Place m’as-tu vu

Ooit was Knocke-aan-Zee een klein dorpje met 85 lage huisjes. Vandaag is het een van de beroemdste badplaatsen van Europa. Niet alleen wegens zijn strand, maar wel wegens zijn stijl. Zien en gezien worden is de essentie van de meeste bezoekers. Een letterlijk opzienbarende reportage.

‘ Dirty Old Man‘ zongen The Three Degrees en de menigte danste lekker mee op de discobeat van weleer. Het moet eind jaren negentig geweest zijn en een zoveelste feest van het lifestyleblad Exclusief. Wie het casino binnenraakte – uiteraard in black tie – was gegarandeerd toe aan een avondje champagne met kaviaar. Maar misschien was het de gast om andere dingen te doen. Namen noemen misschien. Of zien én vooral: gezien worden. De avond eindigde voor mij alvast glorieus. Terwijl aan de Black Jack-tafel een BV zo’n 5000 euro won, vond ik een briefje van 10.000 (toen nog) frank op de grond. Mijn avond kon niet meer stuk. Ik voelde me er helemaal klaar voor.

Het allernieuwste BMW’tje

Van oudsher is Knokke een bijzondere plek aan onze Belgische kust. Invloedrijke Engelsen kwamen er begin twintigste eeuw al golfen, en zodra er ook maar sprake was van badstad had de Belgische koninklijke familie er een optrekje. De invloedrijke familie Lippens – die met haar Compagnie du Zoute al ettelijke generaties de burgemeester van de gemeente levert – zorgde ervoor dat bij de ontwikkeling van de badstad enorm veel aandacht ging naar architectuur, bos- en parkaanplanting, watervoorziening en veiligheid. Terwijl de Belgische kustlijn zo goed als helemaal werd dichtgebouwd met appartementsgebouwen, zagen zij erop toe dat Knokke overwegend residentieel kon blijven. Met villa’s in typisch witte cottagestijl, een architecturale keuze die tot vandaag zichtbaar blijft.

“Ach, burgemeester Lippens,” zegt een geboren en getogen Knokkenaar die liever anoniem wil blijven, “we hebben zoveel aan hem te danken. Het is hier proper, het is hier rustig, en het is hier veilig. Heb je hier al ooit van een car- of homejacking gehoord?”

Kan kloppen, dat laatste. En het zou ook jammer zijn indien het gebeurde. Want een kleine wandeling op zaterdag leert al snel dat de bezoekers (of zijn het bewoners?) van Knokke liever niet aan het stuur van een sukkeltje gezeten zijn. De nieuwste Landrover, de laatste Porsche en het allernieuwste BMW’tje: ze rijden gegarandeerd rond langs het Albertplein, dat niet voor niks in de volksmond de Place m’as-tu vu genoemd wordt. In de jaren dertig werden op dat plein trouwens al verkiezingen georganiseerd: voor het ‘mooiste badkostuum’ en de ‘schoonste automobiel’.

Knokke heeft dus iets met luxe, en dat merk je zodra je het Zoute binnenrijdt, het oostelijke gedeelte van de gemeente. Vooral op de Kustlaan kan je zien dat hier flink wat geld wordt verhandeld. Luxueuze kledingboetieks met ronkende namen liggen er naast de betere horlogemaker. Het is hier namen noemen: van Cartier tot Ferragamo, van Vuitton tot Céline. Voor ketens à la Hennes & Mauritz of Zara moet je elders wezen.

Ook de Belgische luxe is aanwezig: onze enige haute couturier Gérald Watelet (die het ooit tot de eerbiedwaardige calendrier van de Parijse coutureweek schopte) heeft hier zijn winkel, Edouard Vermeulen heeft er een shop ( Natan), net als Delvaux, onze versie van Hermès. Vooral ‘s winters kom je het geld hier bijna letterlijk op straat tegen. Nooit zoveel bontjassen op één dag gezien. En natuurlijk staat het merk heel zichtbaar op die Chanel-bril of Gucci-tas. Er had ook Jack Russell op de hond kunnen staan, want dat is het soort waaraan je ook de Knokse bezoeker herkent. Roddels willen trouwens dat je er nu al drie meesleept, een jaar geleden was twee nog erg bon ton.

Twaalf Vuitton-rugzakjes

Knokke is al langer met luxueuze mode verbonden. Een gerenommeerde boetiek als Wagram heeft hier ettelijke winkelpunten en verkoopt er het beste van Westwood, Versace tot Gaultier – en dat sinds 1967. Eigenares Marie-Lou Van de Woestijne heeft de luxe zien komen, nooit gaan, want wie kwam, is gebleven. “Knokke is altijd al een modecentrum geweest,” zegt ze. “De eerste boetieks vond je hier, niet in andere Belgische steden. Op een bepaald moment opende ik een filiaal in Brussel, en kon ik echt vergelijken wat waar verkocht. Wel, de meest speciale collecties gingen het snelst over de toonbank in Knokke, niet in Brussel.”

Ik moet Marie-Lou wel geloven. Elk seizoen nodigt ze haar klanten uit naar haar defilé in het plaatselijke Casino. Ik was er ooit aanwezig, tussen al de glitter en de glamour van modellen, mooie kleren en gasten op stiletto’s. Die avond stond Vivienne Westwood centraal. De diva zelf was er niet, maar Christopher di Pietro, haar rechterhand, wel. En ook hem was het toen opgevallen: dat mode-imago van Knokke, jeetje, kon dat tellen!

Ook François Schiemsky, de luxegoeroe van Brussel, waar hij verschillende Férent-filialen heeft, kwam zich jaren geleden al in het Zoute vestigen. Met een shop die dagelijks geplunderd wordt. Zijn merken: DKNY, Miu-Miu en meer van dat fraais. “Twintig jaar geleden opende ik al een zaak in Knokke, maar ik kwam toen te vroeg. Bovendien wilde ik me op een bepaald moment concentreren op mijn shops in de Brusselse Louiza-buurt. Maar aan Knokke kan je intussen niet langer voorbij. De winkels zijn hier de mooiste van het land. Et quel prestige!”

Nog voor de zomer over zijn hoogtepunt heen is, zeg maar begin augustus, liggen de etalages in het Zoute vol met winterkleren. En hetzelfde geldt voor het andere seizoen: terwijl het buiten nog enkele graden vriest, durven boetiekhouders hier al flinterdunne singlets en mini’s voorschotelen. Veel te vroeg, denk je dan met wat gezond verstand. Nee hoor, de jetset van Antwerpen en Brussel kan zich niet snel genoeg haasten om in de pashokjes te verdwijnen met de nieuwste luxesnufjes. Die bowlingbag van Prada? Eerst gezien in Knokke. Die lage slippers van Miu-Miu? Een absolute must voor de kenners. En wat met Vuitton, hier al jaren een all time favourite? Ik heb er ooit een sport van gemaakt om de Vuitton-rugzakjes met dambordpatroon op te tellen. Ik lieg niet: ik telde er twaalf op amper één kilometer lopen.

Luxueuze dag- en avondkleding is één ding, maar Knokke heeft ook wat met luxueuze sportswear. Dure Belgische merken zoals Donaldson en Mer du Nord voelen zich geweldig thuis in deze badstad. Je zou voor minder: tijdens de weekends loopt het hier vol met Mickey-borduursels van Donaldson en Mer du Nord-vissen. Mer du Nord-baas Luc Duchêne toonde me niet zolang geleden de verkoopcijfers van zijn boetiek in het Zoute zwart op wit. Ik viel achterover van wat hij hier verkocht op een maand. ” Mais madame, wie naar zijn appartement of villa in het Zoute rijdt, doet dat in zijn mooiste auto en met zijn beste humeur. Wij profiteren daarvan.” Geen wonder dus dat Mer Du Nord iedere zomer de Paper Flower Trophy (een kinderbloemenfestival op het Zoutestrand) sponsort. Ook Donaldson is zeer aanwezig in de badstad: het zandkastelenfestival van augustus wordt door Mickey en de zijnen gesponsord. Bovendien is er een samenwerkingsverband met KinderSiska, de place to be voor trendy ouders met kinderen. Mickey prijkt er op elke tafel-onderlegger en heeft er een heuse houten veranda opgesmukt.

4 miljoen euro voor een villa

Wat maakt het Zoute dan zo bijzonder dat het als een Capri van het Noorden vriend en vijand aantrekt? “In het Zoute is men elders, in een elders met de smaak van Eden,” schrijft Thierry Goor in zijn net uitgegeven boek ‘Verhaaltjes uit het Zoute’. “In Knokke is alles zo goed georganiseerd,” zegt Marina Desmedt, directeur van Louis Vuitton België. “Deze kustgemeente beantwoordt gewoon aan alle idealen. Het is er veilig, de voetpaden zijn er breed, iedereen is er altijd relaxed en vriendelijk. Het lijkt zelfs of de zon er vaker schijnt.” En dat wordt her en der beaamd. “Knokke is een uniek fenomeen aan de Belgische kust,” zegt een dame van een plaatselijk verhuur- en verkoopagentschap. “De gemeente is uiterst verzorgd. Zoveel groen, zoveel service, en wat een luxe.”

Ze haalt me meteen uit mijn droom wanneer ze enkele bedragen noemt. Een appartement op de Zeedijk heb je nog nauwelijks onder de 7500 euro per vierkante meter. En een alleenstaande villa in het Zoute vind je niet meer onder de 1.240.000 euro. Bovendien: er is geen limiet naar boven. Waarmee ze bedoelt: we verkopen er ook van 3 of 4 miljoen euro. “Voor die bedragen heb je natuurlijk een villa met zeiljacht voor je deur in Florida, maar vanuit Brussel ben je sneller in Knokke dan in Miami. De bereikbaarheid, dat is ook een onderdeel van die luxe,” zegt ze nog.

Gek eigenlijk, maar het lijkt alsof luxe in Knokke iets doodgewoon is. Iets waarmee je opstaat en gaat slapen, iets wat in je genen zit. Iets hedonistisch ook, iets waar je maar niet genoeg van lijkt te krijgen. “In Brussel wordt luxe steeds vaker in twijfel getrokken, in Knokke niet,” zegt François Schwennicke, tot voor kort baas van Delvaux. “Ik merk dat mensen die in Knokke een tweede verblijfsplaats hebben, hier al hun inkopen doen. Dat ze daarvoor dan een beetje meer betalen, doet hen niks. Ze vinden het hier gewoon leuker shoppen. Knokke heeft een levenskwaliteit te bieden die Brussel al lang kwijt is. Daardoor lijkt het product in het Zoute zoveel lekkerder. En verkoopt het des te beter.”

Veerle Windels [{ssquf}]

De Knokse bezoeker herken je aan zijn Jack Russell. Roddels willen trouwens dat je er nu al drie meesleept, een jaar geleden was twee nog bon ton.

Voor vastgoed in Knokke is er geen limiet naar boven. Sommige villa’s worden verkocht voor 3 à 4 miljoen euro.