Poetin krijgt een lesje economie

Heel wat kapitaal ontvluchtte de voorbije weken het Rusland van Vladimir Poetin. Buiten de energiesector is er in Rusland de voorbije jaren nauwelijks geïnvesteerd.

De indrukwekkende inhaalbeweging van de Russische economie na de roebelcrisis eind jaren negentig was ongetwijfeld een belangrijke factor voor het groeiende zelfvertrouwen en de eigengereide buitenlandpolitiek van het Kremlin. Rusland is ‘s werelds belangrijkste olie- en gasleverancier en de klim van de energieprijzen van de afgelopen jaren heeft Rusland geen windeieren gelegd. De Russische economie groeide de voorbije vijf jaar gemiddeld met 7,3 % per jaar. De overheid heeft bovendien een mooie spaarpot opzij gezet en dankzij het overschot op de lopende rekening is Rusland niet langer een schuldenaar maar een schuldeiser op de internationale markten.

Die gunstige externe financieringspositie verklaart alvast waarom Rusland de voorbije jaren de bemoeienissen van het IMF rustig naast zich neer kon leggen. Ook het uitblijven van economische hervormingen en de verslechtering van het investerings-klimaat na de semi-nationalisering van de oliemaatschappij Yukos deden de Russische motor niet sputteren.

Maar met het ontsporen van de inflatie (15 % in augustus) kwamen dit jaar de eerste barsten in het Russische economische succesverhaal. Na de roebelcrisis is er nauwelijks of niet geïnvesteerd, tenzij in de energiesector. Het gebrek aan investeringen vormde aanvankelijk geen al te groot probleem. Na de diepe recessie eind jaren negentig zat de Russische economie immers met een enorme overcapaciteit. Die overcapaciteit is al enige tijd verdwenen en de olie-inkomsten en de al te sterke kredietgroei hebben de Russische economie oververhit. De sterke kredietgroei van de voorbije jaren is overigens niet zonder risico’s gezien de kwetsbaarheid van de sterk gefragmenteerde Russische bankensector.

Het Russische financiële systeem is bovendien (wel) in hoge mate afhankelijk van de buitenlandse kapitaalmarkten voor zijn financiering. De wereldwijde bankencrisis vorige week maakte dat pijnlijk duidelijk. De centrale bank moest over de brug komen met liquiditeitsinjecties. De massale buitenlandse kapitaalvlucht zette ook de Russische aandelenmarkten onder druk. De handel op de Russische beurs werd vorige week tot driemaal toe stilgelegd om een crash te vermijden. Daarmee werd duidelijk dat de Russische economie misschien toch wel niet zo ongenaakbaar is als men in het Kremlin wel zou willen geloven. (T)