Platina is een achterblijver

De edelmetalen blijven dit jaar opnieuw fors achter op de prestatie van de aandelenmarkten. Goud en zilver kunnen (in USD) nog een bescheiden rendement voorleggen, maar bij platina en palladium is dat niet het geval. De cijfers ogen iets vriendelijker in euro (EUR), maar toch valt niet naast de underperformance te kijken. De platinaprijs viel in maart terug tot onder de grens van 1100 USD – het laagste niveau sinds de zomer van 2009. Na een bescheiden herstel tot 1150 USD noteert platina nog altijd 5 % onder het niveau van het jaarbegin.

Vrij gezond

De lage platinaprijs brengt investeerders in verwarring, want fundamenteel lijkt de platinamarkt op het eerste gezicht vrij gezond. De mondiale platinamarkt was zowel in 2012, 2013 als 2014 in deficit. Toch zijn de bovengrondse voorraden, ondanks verschillende jaren met aanbodtekorten, nog steeds erg omvangrijk. Volgens de World Platinum Investment Council waren ze eind 2014 teruggevallen naar 2,56 miljoen troy ounce of ongeveer een derde van de wereldwijde mijnproductie, tegenover nog 4,14 miljoen troy ounce een jaar eerder.

Door de aanhoudende stakingen in Zuid-Afrika daalde de productie van geraffineerd platina vorig jaar met 11 %, tot 161 ton. Zuid-Afrika staat in voor ongeveer 70 % van de mijnproductie. Die sterke geografische concentratie maakt platina gevoelig voor aanbodschokken. Zonder nieuwe sociale onrust kunnen we ervan uitgaan dat de output van de Zuid-Afrikaanse mijnen dit jaar zal vooruitgaan. Een spectaculaire vooruitgang zit er echter niet in.

De lagere mijnproductie wordt voor een deel gecompenseerd door een hoger secundair aanbod. De hoeveelheid gerecycleerd platina (onder meer uit oudere katalysatoren) steeg vorig jaar met 13 %, tot een recordhoeveelheid van 71 ton. Analisten van Metals Focus zien dit cijfer dit jaar nog verder toenemen.

Deficit

Toch verwachten analisten dat er ook dit jaar weer een deficit zal zijn op de mondiale platinamarkt. De vraag zal verder stijgen door de hogere autoverkopen in Europa en de Verenigde Staten. Daarna zal ook de vraag voor juwelen en investeringen (ongeveer een derde van het totaal) in Azië terug aantrekken.

De klassieke aanbieders van hefboomproducten hebben allemaal verschillende mogelijkheden in hun gamma om in platina te beleggen. De onderliggende waarde is daarbij de spotprice en geen termijncontract. Dat kan belangrijk zijn omdat ook buiten de Euronext-handelsuren het stoplossniveau kan worden aangetikt. Houd daar dus rekening mee bij het bepalen van de stoploss.

BNP Paribas Markets biedt zeven turbo’s long aan met hefbomen die uiteenlopen van 2,6 tot 18,6. Het verschil tussen aan- en verkoopkoers (spread) schommelt tussen 4 en 8 eurocent. ING heeft zes sprinters long in het gamma, met hefbomen tussen 3,4 en 11,4 waarbij de spread 4 eurocent bedraagt. ABN Amro Markets hanteert dan weer de kleinste spread (3 eurocent) en biedt elf turbo’s long aan met een spread tussen 2,6 en 9,9. We bespreken drie scenario’s met respectievelijk een laag, gemiddeld en hoog risico.

Platina Turbo Long (laag risico)

Isin-code: NL0011050497

Munt: EUR

Financieringsniveau: 716,16

Referentieprijs: 1151

Stoploss: 752

Hefboom: 2,65

Koers: 4,04/4,07

Deze turbo long van ABN Amro Markets is de meest defensieve in het gamma met een verschil van 53 % tussen de actuele platinaprijs en de stoploss. Dit niveau werd voor het laatst in oktober 2008 bereikt. Daarvoor was het al van in 2003 geleden dat platina nog zo goedkoop was. De hefboom ligt, gezien het beperkte risico, aan de lage kant.

Platina Sprinter long (gemiddeld risico)

Isin-code: NL0009905256

Munt: EUR

Financieringsniveau: 908,33

Referentieprijs: 1151

Stoploss: 976

Hefboom: 4,6

Koers: 2,27/2,31

Bij deze sprinter van ING bedraagt het verschil tussen de stoploss en de actuele platinaprijs nog 18 %. De stoploss bevindt zich net onder de psychologisch belangrijke grens van 1000 USD. De hefboom is al een stuk hoger dan in het vorige voorbeeld, maar toch blijft het risico vrij beperkt.

Platina Turbo Long (hoog risico)

Isin-code: NL0011091673

Munt: EUR

Financieringsniveau: 1030,78

Referentieprijs: 1151

Stoploss: 1082

Hefboom: 9,68

Koers: 1,13/1,17

Met deze turbo long van BNP Paribas Markets verkleint de marge tussen de referentieprijs en de stoploss naar 6,4 %. Dat is niet zo veel, maar de hefboom is wel aantrekkelijk. Speculanten die het onderste uit de kan willen halen, kunnen zelfs nog een stap verder gaan. Beleggers die verkiezen om zonder hefboom in platina te investeren, kunnen dat ook doen via een tracker. Veruit de grootste en meest liquide is PPLT.

ETFS Physical Platinum Shares (PPLT)

Tickersymbool: PPLT

Beurs: NYSE Arca

Uitgifte: januari 2010

Prestatie sinds 1/1/2015: -4,9 %

Rendement op 12 maanden: -19,1 %

Rendement op 3 jaar: -28,5 %

Gemiddeld dagvolume: 29500

Activa onder beheer: 585 miljoen USD

Jaarlijkse beheerskosten: 0,6 %

Deze tracker wordt uitgegeven door ETF Securities en noteert op de NYSE Arca (in USD) met als tickersymbool PPLT. De onderliggende waarde bestaat uit fysiek platina in kluizen in Zürich en Londen. Elk deelbewijs vertegenwoordigt een tiende van een troy ounce platina maar kan niet worden ingeruild tegen fysiek metaal. Op 17 april had PPLT 503755 troy ounce onder beheer. De prijs van PPLT evolueert dus mee met die van de spotprice van platina zelf maar kan licht afwijken omwille van de beheersvergoeding (0,6 % op jaarbasis) en een klein gedeelte liquiditeiten.