Prima Donna is concurrentie-vervalsing

Verstomming in de VRT-wandelgangen. De directie wil de hitzender Donna opdoeken. Eindelijk, denkt een verstandig mens dan, is het licht beginnen te schijnen aan de Reyerslaan. Een hitzender is niet bepaald een taak voor een openbare omroep. De vrije markt vult dat segment méér dan in. De 4FM’s, de Q-Musics en vooral de lokale radiostations van deze wereld bereiken het ruime publiekssegment dat daarvoor te winnen is. Dat Donna almaar zakte in de poll van de luistercijfers is daar overigens het beste bewijs van. Nu de zender herlanceren, onder voogdijschap van de – toegegeven – sublieme radiomaker Peter Van De Veire, is in wezen die realiteit ontkennen.

Sterker, er zal een smak belastinggeld tegenaan moeten worden gegooid om de herlancering met de nodige marketingbombarie aan te kondigen. Of zo’n hergeboorte het tij kan doen keren, is nog maar de vraag. Overigens biedt de beheersovereenkomst die de openbare omroep heeft afgesloten met de Vlaamse overheid weinig speelruimte om de tanker Donna nu plotsklaps van koers te laten veranderen. Met als gevolg dat een nieuwe vlag op het schip mooi oogt, maar weinig resultaat genereert.

Dit is het momentum om te definiëren wat de kerntaken zijn van een openbare omroep. Wat zeker niet tot de kerntaken hoort, is de rechtstreekse concurrentie aangaan met de commerciële omroepen zonder toegevoegde waarde te genereren. Donna is destijds opgezet om de vrije radiozenders de wind uit de zeilen te nemen. Pas in september 2005, als een van de laatste regio’s in Europa, liet de Vlaamse wetgever ook nationale commerciële radio toe op de felbevochten radiofrequenties. SBS Belgium is al jaren vragende partij om de radiofrequenties van Donna over te kopen, maar krijgt niet eens de kans om daar ernstig over te onderhandelen.

Donna aapt na wat de commerciële zenders presteren en maakt hen het leven moeilijk in de continue strijd om advertenties binnen te halen. Wat is de meerwaarde van Donna, behalve dan als melkkoe? Het is discutabel dat dit Donna essentieel is voor de financiering van de VRT. In de terminologie van minister Bourgeois heet het dat Donna ‘essentieel is voor de uitvoering van de publieke opdracht’. En voegt de minister er nog aan toe: “We hebben gekozen voor een gemengde financiering van de publieke omroep. Dat gaan we niet op de helling zetten.”

Een ‘Prima Donna’ is evenwel concurrentievervalsend. En het is al helemaal schizofreen dat ‘de fun en de hits’ de documentaires van pakweg Canvas moeten helpen betalen. Enkel door een eerlijk debat daarover te voeren, vermijdt de VRT de speelbal te zijn van de politiek. In het andere geval opent de omroep zelf de deur voor een fundamenteel debat over zijn voortbestaan. Kan de minister verantwoorden waarom de VRT verder belastinggeld moet krijgen als dat enkel dient om taken uit te voeren die commerciële zenders minstens even goed doen met commer-cieel geld? (T)

Door Lieven Desmet