Renteverhoging in de zomer?

De bijeenkomst van de G-7 in Japan werd overschaduwd door de toespraak die de voorzitster van de Amerikaanse centrale bank (Fed), Janet Yellen, vorige vrijdag gaf aan de universiteit van Harvard. Alweer bevestigde ze de noodzaak om de rentetarieven op te trekken. Ze gaf echter geen datum op. In een interview met het Amerikaanse televisiestation CNBC gaf de gouverneur van de Fed, Jerome Powell, een eerste hint. Hij beklemtoonde dat, zolang de cijfers blijven verbeteren, de renteaanpassing in de loop van de zomer zal plaatsvinden, en niet noodzakelijk na een bijeenkomst van het monetair comité. Dat zou dan ten vroegste in juli moeten gebeuren.

Er rijzen toch talloze vragen over de haalbaarheid van zo’n aanpassing. Men kan moeilijk spreken van een oververhitting van de conjunctuur. Volgens de laatste herziene cijfers zou de Amerikaanse economie met 0,8 % gegroeid zijn in het eerste kwartaal. De nieuwbouw raakte in een stroomversnelling de voorbije maand, maar wie het cijfermateriaal beter ontleedt, beseft dat het overgrote deel van de verbetering schijn is.

De dienstensector, die voor de meeste banen zorgt, blijft maar krimpen. De bedrijfswinsten zakken en de investeringen blijven zoek. De meeste bedrijven produceren om te stockeren. De verkopen volgen dus niet. De gemiddelde omzetten liggen niet hoger dan in 2009, op het dieptepunt van de crisis. Het vertrouwen van de huishoudens blijft wisselvallig en duidt zeker geen duurzame trend aan. Financieel houden alleen de kasrijke bedrijven stand.

Griekse schuldenberg

Neem dan de externe factoren erbij. De Griekse steun vond een oplossing de afgelopen week, maar het probleem is zeker niet van de baan. Duidelijk wordt dat de aanpak mikt op een versnelling van de inflatie die de schuldenlast draaglijker zou maken en de noodzaak zou verkleinen om de Griekse schuldenberg te herstructureren. Maar met een slabakkende wereldeconomie en negatieve rentetarieven in Europa is de kans uiterst klein dat de inflatie zal aanwakkeren. De Griekse problematiek zal dus veel sneller opnieuw zorgen baren.

En dan is er nog het brexitreferendum in Groot-Brittannië. Uit de laatste opiniepeilingen blijkt dat een meerderheid voor het behoud zal stemmen. Wel geven de peilingen toe dat heel wat mensen zich niet durven uit te spreken. Als er een brexit komt, zal de chaos die dat zal veroorzaken op de wissel- en kapitaalmarkt niet te overzien zijn. Zou de Fed het aandurven olie op dat vuur te gooien met een renteverhoging?

Duurdere olie

De plotse prijsstijging van olie is een ander storend element. Analisten beweren dat de stijging te wijten is aan een wereldwijd grotere vraag naar ruwe olie. Niets is minder waar. Vaststaat echter dat de olieproducerende landen en bedrijven zich massaal indekken, gebruikmakend van de relatief lage rentestand. Deze dekkingen drijven mechanisch de prijs van de onderliggende olie op. Een rentestijging zou weleens roet in het eten kunnen gooien en een prijsinzinking tot gevolg kunnen hebben.

Een laatste factor is de houding van de overige centrale banken. Hun beleid is gericht op de verzwakking van hun eigen munt. Geen enkel van die westerse centrale banken is daarin geslaagd. Als de Fed haar tarieven optrekt, zal ze alvast de andere een plezier doen, maar tegelijk een nieuwe fase in de wisseloorlog veroorzaken. Een fase die zeker beïnvloed zal worden door de houding van de Chinese centrale bank. De kans is groot dat die de waarde van de yuan (CNY) zal depreciëren om het concurrentieverlies met de overige groeilanden ongedaan te maken. Maar dat zou het beleid van de westerse centrale banken aardig bemoeilijken.

Geen overhaasting

Ook politiek bekeken is het weinig waarschijnlijk dat de Fed overhaast zal ingrijpen. Een renteverhoging zal de conjunctuur verstoren en krijgt daardoor een politieke betekenis die de presidentskandidaten op hun manier zullen gebruiken. Zou de Fed enige verantwoordelijkheid willen dragen in het promoten van een van de kandidaten? Waarschijnlijk niet.

Er bestaan nog andere risico’s die een renteverhoging door de Fed zouden teweegbrengen, zoals een mogelijke beurscorrectie. Het is duidelijk dat de Amerikaanse centrale bank niet langer in staat is al die factoren te beteugelen, en zeker niet de externe. De uitlatingen hebben maar één doel: ervoor zorgen dat iedereen klaargestoomd is de dag dat over een aanpassing beslist wordt om, hopelijk, de nadelige gevolgen ervan zo beperkt mogelijk te houden.

Pond in herstel

De onrust was hoe dan ook op de markten voelbaar. De interpretatie van wat er gezegd wordt, of gebeurt, wordt met de dag moeilijker. Op de wisselmarkt klom de dollar (USD) 0,5 % hoger tegenover de euro (EUR). Het pond (GBP) veerde op, gesteund door voordelige peilingen. Het won 1 %. De yen (JPY) verstevigde met 1,1 %, ondanks het feit dat het land slecht boert en de monetaire overheid gedoemd is haar beleid verder te versoepelen. De olieprijsstijging duwde de roebel (RUB) 1,6 % hoger, maar had weinig effect op de Mexicaanse peso, die onveranderd bleef en kostte de Canadese dollar (CAD) 1 %. De rand (ZAR) herwon 1,2 %.

De kapitaalmarkt blijft kampen met heuse verschuivingen. Uitschieters waren de stukken van instellingen die iets te maken hebben met grondstoffen. Ze verstevigden allemaal. De stukken in EUR van energieleveranciers daarentegen lieten het afweten. In GBP boerden de dienstverlenende instellingen achteruit. De trend was opwaarts gericht, wel waren de omzetten kleiner dan normaal.

Getemperd enthousiasme

De primaire markt blijft overrompeld door reuzenuitgiften. Het onthaal is niet altijd bemoedigend. HeidelbergCement (Ba1) brengt een achtjarige lening in EUR uit waarvan de opbrengst aangewend wordt om uitstaande leningen in te kopen. Tegen intekenvoorwaarden geeft deze uitgifte 2,11 % meer dan het marktgemiddelde, wat toch aan de krappe kant is, gelet op de kwaliteit van de emittent. Het stuk wisselt boven pari (100%) van eigenaar op de grijze markt.

Ford Motor Credit (BBB) in Australische dollar (AUD) draagt halfjaarlijkse coupons en noteert in Sydney. De Nederlandse investeringsbank NICB Bank (BBB-) brengt verscheidene leningen tegelijk uit, waaronder een driejarige in Zwitserse frank (CHF) die een aantrekkelijk rendement biedt. China (AA-) geeft u de kans om rechtstreeks in CNY te beleggen. De emissie noteert in Londen. FCE Bank (BBB), de financiële arm van Ford, in GBP is technisch in orde maar vandaag uiterst speculatief, gelet op de brexit. Van de USD-uitgiften deugen alleen die op naam van British Columbia en IADB (allebei AAA), de andere zijn ofwel te langlopend, kwalitatief te zwak of ethisch onverantwoord (Qatar).