PS betonneert sociale zekerheid

De PS wil een aantal uitgavenmechanismen in de sociale zekerheid voor jaren vastleggen. En dat terwijl het stelsel enkel gered kan worden door de uitgaven onder controle te houden.

Het is een deel van het recente competitiviteitspact dat amper aandacht kreeg: naast de lastenverlagingen die de komende jaren aan de bedrijven worden toegekend, wordt de automatische aanpassing van de sociale uitkeringen aan de welvaart voor jaren vastgelegd. Sinds het Generatiepact van 2005 moeten de sociale partners tweejaarlijks een advies geven over een welvaartsaanpassing van de uitkeringen. Het competitiviteitspact bepaalt nu dat de regering het laken naar zich toetrekt als het overleg tussen werkgevers en vakbonden mislukt. Dan wordt automatisch 80 procent van het budget dat beschikbaar is voor de aanpassing van de uitkeringen, besteed. In de praktijk betekent dit de komende jaren een constante stijging van alle uitkeringen, want het gebeurt zelden dat de sociale partners hierover een akkoord bereiken. In een boze reactie op deze maatregel stellen het VBO, Unizo en de Boerenbond dat de regering de automatische verhogingen van de sociale uitkeringen betonneert en de sociale zekerheid verzwaart.

Hun analyse klopt. Met zo’n regeling stijgen de uitkeringen de komende jaren sneller dan de lonen van de actieven, terwijl die laatsten het systeem financieren. De socialezekerheidsuitgaven zullen dus nog meer ontsporen. Bovendien zullen alle uitkeringen stijgen, zonder enige selectiviteit. Terwijl een toename van de werkloosheidsuitkeringen niet aangewezen is, omdat die de degressiviteit dreigt te neutraliseren. Bovendien vormen te hoge werkloosheidsvergoedingen geen stimulans om werk te zoeken.

De nieuwe verzwaring van de sociale zekerheid is vooral een eis van de PS. De partij wil zijn kiezers tonen dat de sociale zekerheid, voor de Franstalige socialisten eigenlijk het enige bindmiddel van België, ondanks besparingen onaangetast is.

Om dezelfde reden is het budgettaire evenwicht in de sociale zekerheid een heilig principe voor de PS, dat ook gebetonneerd moet worden. Terwijl dat evenwicht een mythe is. Vorig jaar was een dotatie van 5,3 miljard euro nodig om de RSZ uit de rode cijfers te houden. Eigenlijk gaat het om een vestzak-broekzakoperatie, algemene middelen die naar de sociale zekerheid worden overgedragen. De PS wil die lijn doortrekken tot 2018: dan stijgt de evenwichtsdotatie tot meer dan 7 miljard euro.

Daarbovenop worden nog veel meer algemene middelen doorgesluisd om de sociale zekerheid van de ondergang te redden: in totaal ongeveer 24,5 miljard euro op jaarbasis. De sociale zekerheid wordt nog voor slechts 63 procent via sociale bijdragen gefinancierd.

Met het fabeltje dat de sociale zekerheid in evenwicht is, probeert de PS het debat over de broodnodige ingrepen te fnuiken. Want België moet de komende jaren dringend snijden in de zijn uitgaven. De primaire lopende overheidsuitgaven (zonder rentelasten en investeringen) lagen in 2013 met 48,1 procent van het bbp op een recordniveau. Enkel door ook in de sociale zekerheid in te grijpen, kan België weer aansluiting vinden bij de landen met gezondere overheidsfinanciën.