Politiek geeft vrouwen macht

De twee machtigste vrouwen in Vlaanderen zijn Franstalig en slechts koele minnaars van Vlaanderen. Vicepremiers Laurette Onkelinx (PS) en Joëlle Milquet (cdH) houden als nummer één en twee stand in de lijst van machtigste vrouwen. CD&V-voorzitter Marianne Thyssen volgt hen als hoogste nieuwkomer op de voet.

Vrouwelijke politici domineren de lijst van machtigste vrouwen in Vlaanderen. Niet omdat politici zoveel machtiger zijn dan andere actoren in de maatschappij, vertellen diverse juryleden (zie kader Hoe ging de jury te werk?), wel omdat op andere plekken niet veel invloedrijke vrouwen te vinden zijn. Bovendien stelt een jurylid nog het volgende: “In deze lijst scoren de vrouwelijke politici hoog. Maar ik daag u uit een lijst van machtigste politici te maken, mannen en vrouwen gemengd, en ik vrees dat nog niet de helft van de namen zal overblijven.”

Thyssen verrast

Acht van de tien machtigste dames hebben dus een politieke kleur. Marianne Thyssen, de nieuwe voorzitter van CD&V – liet zich bij haar aanstelling in het voorjaar meteen gelden door in haar maidenspeech de solidariteit met Wallonië ter discussie te stellen. Ze klimt als hoogste nieuwkomer zelfs meteen naar de derde plaats. Ze wordt alleen voorgegaan door de op een na machtigste vrouw, cdH-politica Joëlle Milquet, en de machtigste vrouw in Vlaanderen, Laurette Onkelinx. Dat tweetal noteert op dezelfde plaatsen als vorig jaar; Onkelinx eist met haar sociaaleconomische en politieke invloed de eerste plaats zelfs al voor de vierde keer op. Hoewel Onkelinx noch Milquet in Vlaanderen woont of werkt, schrijft onze jury hun in het noordelijke gewest dus wel veel macht toe, direct en indirect.

Het vertrouwen van de jury in Thyssen is eveneens groot. De functie van CD&V-voorzitter is natuurlijk belangrijk in de particratie die België is. Maar wie de functie invult, is van even groot belang. Het verschil in ranking tussen nieuwkomer Thyssen en sp.a-voorzitter Caroline Gennez (plaats 11, dus 6 plaatsen lager dan vorig jaar) geeft aan dat macht hebben of verwerven, meer vergt dan enkel de juiste titulatuur.

Ook Inge Vervotte (CD&V), Sabine Laruelle (MR) en Kathleen Van Brempt (sp.a) houden mooi stand. Bij de politieke nieuwkomers: ministers Annemie Turtelboom (Open Vld), Marie Arena (PS) en medewerkers achter de schermen Caroline Ven (kabinetschef Yves Leterme) en Gwendolyn Rutten (kabinetschef Dirk van Mechelen).

Patricia Ceysens (Open Vld), Vlaams minister van Economie, vorig jaar nog een van de opvolgers, heeft de jury het afgelopen jaar blijkbaar wel kunnen overtuigen en mag zich daarom ook een nieuwkomer bij de 25 machtigste vrouwen in Vlaanderen noemen. Vlaams minister van Energie Hilde Crevits (CD&V) stijgt in de lijst liefst elf plaatsen.

Weinig topvrouwen uit bedrijfsleven

De komst van veel vers politiek bloed in de lijst laat maar weinig ruimte voor andere nieuwkomers. Behalve voor de dames die hun macht kunnen laten gelden tijdens een financiële crisis. Zo is Marcia De Wachter, de directeur van de Nationale Bank van België, terug van weggeweest. Al wordt haar macht met een 25ste plaats niet meer op dezelfde manier erkend als in 2006, toen ze nog op een 17de plaats stond. Ook voor Francine Swiggers, voorzitter van de holding Arco en in maart door Trends nog uitgeroepen tot de machtigste zakenvrouw van Vlaanderen, wordt ruimte gemaakt. En wel op plaats 16. Swiggers is dan ook verantwoordelijk voor 4,5 miljard euro eigen middelen van Arco en speelt een belangrijke rol als grootaandeelhouder bij Dexia .

De topvrouw van Arco moet in deze lijst van sociaaleconomisch en maatschappelijk machtige dames wel Ingrid Lieten, directeur-generaal van De Lijn en tweede in onze lijst van machtigste zakenvrouwen, laten voorgaan. Lieten prijkt op een 8ste plaats. Toch zijn dames met topfuncties in het bedrijfsleven, zoals Sophie Dutordoir (14), Martine Reynaers (15), Michèle Sioen (17) en Christ’l Joris (23), vreemde eenden in de bijt van machtigste vrouwen.

Martine Durez, voorzitter van de raad van bestuur van De Post, werd verbannen naar de lijst van opvolgers. Christina von Wackerbarth, die als extern bestuurder bij Barco en Mobistar vorig jaar nog op een 24ste plaats prijkte, komt zelfs daar niet langer voor in aanmerking. De opvallende stijging van Dutordoir (CEO Fluxys) wijst op het toenemende belang van de energiesector in ons land.

Enkele juryleden beklagen zich over het feit dat vrouwen die actief zijn in het bedrijfsleven, zich over het algemeen weinig laten horen buiten de eigen bedrijfsmuren. De jury mist hun stem in belangrijke werkgeversorganisaties en dus ook in belangrijke sociaaleconomische debatten. Het cliché dat topvrouwen te weinig netwerken wordt nogmaals bekrachtigd en tegelijk wordt daarmee het belang van goede netwerken nog maar eens in de verf gezet. “Het is niet alleen dat we weinig topvrouwen uit het bedrijfsleven horen”, stelt een jurylid vast. “Het is zeker ook zo dat nog steeds weinig vrouwen de bestuurskamers van ondernemingen bereiken.” De emancipatie in het bedrijfsleven blijft dus een mythe.

Vakbondsvrouwen moeten plaatsmaken

Ook Ilse Beyers, hoofdredacteur van Dag Allemaal, Monica De Coninck, voorzitter van het OCMW-Antwerpen en Cathy Berx mogen zich niet langer tot de 25 machtigste vrouwen in Vlaanderen rekenen. Voor die laatste ligt de verklaring voor de hand: ze verruilde haar functie als ondervoorzitter van CD&V voor het gouverneurschap van de provincie Antwerpen.

Maar voornamelijk de vakbondsvrouwen moeten het onderspit delven. De algemeen secretaris van ACOD, Chris Reniers, houdt kranig stand, en komt zelfs nieuw binnen op plaats 24. Ann Van Laer (ACV), Ann De Meulemeester (ACW), Caroline Copers (ABVV) en Ann Vermorgen (ACV) – de opvolgster van Ilse Dielen, die vorig jaar nog op de 19de plaats noteerde – halen echter net niet de top 25. Zij moesten plaatsmaken voor de politieke nieuwkomers, maar krijgen ook te kampen met een ander probleem. Een jurylid van het eerste uur: “Dat de functie van nationaal secretaris van het ACV per se naar een vrouw moest gaan, wekt de indruk dat het ‘vrouw-zijn’ primeerde boven de capaciteiten. En geef nu toe, er mogen dan wel veel vrouwen bij de vakbonden werken, het zijn en blijven de mannen die er het hoge woord blijven voeren.”(T) Focus.

Het netwerk van Marianne Thyssen, blz.50

Door An Goovaerts en Sjoukje Smedts