Pieken Paul wordt ernstig

Na tien jaar televisie maken voor eigen rekening lijkt Paul Jambers nog geen spatje veranderd. Hij heeft nog steeds die grijze stoppelbaard en hulde zich al die jaren in een zwartleren jack. En toch is er veel gebeurd. Sinds vorige zondag produceert zijn productiehuis DeTelevisiefabriek op Canvas een economisch magazine. Maar Het vermogen is niet het enige exploot van Jambers voor de openbare omroep: vanaf 6 oktober gaat zijn bedrijf ook Witte raven voor TV1 inblikken. Voor de omstreden televisiemaker moet dat smaken als zoete wraak.

Jarenlang is hij in krantenkolommen verguisd en leek het wel alsof het verzamelde journaille Jambers het licht in de ogen niet gunde. De reportages die de Antwerpenaar bij elkaar filmde, maakten van hem nochtans het kijkcijferkanon van VTM en leverde hem de bijnaam Pieken Paul op. En eigenlijk is dat niet eens verwonderlijk, want ook bij de VRT was hij al een tegendraadse journalist die de tongen in beroering bracht.

Voor hij in 1990 door Gaby Feyaerts werd weggehaald bij de VRT, had Jambers er al twintig jaar opzitten bij de openbare omroep. Als jonge rekruut van de RITS-filmschool in Brussel rolde hij de catacomben van de BRT binnen. Hij werkte er als regisseur voor de dienst jeugd en documentaires en maakte er toeristische documentaires. Vanaf 1978 zat Jambers als journalist bij de nieuwsdienst. Hij maakte er vooral faam met reportages voor het actualiteitenprogramma Panorama.

Maar begin jaren negentig ging Jambers dus voor de commerciële omroep werken en kreeg hij gemakshalve het etiket van sensatiezoeker. Het weerhield hem er niet van uit te groeien tot de koning van de kijkcijfers. Zijn partner van het eerste uur was Paul Vandenheuvel. De twee hadden elkaar leren kennen toen Jambers voor Panorama een aantal jonge ondernemers portretteerde. Vandenheuvel overtuigde Jambers om voor eigen rekening te beginnen. Dat de reportagemaker de stap zette naar het ondernemerschap, gold als een stijlbreuk binnen de openbare omroep. Aanvankelijk maakte het duo ook bedrijfs- en reclamefilms. Maar die activiteit is goed vijf jaar geleden opgedoekt

In de beginjaren liet Jambers de zakelijke kant van het productiehuis vooral over aan Vandenheuvel. Maar die samenwerking liep uiteindelijk spaak. De ambities waren niet meer dezelfde, heet het. Vandenheuvel verkocht daarom zijn aandelen in 1994 aan D&D Productions, dat andere succesbedrijf uit de beginjaren van VTM. Maar omdat belangenvermenging dreigde, kocht Jambers datzelfde jaar ook D&D uit. Hij kreeg daarbij de steun van Luc Ramant, de uitbater van het casino van Middelkerke.

Al die tijd worstelde Jambers ook met een paradox. Aan de ene kant was het voor de continuïteit nodig om internationaal door te groeien en aan de andere kant wilde hij zijn status van onafhankelijk televisiemaker behouden. Bijna een decennium later is er veel veranderd. Nu is de leiding van het televisiebedrijf in handen van een triumviraat: de algemene leiding neemt Jambers voor zijn rekening, Jan Seghers zorgt voor de creatieve sturing, terwijl Wannes Vandersuken de organisatie van de producties voor zijn rekening neemt. Jambers: “Alleen op die manier kregen we de mogelijkheid om tegelijk verschillende programma’s te produceren.” Daarmee lijkt het productiehuis definitief voor het groeipad te kiezen. En eindelijk lijkt de diversificatiestrategie van De Televisiefabriek ook te werken. Het klantenbestand bevat nu VTM, VRT, VT4 en het Nederlandse RTL4. “In de beginperiode was er maar één mogelijke klant,” blikt Jambers terug. “De markt is nu groter. Bovendien doe ik sinds 1998 zelf geen interviews meer. Dat gaf ruimte om aan nieuwe producties te werken.”

En toch is Jambers geen ondernemer in hart in nieren. Zo vroeg hij zich wel eens af of hij hetzelfde opnieuw zou doen als hij zijn leven zou overdoen. Immers, andere oude knarren in het vak – zoals Dirk Tieleman en Jan Van Rompay – kregen binnen de VRT de jongste jaren veel ruimte, en dat zonder het ondernemersrisico dat hij als enfant terrible wel moest nemen. Maar de 57-jarige Antwerpenaar was zijn tijd nu eenmaal ver vooruit. “Jambers heeft in Vlaanderen human interest uitgevonden,” drukt Luk Alloo van productiehius Xinix zijn bewondering uit. Hij is dan ook een van de pupillen die in de pioniersjaren van De Televisiefabriek groot is geworden in de schaduw van Jambers.

Intussen barst het bedrijf uit zijn voegen. Vandaag werken er bijna dertig mensen in vast loonverband voor De Televisiefabriek en lopen er nog eens twintig freelancers rond. Delegeren is dan een must. Voor een perfectionist als Jambers moet het moeilijk zijn om de controle te delen. Maar het moet, nu het aantal programma’s toeneemt. “Hij heeft dat geleerd,” weet Alloo. “Jammer is wel dat hij op die manier ook minder tijd heeft voor de aankomende generatie televisietalent die bij hem het vak leert. Hij is van een trainer in het veld een trainer langs de lijn geworden.”

Doorheen de jaren ontwikkelde Jambers zich overigens ook tot een goede onderhandelaar. Daarbij slaagt hij er naar verluidt in zijn emotionaliteit uit te schakelen en op het gepaste moment als hard argument op tafel te brengen. Maar loyaliteit is hem niet vreemd. Ooit maakte hij bekend om voor VT4 een human-interestreeks te maken, maar dat was niet naar de zin van VTM. Na een telefonisch gesprek besloot Jambers om niet tegen de haren van zijn beste klant in te strijken.

En privé? Iedereen weet dat Paul Jambers trouwde met de dertig jaar jongere Pascale Naessens. Zijn reputatie als Casanova kreeg daarmee vanzelf vleugels. Maar – alsof het uitmaakt – beiden lezen graag biografieën en houden van zeilen. “Dat was een oude jongensdroom,” zegt Jambers. “Het heeft niet veel gescheeld of ik was in de lange omvaart beland.”

Roeland Byl

“Het heeft niet veel gescheeld of ik was in de lange omvaart beland.”