Première in Duitsland

De Bondsrepubliek Duitsland organiseert voor het eerst sinds haar bestaan een Universele Tentoonstelling. Meer dan 200 landen en internationale organisaties zullen van 1 juni tot 31 oktober in Hannover hun visie brengen op het hoofdthema van de manifestatie: Mens – Natuur – Technologie.

Er liggen bijna 150 jaar en 61 expo’s (waarvan vier in België) tussen de Great Exhibition, die in 1851 plaats vond in het Londense Cristal Palace, en Expo 2000 in Hannover. Deze Expo is een première voor Duitsland. Dit mag verwonderlijk klinken, maar de twee wereldoorlogen waarvan Duitsland de aanstoker was, hebben hier natuurlijk alles mee te maken. Tijdens het voor- en naspel van die wereldconflicten lag het niet voor de hand andere landen in een sfeer van vrede te ontvangen. Bovendien heeft de federale grondwet van Duitsland het er niet makkelijker op gemaakt. Vaak was het een onoverkomelijke hinderpaal de krachten van het federale gezag en de deelstaten te bundelen.

Messe Mutti.

De zaken veranderen. In 1988 – nog vóór de hereniging van de beide Duitslanden – stelde de Bondsrepubliek zich kandidaat bij het overkoepelende orgaan in Parijs. Twee jaar later werd de kandidatuur van Hannover aanvaard, ten nadele van het Canadese Toronto. De Internationale Milieuconferentie van Rio de Janeiro, in 1992, vormde de inspiratie voor het centrale thema van de Expo. Naast de klassieke voorstelling van volkeren en culturen, komt er immers ook een wetenschapspark waar ecologische projecten van over de hele wereld – die vaak hun oorsprong vonden tijdens de conferentie van Rio 1992 – zullen worden voorgesteld. Dit ter illustratie van het centrale thema: Mens – Natuur – Technologie.

De Expo loopt 153 dagen op een site van honderd hectaren, waaraan nog eens zestig hectaren werden toegevoegd. De organisatie, onder leiding van Expo-commissaris Birgit Breuel, voorziet een verkoop van veertig miljoen tickets (tegenover 41,5 miljoen voor Brussel ’58). De bezoekers zullen worden ondergebracht in hotels, maar ook bij de Messe Mutti, de Moeders van de Expo, dames die kamers met ontbijt aanbieden. Een traditie die haar oorsprong vindt in de naoorlogse periode toen de Messe van Hannover steeds meer bezoekers ontving en het aantal hotelkamers ontoereikend was om iedereen onderdak te geven.

Architectuur.

Zoals gewoonlijk zal de architectuur een hoofdrol spelen. Vermits duurzaamheid aansluit bij het centrale thema, zullen vele paviljoenen nadien ook een vaste bestemming krijgen. Meest in het oog springend zijn de paviljoenen van Nepal – met de hand vervaardigd door 800 families – en dat van Japan dat geheel in papier opgetrokken is. Nederland tekent voor het meest originele ontwerp, met de uitbeelding van boven elkaar geplaatste landschappen. Een creatie van de groep MVRDV, uit de ‘school’ van de gerenommeerde Rem Koolhaas. Hongarije stelt twee reuzehanden in hout voor, die opengaan om de wereld te omvatten. Jordanië heeft zijn paviljoen ingegraven, zoals een archeologische site. Het paviljoen van Frankrijk zal na de Expo in gebruik worden genomen door Decathlon, een grootwarenhuis van sportartikelen.

Het Belgische paviljoen (3000 vierkante meter) is gelegen in de zone Oost, vlakbij gastland Duitsland. Het is gebouwd door Kairos-Interbuild naar een ontwerp van het architectenbureau Riedel, Groep Planning.

Cultuur.

De kosten van Expo 2000 worden geraamd op 3,4 miljard DM. Men rekent op een recette van 3 miljard, wat dus een ingecalculeerd verlies betekent van 400 miljoen DM. Daartegenover staan de fiscale inkomsten van Expo 2000, geraamd op 4,4 miljard DM, én de creatie van zo’n 100.000 arbeidsplaatsen, de meeste in tijdelijk verband.

Niet onbelangrijk zijn de culturele manifestaties die tijdens de Expo zullen plaatsvinden. In het Cultureel Comité zetelen autoriteiten als de Spaanse Holocaustschrijver Jorge Semprun en onze landgenoot Gerard Mortier. Mascotte Twipsy werd gecreëerd door de Spanjaard Javier Mariscal. De Belg François Schuiten tekent voor het design van een belangrijke manifestatie met een hoge symboolwaarde: Planet of Visions. De bezoeker krijgt er een voorsmaakje van wat het paradijs – de Moeder van alle Utopieën – zou kunnen zijn. Maar hij loopt ook tegen de Toren van Babel op, tegelijk symbool voor de verwezenlijking én de mislukking van de utopie. Voor een aantal deelnemende landen – vrienden in Hannover maar vijanden op eigen bodem – is deze Toren van Babel een metafoor voor de dromen van deze wereld enerzijds en de realiteit anderzijds.

Info: www.EXPO2000.de

s.v.