Ontwikkeling, de Aziatische Ontwikkelingsbank, enzovoort.”

Voor de regering-Van den Brande voerde Jan Hendrickx opdrachten uit in de Baltische Republieken, Rusland, Polen en Hongarije. Hij lag aan de basis van de vzw Baltikum. Ter voorbereiding van de Rubens Stichting bestudeerde hij gelijksoortige denktanks in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en de VS.

De Rubens Stichting wil een publiek-privé-partnership zijn. De vzw opereert volgens het beginsel 1 frank voor 1 frank: zij verzamelt fondsen bij het bedrijfsleven en kreeg het morele engagement van oud-minister-president Van de Brande dat hij naast elke privé-frank een overheidsfrank zou leggen. Contacten werden gelegd met bedrijven, universitairen, het VEV, de Boerenbond.

Hendrickx: “Europa zoekt een nieuw evenwicht tussen centraliseren en decentraliseren. Vlaanderen kan het voortouw nemen van een groep van een tiental constitutionele regio’s, dit wil zeggen regio’s die over een zekere regulerende bevoegdheid beschikken en die binnen de grondwet een speciale positie innemen. Het doel is een meer directe toegang te verwerven tot Europa en zijn beslissingsstructuur.”

CLINGENDAEL.

Instituut Clingendael in Nederland is de officiële denktank voor buitenlandse zaken van de Nederlandse regering. Clingendael heeft 45 eigen onderzoekers. De Rubens Stichting begint bescheiden, maar heeft al twee studieprojecten goedgekeurd in haar raad van beheer. Die zullen worden voorgelegd aan de nieuwe Vlaamse bewindsploeg.

Hendrickx: “Alleen al een ernstige inventaris opmaken van wat er in de voorbije vijf jaar verwezenlijkt is, plus een dialoog over de beleidsbrief buitenland van minister-president Dewael, zijn opbouwende initiatieven.”

Stichtende leden van de Rubens Stichting zijn onder meer: Jan Hendrickx, Jan Coene, Hans De Belder, René De Feyter, Guido Peleman, Peter Meeûs, Hendrik Seghers, Eric Suy, MAG Van Meerhaeghe. Een kring van deelnemers voor werkgroepen wordt samengesteld.

Hendrickx: “Vlaanderen moet leren over zijn grenzen te kijken. We hebben de instrumenten in handen om dat te doen. De werking van de Rubens Stichting past perfect binnen de Belgische wettelijkheid. Het bedrijfsleven van Vlaanderen, dat rijper en internationaler wordt, heeft er alle belang bij om aansluiting te zoeken bij een initiatief als de Rubens Stichting. Zij is Vlaams, maar vult een federale ruimte. De Belgische vzw’s die zich bekommeren om het federale buitenlandbeleid zijn vandaag zeer passief.”

F.Cr.