Petits Belges, petites affaires

piet depuydt hoofdredacteur

Besloten clubjes van aandeelhouders. Familiale vetes. Stiekem geschuif van aandelen aan toonder. Bemoeienissen van de pater familias. Een achterneefje dat ‘onafhankelijke’ is in de raad van bestuur. Vriendjespolitiek. Favoritisme. Verdoken leningen aan de familieholding. “Onze reputatie is ondermaats,” legt Maurice Lippens in deze Trends de vinger op de wonde (zie blz. 66). “In Londen leeft nog steeds de perceptie dat het Belgische bedrijfsleven één grote knoeiboel is.”

Hij heeft gelijk. Zolang beursgenoteerde midcaps zoals Picanol of Sioen – die stilaan de taille van een internationale ‘mininational’ beginnen te krijgen – er niet in slagen om volledig open kaart te spelen ten aanzien van álle aandeelhouders, zullen we die deuk in ons blazoen niet uitgeblutst krijgen.

In mei vroeg dit blad aan Picanol-topman Jan Coene of een optieplan voor het management van 10 % op de uitstaande aandelen niet buiten alle proporties was? Zijn antwoord: “10 % van een bedrijf van 500 miljoen euro marktwaarde is evenveel als 1 % van een bedrijf van 5 miljard euro”. De wiskundige logica zelve. Maar een kaakslag voor alle minderheidsaandeelhouders die hun belang of de bedrijfswinst flink zagen verwaterd en pas anderhalf jaar na datum werden geïnformeerd.

Vorige week schrapte Picanol het omstreden optieplan. Het prijskaartje van het volledige plan – dat aanvankelijk op 20 % van de aandelen betrekking had – bedroeg 12,7 miljoen euro. Volgens diverse bronnen was het Coene zelf die zich daarvan de helft had toegeëigend. Expliciete vragen daarover wimpelde hij steeds af. Dit voorjaar zei hij aan Trends: “Ik geef daar geen details over, omdat we die zaak als groep bekijken. Het management van Picanol is een team.”

De Ieperse weefgetouwenproducent Picanol en de textielgroep Sioen uit Ardooie – waar topman Jean-Jacques Sioen eigenaar bleek te zijn van een bedrijf dat vorig jaar door Sioen zélf is overgenomen (zie blz. 124) – zijn internationaal zeer actieve en performante bedrijven. Lilliputters, dat wel, maar bedrijfsparels om te koesteren. Belgische beursgenoteerde bedrijven zijn nu eenmaal klein en weinig talrijk. Brussel vertegenwoordigt slechts 10 % van de totale marktkapitalisatie van Euronext en in de Euronext100-index zijn er slechts elf Belgische bedrijven opgenomen.

In die context is het onbegrijpelijk dat door de wol geverfde toplui zoals Coene en Sioen – die bewezen hebben dat ze kúnnen leiden – de reputatie van hun bedrijf zo te grabbel gooien. “Om nationale en internationale investeerders aan te trekken, is het essentieel dat de Belgische beursgenoteerde ondernemingen goed scoren op het vlak van deugdelijk bestuur,” beklemtoont een studie van het Instituut voor Bestuurders ( IvB) en het Verbond van Belgische Ondernemingen ( VBO) die vandaag wordt voorgesteld.

Het rapport toont ook aan dat dit besef bij steeds meer bedrijven doordringt. In 80 % van de 81 door het IvB en VBO ondervraagde ondernemingen – allemaal beursgenoteerd – zetelt er een meerderheid van niet-uitvoerende leden in de raad van bestuur. Ook het aantal onafhankelijke bestuurders stijgt: 80 % heeft er nu al minstens drie, terwijl dat in 2002 slechts 72 % was. Zo’n 45 % van de beursgenoteerde ondernemingen evalueert ook zijn raad van bestuur, tegenover slechts 10 à 11 % in de periode 1997-1998.

Sceptici gaan ervan uit dat een welomschreven code-‘deugdelijk bestuur’– zoals Fortis-topman Maurice Lippens met zijn commissie beoogt – niets aan die spontane evolutie zal afdingen en eigenlijk overbodig is. De perikelen bij Picanol en Sioen geven hen ongelijk. Willen groeiers van dit type meespelen in de Champions League, dan hebben ze geen andere keus: meer transparantie en respect voor alle aandeelhouders. Zinnen bepaalde regels van de code hen niet en willen ze die níét naleven? Geen probleem. Maar dan moeten ze daarover communiceren… Of de beurs als tankplaats om publiek kapitaal bij te pompen definitief achterwege laten.

piet.depuydt@trends.be

Sceptici gaan ervan uit dat een welomschreven code-‘deugdelijk bestuur’ overbodig is. De perikelen bij Picanol en Sioen geven hen ongelijk.