Prijsafspraken in de bouw?

In Nederland komt een enorme systematische bouwfraude aan het licht. Mogen we dat bij ons ook verwachten?

In november vorig jaar bracht een voormalig technisch directeur van het Groningse bouwbedrijf Koop Tjuchem de schaduwboekhouding van de Nederlandse aannemers naar buiten. Zijn bekentenis leidde tot een parlementaire onderzoekscommissie, die sinds eind augustus één voor één de betrokken spelers uit de sector op het matje roept. Uit deze verhoren kwam duidelijk een kartelvorming in de bouw tot uiting. Zo beschikten bijvoorbeeld de groepen Ballast Nedam Infra en HBG Civiel over een schaduwboekhouding van het illegale vooroverleg. Ook de accountants waren op de hoogte van het systeem. Al in 1998 stelde KPMG valse facturen bij het bouwconcern Volker Wessels Stevin vast, maar liet alles gewoon doorlopen.

Wordt in België de koek ook zo verdeeld? “Onmogelijk,” repliceert Marc Dillen, secretaris-generaal van de Vlaamse Confederatie Bouw. “Sinds 1993 is bij ons alles strikt gereglementeerd. In de eerste plaats vindt een publieke oproep tot kandidaatstelling plaats. Iedere ondernemer kan hierop inschrijven, mits hij over de nodige erkenningen beschikt. Vervolgens wint het laagste bod de wedstrijd. Nadeel van dit rigide systeem is dat er geen rekening gehouden wordt met andere criteria, zoals de kwaliteit van het werk. Maar daar bestaat ook een oplossing voor. De overheid kan dan een offerte uitschrijven, waarbij verschillende factoren in overweging genomen worden. Dat kan bijvoorbeeld nuttig zijn voor complexe werken, zoals de restauratie van fresco’s. Maar de administratie past deze techniek slechts in mindere mate toe.”

Toch vindt in ons land bouwfraude plaats, zoals in het beruchte Berlaymont-dossier. Dillen: “Ja, maar dat zijn de uitzonderingen die de regel bevestigen. Bovendien blijven deze calamiteiten beperkt tot alternatieve financieringsprojecten, concessies of promoties. In zulke gevallen moet de overheid een goed onderbouwd dossier samenstellen en daar wringt soms het schoentje.”

Dillen ontkent mogelijke prijsafspraken in de sector. “Daarvoor is de concurrentie in ons KMO-land te groot.”

E.P.