REFERENDUM QUÉBEC. Hard tegen hard

Op 30 oktober e.k. zullen de Québecois zich in een referendum uitspreken pro of contra de soevereiniteit van hun (Franstalige) provincie, los van Canada.

Bij Ackermans & van Haaren, dat via zijn participatie in Consumers Distributing een stevige distributiepoot heeft in Canada, wacht men met ongeduld op het resultaat. “We kunnen moeilijk anticiperen op de uitslag, ” aldus direkteur-generaal Eric Van Baren. “Maar de onzekerheid is slechter dan welke oplossing ook. “

Aan de vooravond van de volksraadpleging gaat het hard tegen hard. De regerende Parti Québecois (PQ) speelt de soevereiniteit uit als het middel bij uitstek om zich als Franstalige natie sociaal-ekonomisch (en kultureel) te profileren. Achteraf zal de rest van Canada wel een ekonomische associatie met de voormalige provincie aangaan, luidt de redenering. De Canadese televisie weigert overigens de spots van de PQ uit te zenden.

Onlangs kreeg de PQ het deksel op de neus. De federale minister van Financiën Paul Martin sloot zo’n ekonomische associatie uit. Binnen de Noordamerikaanse Vrijhandelszone (Nafta) zou een speciale relatie tussen beide (nieuwe) staten op tegenkanting stuiten bij de VS. Die zouden kunnen eisen dat de Nafta-akkoorden worden uitgebreid naar landbouw en kulturele diensten (wat nu niet het geval is). “Als we Québec privileges geven, is dit voor de Amerikanen een hefboom, ” zegt Martin (in The Globe and Mail). “Canada zou voordelen verliezen. “

Op die manier lijkt Canada na een Québecs “oui” af te stevenen op een Tsjecho-Slovaaks splitsingsmodel. De Tsjechen waren voorstanders van een federale staat (zoals de Canadezen), terwijl de Slovaken (Québecois) opteerden voor een konfederaal model. Gezien beide wensen onverenigbaar waren, won de second best solution het pleit : separatisme.

Paul Martin voorspelde zelfs dat de gemeenschappelijke munt na zes maanden verdwijnt, zodat de splitsing kompleet zal zijn. “Uiteraard zal er handel zijn tussen een onafhankelijk Québec en de rest van Canada, ” zegt hij. “Maar geen ekonomische unie. “

Ondertussen lanceren Canadese financiële analisten allerlei doemscenario’s over de gevolgen van de onafhankelijkheid voor de Québecse ekonomie. Maar de kollega’s in Montréal (hoofdstad van Québec) houden zich op de vlakte. Pierre Fournier (onderzoeksdirekteur van de Québecse effektenmakelaar Lévesque Beaubien Geoffrion) sprak in het verleden tegen dat de ekonomische gevolgen van een onafhankelijk Québec negatief zouden zijn.

Vandaag zegt hij : “Ik heb de indruk dat sommigen hun verklaringen wat aandikken uit politieke motieven. Maar ik geef liever geen kommentaar. Wat ik vandaag ook zeg over de financiële gevolgen van de soevereiniteit, kan later tegen ons gebruikt worden. Het is te delikaat. “

Van Baren (Ackermans & van Haaren) : “Op het gebied van de handelsstromen verwacht ik weinig moeilijkheden, gezien de Nafta garanties biedt voor het behoud van de interne markt. “