Radio Gaga
Maandag ging QûMusic, enkele weken na 4FM, in de ether. Deze twee nieuwe commerciële radiozenders maken een einde aan het reclamemonopolie van de VRT. Maar de timing is allesbehalve gunstig. Zitten adverteerders te wachten op die nieuwe stations?
Eind oktober ging 4FM in enkele steden al in de ether en afgelopen maandag is Q-Music van start gegaan. Radio Contact voegde in oktober Contact 2 al toe aan het zenderaanbod. Tot nu toe waren de VRT-zenders de grote slokoppen, zowel van luisteraars als van reclamegeld. Maar dat gaat veranderen.
Het radiolandschap in Vlaanderen vertoonde grote afwijkingen met dat in het buitenland. Vlaanderen had tot nu toe twee dominante zenders: Radio Donna en Radio 2. Samen bereikten ze meer dan 50% van de luisteraars. Het Radiometrie-onderzoek (uitgaand van IP, de regie van RTL) gaf Donna een marktaandeel van 17,5% en Radio 2 van 36,8%. De VRT-zenders _ zonder Klara, want die zender is reclamevrij _ komen gezamenlijk aan een marktaandeel van iets meer dan 75%. In de RadioScan-studie van de Vlaamse Audiovisuele Regie ( Var, de regie van de VRT) krijgt Radio 2 een marktaandeel van 33,3% toegeschreven en Donna 37,3%. De VRT-zenders _ opnieuw zonder Klara _ zouden samen een marktaandeel van 86,2% hebben. Nergens anders in Europa zijn er zulke dominante zenders. In Nederland bijvoorbeeld is een zender die een aandeel van 10% aandeel haalt al heel sterk. Radio in ons land is het succesverhaal van de openbare omroep.
“Het moet worden gezegd dat de VRT ondanks het beperkte aantal radiozenders prachtig werk heeft geleverd met de segmentering van de zenders naar doelgroepen,” zegt Peter Bossaert, directeur radio bij VMM. Het ‘probleem’ is echter dat er slechts één zender per doelgroep is. “In het buitenland zijn er voor elke doelgroep verschillende alternatieven. In Vlaanderen moest je tevreden zijn met één station per segment.”
VMM begeeft zich met Q-Music niet helemaal op onbekend terrein, want ze heeft Mango, gericht op een brede doelgroep, en TopRadio, een zender die als concurrent van Studio Brussel kan worden gezien. Veerle Colin, marketingmanager radio van VMM, zegt dat je die stations niet mag vergelijken met Q-Music. Het zijn franchisezenders: veel lokale stations _ met een beperkt zendvermogen _ nemen het format over en verzorgen op bepaalde tijden lokale uitzendingen.
Mango is geen echte concurrent van de VRT-zenders geworden, ook niet op reclamevlak. “Mango zit goed bij retailers. Winkeliers zetten graag Mango aan en retailorganisaties adverteren graag op die zender,” aldus Veerle Colin. TopRadio scoort wel goed bij jongeren van twaalf tot 24. “We halen daar een marktaandeel van 10%. We zitten Studio Brussel wat die groep betreft op de hielen. Dat maakt dat we als netwerk veel worden geselecteerd, vooral in het geval van jongerencampagnes: cd-releases, gsm’s… TopRadio is daar een vaste waarde.”
Vaste waarde, daar draait alles om in de reclame. Op dat punt hebben de nieuwe zenders voorlopig een nadeel. Ze mogen in presentaties voor pers en adverteerders gewag maken van marktaandelen die ze willen halen, maar ze hebben vooralsnog nauwelijks gegevens in handen om adverteerders over de streep te trekken. In de periode dat er nog geen cijfers van RadioScan en RadioMetrie zijn, zullen de nieuwe zenders met eigen ad-hocstudies tendensen aangeven.
Lanceringsperiode niet zo gunstig
Eric Samson van mediacentrale Carat Crystal, die mediaruimte aankoopt voor adverteerders: “De nieuwe zenders moeten nu bewijzen dat ze luisteraars kunnen binnenhalen. Voor de adverteerders blijft het belangrijk om te weten wat de zenders hen opleveren. Van de VRT hebben ze cijfers. Eer de cijfers van Q-Music en 4FM bekend zijn, zitten we al een eindje in 2002.”
Voor de nieuwe zenders is de lanceringsperiode op reclamevlak niet de meest gunstige. De adverteerders hebben over de hele lijn genomen dit jaar nauwelijks meer dan vorig jaar geïnvesteerd. Van januari tot en met augustus zijn de totale bestedingen nationaal net geen 2% gestegen. In Vlaanderen is de vooruitgang 2,8%. Radio zelf doet het redelijk goed met een stijging van 12,8% nationaal en 10% in Vlaanderen. Maar dat zijn cijfers van voor 11 september. Samson: “Dit jaar is het effect van wat er de afgelopen periode is gebeurd nog vrij beperkt. Er zijn weinig adverteerders die in de budgetten van dit jaar hebben ingegrepen. Maar voor volgend jaar is er sprake van grote voorzichtigheid. Dat wil echter nog niet zeggen dat het een slecht jaar zal worden.”
De verwachting is dat de uitgaven voor radioreclame zullen worden herverdeeld en dat er op korte termijn niet veel extra geld vrijkomt voor radio. Thierry Van Zeebroeck, sinds kort directeur van de Var, zegt dat hij uitgaat van een stijging van 10% van de totale radiobestedingen in Vlaanderen. De VRT-zenders moeten volgend jaar bovendien de reclame-inkomsten plafonneren. Dat staat in de nieuwe beheersovereenkomst tussen de overheid en de VRT. Adverteerders zouden daarom volgend jaar ongeveer 10 miljoen euro (400 miljoen frank) elders kunnen besteden.
Ad van Poppel
De verwachting is dat er op korte termijn niet veel extra geld vrijkomt voor radio.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier