Profiteer van de hogere volatiliteit

Volatiliteit op de aandelenmarkten is een term waarmee de mate van beweeglijkheid van de aandelenkoersen wordt gemeten. Een lage volatiliteit en hoge beurskoersen gaan vaak hand in hand. Omgekeerd stijgt die volatiliteit bij koersdalingen. Er bestaan verschillende soorten volatiliteit en er zijn ook meerdere berekeningsmethodes.

VIX-index

Om het eenvoudig te houden, beperken we ons tot de VIX-index. De VIX wordt gebruikt om de verwachte of impliciete volatiliteit te meten. Het begrip (impliciete) volatiliteit staat voor de (verwachte) beweeglijkheid van beurskoersen. Impliciete volatiliteit is wat overblijft nadat van de prijs van een optie de fundamentele waarde (afstand tot de uitoefenprijs) en de tijdswaarde (resterende looptijd van de optie) worden afgetrokken. Een hoge VIX zou dus willen zeggen dat er forse koersschommelingen worden verwacht en dat de beleggersgemeenschap dus erg zenuwachtig is. Omgekeerd wijst een lage VIX dan op een uitgesproken gevoel van zelfgenoegzaamheid.

De VIX meet de 30-daagse impliciete volatiliteit van de opties op aandelen uit de S&P 500-beursindex en is dus representatief voor de brede aandelenmarkt. Die wordt berekend op basis van de prijzen van call- en putopties die noteren op de Chicago Board of Options Exchange (CBOE).

Hoogtevrees

Tot voor enkele weken was de VIX al een hele tijd erg laag. De recentste piek die naam waardig dateert al van het najaar van 2011, bijna vier jaar geleden dus. Sindsdien bleven de uitschieters beperkt. Eind vorige maand schoot de VIX voorbij 53 punten. Er waren daarvoor verschillende aanleidingen. Beleggers kregen hoogtevrees na een reeks ontgoochelende macro-economische cijfers uit China, de onzekerheid over de nakende renteverhoging en natuurlijk het besef dat de aandelenmarkten intussen al 6,5 jaar aan het stijgen zijn zonder noemenswaardige correctie.

Het goede nieuws is dat beleggers ook op bewegingen in de VIX zelf kunnen inspelen. Het minder goede nieuws is dat een investering in afgeleide producten die de evolutie van de VIX schaduwen meestal niet rendabel is. Toch niet op lange termijn. Dat komt doordat de pieken in de VIX weliswaar erg hevig zijn, maar meestal ook erg kort. Er bestaan verschillende trackers of ETF’s en hefboomproducten die de VIX op een of andere manier schaduwen. De onderliggende waarde bestaat meestal uit termijncontracten of futures op de VIX en dus niet de VIX-index zelf.

Net zoals bij grondstoffen moet rekening worden gehouden met de prijsstructuur van deze termijncontracten. Meestal zijn VIX futures in contango, wat betekent dat latere termijncontracten duurder zijn. Wanneer de vervaldag van de VIX-futures nadert, moeten deze oude contracten worden doorgerold. Door de hogere prijs kunnen dus met dezelfde inleg minder nieuwe futures worden gekocht. Dat is de reden waarom er geen 1-op-1-relatie is tussen de VIX-futures en de VIX-index.

Voordeel halen

Het goede nieuws is dat de VIX de jongste weken in backwardation is. Dat is een vrij uitzonderlijke situatie waaruit beleggers alleen maar voordeel kunnen halen. De spot-VIX-index noteert momenteel aan 31. Voor het september-termijncontract is dit 28,5. Oktober en november noteren respectievelijk aan 25,3 en 24,2. Dankzij de backwardation kunnen bij het doorrollen dus meer nieuwe termijncontracten worden gekocht. Hoe lang die situatie zal aanhouden, valt helaas onmogelijk te voorspellen. De backwardation weerspiegelt de marktverwachting dat de huidige, hoge volatiliteit niet lang zal aanhouden en binnenkort terug zal dalen. Als de beurzen vrij snel herstellen, zal dat inderdaad zo zijn. Als de correctie doorzet, kan de volatiliteit nog enige tijd hoog blijven.

Deze week beperken we ons tot enkele hefboomproducten waarmee op bewegingen in de VIX-futures kan worden ingespeeld. In een volgende aflevering bekijken we de verschillende volatiliteitstrackers. BNP Paribas Markets biedt drie turbo’s long aan met het VIX-termijncontract als onderliggende waarde. Op dit moment gaat het om de september-future. Die wordt elke maand doorgerold naar de volgende contractmaand. Zoals hierboven uitgelegd, is er op dit moment dus geen negatief, maar wel een positief rolrendement.

VIX Future turbo Long (gemiddeld risico)

Isin-code: NL0011250113

Munt: EUR

Financieringsniveau: 10,8

Referentieprijs: 28,58

Stoploss : 11,77

Hefboom: 3,13

Koers: 15,67/15,82

Deze turbo is de veiligste in het aanbod. Net door de sterke schommelingen in de VIX is er een groot verschil tussen de referentieprijs en de stoploss geen overbodige luxe. De hefboom is ook bij deze variant al erg interessant.

VIX Future turbo Long (gemiddeld risico)

Isin-code: NL0011250121

Munt: EUR

Financieringsniveau: 11,7

Referentieprijs: 28,58

Stoploss: 12,76

Hefboom: 3,93

Koers: 14,85/15,00

Deze turbo staat een trapje hoger op de risicoladder. Toch is het verschil tussen de huidige stand van de VIX en de stoploss nog groot genoeg om dit risico als gemiddeld te beschouwen.

VIX Future turbo Long (hoog risico)

Isin-code: NL0011090451

Munt: EUR

Financieringsniveau: 12,8

Referentieprijs: 28,58

Stoploss: 13,97

Hefboom: 5,69

Koers: 13,92/14,07

Dit is de meest agressieve variant uit het aanbod, maar ook hier ligt het huidige niveau van de VIX nog dubbel zo hoog als de stoploss.

DE PIEKEN IN DE VIX-INDEX ZIJN ERG HEVIG, MAAR MEESTAL OOK ERG KORT.