Recessie dreigt na vertrouwensbreuk

Wie gelooft deze mensen nog? De cover van de nieuwe Trends kwam er niet zonder slag of stoot. De discussie laat zich samenvatten in drie punten.

Hebben de zes mensen op de cover echt een geloofwaardigheidsprobleem? Op basis van wat er zich de afgelopen periode afspeelde, is het antwoord ondubbelzinnig ja. Nu een nieuwe recessie dreigt, krijgt het beleidsfalen een extra dimensie. De Amerikaanse president Barack Obama ontpopt zich steeds meer als de man die rake speeches geeft, maar in strategisch denken en vooral in doortastend handelen nauwelijks iets realiseert.

– In Europa roept iedereen – met mensen als president Herman Van Rompuy, de Franse president Nicolas Sarkozy en de Duitse kanselier Angela Merkel op kop (commissievoorzitter José Barroso is een te marginale figuur geworden) – dat zij alles doen om de euro te redden. Dag na dag stellen we vast dat ze niet alleen voortdurend too little, too late doen – het stabiteitsfonds is een voorbeeld – maar dat ze ook met een grote boog om de drie basisproblemen van het eurodebacle blijven bewegen. De nood aan reële politieke unie, de herkapitalisering van de banken en de oplossing van het het too big to fail-probleem van de banken nijpend en tot slot de betere marktwerking, vooral van de arbeidsmarkten.

– We nemen Jean-Claude Trichet, de voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB) mee in het bad omdat de man de voorbije maanden al te vaak op zijn woorden terugkwam. Zo zei Trichet op bepaalde momenten zeer uitdrukkelijk dat hij geen papier van landen als Griekenland en konsoorten zou kopen en niks dat nog maar lijkt op een default te aanvaarden. Op het beleid van Trichets collega bij de Amerikaanse centrale bank, Ben Bernanke, valt ook heel wat aan te merken, maar Bernanke volgt in zijn beleidsdaden vrij consequent een logica die hij elke keer weer duidelijk verwoordt.

– In België zit ontslagnemend premier Yves Leterme in een lastig parket. De behoorlijk uitzichtloze onderhandelingen over een nieuwe federale regering leggen, in deze turbulente omgeving, een zware druk op de schouders van hem en zijn collega’s. Toch ging Leterme stevig de mist in door maanden te beweren dat alles onder controle was en dat er voor België absoluut geen probleem was. Dat is nonsens en gedwongen door de heel voorspelbare omstandigheden begint Leterme daar nu schoorvoetend op terug te komen. Helaas met een stevig gedeukt blazoen.

Consequenties

Is dit een persoonlijke aanval op de betrokkenen? Tot op zekere hoogte wel, maar hoge bomen vangen veel wind. Ze bezetten cruciale posities in het Amerikaanse, Europese en Belgische systeem. Zij hebben zwaar geijverd om hun positie te kunnen innemen. Aan dat verlangen kleven ook consequenties. It comes with the terrority, zoals het beeldend klinkt in het Engels. Zo gaat dat, terecht, ook met topmensen van grote en kleinere ondernemingen.

Tekortkomingen

Spelen we niet al te simpel in op de trend van pessimisme en negativisme? Trends moet en wil informeren en dat is vandaag geen opbeurende bezigheid. De beleidstekortkomingen van de voorbije jaren zijn schrijnend. De kreet dat de crisis het gevolg is van de uitspattingen van het financieel systeem snijdt nauwelijks hout. De intensiteit en omvang van de financiële crisis vloeide in belangrijke mate voort uit zware tekortkomingen van de overheid.

Een foute, kaduke en totaal inefficiënte regulering, laks monetair beleid en een groot gebrek aan verantwoordelijkheidszin in het begrotingsbeleid, vooral in de jaren voor de crisis. België heeft daardoor geen millimeter budgettaire manoeuvreerruimte over. De verantwoordelijkheid van George Bush en Guy Verhofstadt is zo mogelijk nog groter dan die van Obama en Leterme.

Optimistisch

Hoe aanzienlijk de tekortkomingen van het beleid ook zijn, wij blijven structureel optimistisch over de sociaaleconomische toekomst. De drijvende kracht achter vooruitgang, zowel in welvaart als in welzijn, is en blijft de intensiteit van de ondernemingen. Het gaat niet alleen om de continue stroom van nieuwe en betere producten en diensten die daaruit voortkomen, maar ook om de spirit die een goeddraaiend ondernemersweefsel uitstraalt naar de rest van de maatschappij. Het gaat dan om dynamiek, optimisme, tolerantie en kansen voor iedereen die de hand aan de ploeg wil slaan.

Dynamiek

In Vlaanderen en ook ver daarbuiten blijft die ondernemersgedrevenheid sterk aanwezig. Het enige wat het beleid moet doen, is een omgeving creëren waarin die dynamiek zich minimaal kan ontwikkelen. Tot ver buiten Vlaanderen schiet het beleid hopeloos tekort. Door te veel holle beloftes en zinloze kreten verloren de beleidsverantwoordelijken bovendien een groot stuk van hun geloofwaardigheid.

Trends verschijnt op donderdag 18 augustus.