Reggae, rum en Vlaamse bussen

De Roeselaarse bussenbouwer Jonckheere heeft iets met de Caraïben. Van de Jamaicaanse regering kreeg het nu een pilootbestelling voor tien lijnbussen.

Kingston (Jamaica).

Tussen de puffende minibussen die van de Jamaicaanse hoofdstad Kingston naar het binnenland pendelen, rijden sinds enkele maanden ook enkele luxebussen op vaste lijnen tussen de hoofdstad en het dichtbij gelegen Spanish Town. De vier gelede accordeonbussen en zes conventionele bussen rolden van de band bij de Roeselaarse bussenbouwer Jonckheere Bus & Coach.

De Caraïben nemen ongeveer 7 % van de geëxporteerde Jonckheere-cars voor hun rekening. In 1995 was de export naar dit gebied goed voor 140 miljoen op een totale omzet van 2 miljard frank. Twintig jaar geleden leverde het bedrijf al aan de Dominicaanse Republiek, dik een decennium geleden boorde Jonckheere ook in Curaçao en Aruba de markt aan. En onlangs kreeg de onderneming toegang tot het Fransgetinte Guadeloupe en het luxueuze Barbados. Jamaica is het nieuwste Caribisch kind van Jonckheeres uitvoerfamilie. De West-Vlaamse bussenbouwer had er zich al geïntegreerd als toeleverancier van verschillende touroperators. “Die verkiezen de duurdere Europese kwaliteitsbussen boven de goedkopere Zuid-Amerikaanse cars,” weet commercieel directeur Jan Vandooren. “Recent is de overheid hen daarin gevolgd.”

Het openbaar vervoer in Jamaica is dringend aan modernisering toe. Bovendien leeft er een sterke behoefte om het openbare vervoersnet uit te breiden. “Als de nieuwste bussen de test doorstaan, kunnen we mogelijk op een nieuwe bestelling van 150 bussen rekenen. Samen goed voor 1,5 miljard, waarvan ruim de helft bij de omzet van Jonckheere geteld moet worden.” Het bedrijf stelt een totaalpakket samen, dat naast de bussen ook voorzieningen voor ticketing, stopplaatsen en uurregelingen voorziet. Sinds de Jamaican Omnibus Service, de vroegere openbare vervoermaatschappij, in 1982 werd geprivatiseerd, is het openbaar vervoer op het eiland een puinhoop. “We opteerden voor een allesomvattende aanpak die we in samenspraak met Volvo ontwikkelden. Jamaica heeft een openbaar vervoer nodig dat rekening houdt met de beperkingen van de wegeninfrastructuur. Met grote bussen voor de lange trajecten en kleinere voor de kortere tochten door de bergen.”

Jonckheere wil het project sturen vanuit Zweden en België. De voorbereidende werken voor de uitvoering van het project zouden vooral in die twee landen worden uitbesteed. Eén van de twistpunten tijdens de onderhandelingen was het financieringssysteem. “Omdat we een gevoelig duurder product aanleveren dan de lokale concurrentie, moesten we in samenwerking met enkele Brusselse financiële instellingen, de Vlaamse en de Belgische overheid, een betaling op lange termijn uitdokteren. Daardoor valt de dagprijs van een Jonckheere-bus over twintig jaar bekeken, betaalbaarder uit dan de dagprijs van een kwalitatief mindere car die de concurrenten leveren.”

Die concurrentie komt vooral uit het zuiden. “In de Caraïben speelt een sterke Zuid-Amerikaanse invloed. Vooral vanuit Brazilië worden goedkope bussen aangeleverd. Ook Venezuela en India pikken hun graantje mee op de Caribische markt. Zij halveren onze prijs, of leveren soms tegen één derde van onze offerte.” Dus moet een Europese concurrent de kandidaat-kopers met andere dan prijsargumenten om de oren slaan. “We hebben alvast onze faam in de regio voor,” bedenkt Vandooren.

VERKENNINGSTOCHT.

Jonckheere begon zijn Caribische verkenningstocht op Martinique, en bouwde van daaruit verder uit. Op de Franse Antillen leverden ze een 400-tal bussen, op de Nederlandse Antillen rijden een 40-tal Belgische bussen. De hoofdstad van Barbados draait gedeeltelijk op Roeselaarse cars, in Bermuda rijdt het openbaar vervoer voor de volle 100 % met Jonckheere-bussen (goed voor 130 stuks, waarvan er om het jaar een 20-tal vervangen worden). En binnenkort maakt ook het openbaar vervoer van de Cubaanse hoofdstad Havana gebruik van Vlaamse bussen, zij het tweedehandsmateriaal. Vandooren : “We leverden al een 50-tal bussen uit ons tweedehandscentrum. Maar nieuwe leveringen dringen zich op, want het Cubaanse autobuspark is dringend aan vernieuwing en uitbreiding toe.” Maar ook de concurrentie dikt aan. “We voelen heel sterk de opkomst van de Latijns-Amerikaanse concurrentie. Venezuela en Mexico, bijvoorbeeld, proberen zich met alle macht in de markt te wurmen. Het zijn harde concurrenten, want door hun veel lagere loonkost kunnen zij de prijs makkelijker drukken. Bovendien kunnen ze zich niet zelden beroepen op een culturele binding met het gastland, of op het voordeel van dezelfde taalachtergrond. Maar die banden zijn gelukkig vervaagd : de producteisen primeren.”

F.D.

JAN VANDOOREN (JONCKHEERE BUS & COACH) Als de nieuwste bussen de test in Jamaica doorstaan, kunnen we mogelijk op een nieuwe bestelling van 150 bussen rekenen.