Portretten van vrouwen

In het zomerse filmfestivalaanbod schuilen twee indringende vrouwenportretten : “Maboroshi no hikari” en “Nico Icon”. Niet te missen.

“Maboroshi no hikari”, te zien tijdens Filmvondsten/Age d’Or in het Brusselse Filmmuseum van 1 tot en met 17 juli, is het sombere doch verrukkelijke verhaal van Yumiko die het verlies van haar geliefde grootmoeder compenseert met haar huwelijk met Ikuo. Op een dag werpt de nochtans steeds lachende Ikuo zich onder een trein. Yumiko probeert samen met haar zoon achter de beweegredenen voor zijn zelfmoord te komen.

Het verhaal klinkt niet erg aanlokkelijk, maar “Maboroshi no hikari” is een van de mooiste en meest indrukwekkende Japanse films sinds jaren. De debuterende filmmaker Koreeda Hirokazu koos voor een extreem donker kleurenpalet om de psychologie van zijn personages uit te drukken. Op sommige momenten zijn de protagonisten zelfs gewoon niet te zien. Niet alleen de subtiele veranderingen en overgangen van licht naar schaduw en duisternis drukken de innerlijke beweegredenen uit, ook de architectuur waaronder het typisch oosterse gebruik van ramen, veranda’s, trappen en tunnels is een veruiterlijking van de gemoedsgesteldheid. Niettegenstaande de extreem donkere sfeer is “Maboroshi no hikari” geen deprimerende film geworden. Koreeda vertelt in een uitgelezen sobere en bijna minimalistische mise-en-scène de emotionele, weliswaar niet-sentimentele, evolutie van zijn protagoniste Yumiko (vertolkt door het Japanse supermodel Makiko Esumi). Het trage ritme en de ongemeen prachtige beeldregie blijven nog uren na de film nazinderen. De documentaire “Nico Icon” (van 4 tot en met 10 juli op het Caramba-festival in de Gentse Studio Skoop en tussen 8 augustus en 3 september in de Brusselse Arenberg tijdens Ecran Total) graaft dieper in het getormenteerde leven van singer-songwriter, actrice, model en societyfiguur Christa Päffgen beter bekend onder haar artiestennaam Nico , de muze van John Cale en Lou Reed in de legendarische rockgroep The Velvet Underground. Het portret dat de Duitse scenariste en cineaste Susanne Ofteringer van Nico maakte, toont zowel de sublieme als de vulgaire kant van een bloedmooie vrouw. Aan de hand van interviews, filmfragmenten en kleurrijke archiefbeelden, krijgt de toeschouwer een beeld van een vrouw die haar eenzaamheid niet aankon en leed onder haar buitengewone schoonheid. Nico’s autodestructieve toevlucht tot alcohol en drugs was te wijten aan de voorstelling die haar omgeving en de schare fans van haar hadden. Het besef dat de belangstelling eerder om haar fysieke kwaliteiten draaide dan om haar individualiteit, zette Nico ertoe aan om de gesublimeerde representatie van haar gezicht en lichaam te vernietigen. Haar evolutie van schoonheidsideaal naar afgetakeld wrak wordt door Ofteringer zonder enige verheerlijking getoond.

PIET GOETHALS

Nico Icon Susanne Ofteringer maakte een portret zonder verheerlijking.