Peso’s voor Pizarreño

De Chileense economie boert goed. Dat weet ook de Belgische multinational in bouwmaterialen Etex die er 10% van zijn omzet haalt. Toch heeft, volgens ecologisten, de economische groei van het land een negatieve impact op het milieu. Etex reageert met een omschakeling naar ‘gezonde’ materialen.

Santiago de Chili.

De bouwsector kampt met moeilijkheden, al jarenlang. In 1997 gingen tal van aannemers failliet en voor 1998 maande de Nationale Bank nog aan tot voorzichtigheid voor de sector. Nochtans is er voor een bedrijf als Etex, een Belgisch familiebedrijf in bouwmaterialen, blijkbaar geen wolkje aan de lucht. In 1997 nam de geconsolideerde omzet toe met 12% en klom van 67,1 miljard naar 74,8 miljard frank. Op de algemene vergadering van 27 mei jongstleden voorspelde Jean-Marie Emsens, voorzitter van de Belgische bouwmaterialengroep, ook voor dit jaar een voortzetting van de groei dankzij de goede perspectieven in Zuid-Amerika (met een totale afzetmarkt van zo’n 250 miljoen mensen). Vooral Chili gooit daarbij hoge ogen. De lokale Etex-dochter – Pizarreño (leidekker in het Nederlands) – haalt vandaag meer dan 10% van de omzet.

Belangrijk expansiegebied

Van oudsher is Zuid-Amerika een belangrijke regio voor Etex (zie Trends 19 oktober 1995) – Argentinië was zelfs het eerste expansiegebied van de multinational. Zo richtte André Emsens, zoon van stichter Alfons en vader van Jean-Marie, reeds de eerste buitenlandse vestiging van het familiebedrijf op in dit land van de gaucho’s in 1936. Daarna volgden Chili (1939), Peru (1942), Uruguay (1942) en Brazilië (1960). Vandaag is de groep aanwezig op het hele continent. In december 1997 werd het aandeel in Pizarreño opgetrokken van 53 naar 54,4%.

Philippe Coens, lid van het directiecomité en verantwoordelijk voor de AAA-regio (Afrika, Azië en Latijns-Amerika) schetst de economische context: “Eind vorig decennium zakte Zuid-Amerika weg in een diepe crisis. Het wanbeleid van de militaire dictaturen leidde tot inflatie van zelfs 1000% op jaarbasis. Begin jaren ’90 vond een kentering plaats. De nieuwe leiders verlieten het oude pad van protectionisme en schakelden stapsgewijs over op een liberale markteconomie, de één al wat sneller dan de andere. Vandaag heerst stabiliteit in de regio en blijft de inflatie beperkt tot zo’n 5 à 10% op jaarbasis. De vonk voor de heropleving kwam er vooral vanuit Chili (14,4 miljoen inwoners). Het afgelopen decennium schafte de regering de invoerrechten geleidelijk af, waardoor de markt werd opengesteld voor buitenlandse bedrijven. De buitenlandse handel werd de belangrijkste drijfveer en leidde tot een stijging van het bruto binnenlands produkt per capita van 1440 dollar in 1986 naar 5355 dollar in 1997. En dit cijfer zal verder groeien en haalt waarschijnlijk de 10.000 dollar. De term ontwikkelingsland wordt stilaan ongepast.”

Hoe kon de Etex-groep

in Chili dermate groeien? Het huisvestingsbeleid van de nieuwe regering vormde de motor voor de explosieve groei. Op acht jaar tijd bouwde de overheid niet minder dan 600.000 sociale woningen. Hoe kleiner de woning, hoe groter de subsidie. Tegelijkertijd investeerde de Concertaciòn honderden miljarden in nieuwe infrastructuur. Voor de producenten van bouwmaterialen, zoals Pizarreño, waren het gouden tijden. Coens: “De kwaliteit van het personeel staat bovendien op internationaal niveau. In Chili zijn voor de Etex-groep bijna geen expatriates meer actief. De Chilenen zijn trouwens harde werkers. Het land kent bovendien weinig corruptie en de veiligheid is in vergelijking met de andere Zuid-Amerikaanse landen nog altijd zeer hoog”.

Bijkomende troef voor Etex is dat het aanbod aan bouwmaterialen ook sterk is gevarieerd. Onder leiding van de Chileen Canio Corbo – sinds 1 januari 1998 de opvolger van Jean-Marie Emsens als gedelegeerd bestuurder van de groep, verantwoordelijk voor het dagelijks beleid – voerde Pizarreño een geslaagde diversificatie in complementaire bouwmaterialen door. Jorge Bennett, algemeen directeur van Pizarreño: “In 1935 richtte de Matte-groep, een belangrijke Chileense holding in hout en papier, Pizarreño op als producent van vezelcementproducten. Vier jaar later stapte de Belgische producent van bouwmaterialen Eternit – thans Etex-groep – mee in het kapitaal. Stap voor stap breidde de onderneming haar gamma uit naar PVC-pijpleidingen, PVC-vloeren, gips, tapijten, betonnen panelen en ceramische tegels. In het totaal investeerden wij de afgelopen dertig jaar zo’n 400 miljoen dollar aan nieuwe machines en acquisities. Onze laatste overname dateert van eind vorig jaar en betreft de Argentijnse marktleider in ceramische tegels Scop. Begin mei gaf de raad van bestuur haar goedkeuring voor de investering van 17 miljoen dollar voor de bouw van een nieuwe ceramische tegelfabriek in Lima (Peru).”

Continue groei

Pizarreño groeide uit tot een groep van vandaag elf productie-eenheden, waarvan acht in Chili en drie in Argentinië. Het totale personeelsbestand bedraagt 2696 werknemers. Samen realiseerden zij in 1997 een netto-omzet van 272,597 miljoen dollar. Dit is een status-quo in vergelijking met het jaar voordien, ondanks een terugval in de Chileense bouwsector van 5% (veroorzaakt door het bevriezen van de huisvestingsprogramma’s). Ook de winst bleef nagenoeg gelijk: 34 miljoen dollar (1997) versus 35 miljoen dollar (1996).

Directeur Bennett: “Voor 1998 verwachten wij opnieuw een groei van 15%. Daarom blijven wij verder investeren in capaciteitsuitbreiding. Voor de komende twee jaar is een budget van 86,9 miljoen dollar voorzien. Ondanks de Zuidoost-Aziatische crisis voorzien wij in de nabije toekomst een continue groei van 6% in Latijns-Amerika, dat – met uitzondering van de niet te veronachtzamen kloof tussen rijk en arm – geen structurele problemen kent. Bovendien is de woningnood in Chili en Peru nog altijd groot. Ten slotte biedt Argentinië perspectieven voor de renovatiemarkt.”

Voor de 21ste eeuw kiest Etex resoluut voor verdere diversificatie. Coens: “Naast vezelcement als core business krijgen bouwmaterialen – zoals plastics (21,8%), vloer- en muurbetegeling (8,8%) en gips (7,7%) – een steeds belangrijkere plaats in onze waaier van activiteiten. Vooral gips biedt grote perspectieven in Zuid-Amerika. Zo bedraagt de Chileense consumptie van dit product momenteel amper één vierkante meter per persoon tegenover vijf en negen vierkante meter in respectievelijk Europa en de Verenigde Staten. Bovendien is het materiaal er door de verschillende aardbevingen in het land zeer populair. Vorig jaar bouwden we in Chili dan ook een nieuwe productielijn met een capaciteit van 10 miljoen vierkante meter. Een investering van 27 miljoen dollar in totaal.”

ERIC POMPEN