Personeelstekort en milieuvoorwaarden baren binnenvaart zorgen: sector vraagt maatregelen

De Belgische binnenvaart staat de komende jaren heel wat uitdagingen te wachten. Ondernemers slagen er niet in personeel te vinden voor hun schepen en ook de strengere milieuvoorwaarden baren menig schipper zorgen. De sector dringt aan op maatregelen.

Het tekort aan kapiteins, matrozen en dekpersoneel is groot. De helft van de vacatures kan niet worden ingevuld. De sector vraagt maatregelen om het tekort op te lossen, onder meer via een speciaal statuut voor buitenlandse arbeidskrachten.

De war on talent woedt ook op het water. Binnenvaartondernemers slagen er niet in personeel te vinden voor hun schepen. “De tijdsgeest is veranderd”, zegt Bart Van Rossen van de sectorfederatie BFTB. “Mensen willen nine tot five werken, of wanneer ze zelf willen. Maar een traditionele schipper is getrouwd met zijn schip. Die vaart dag en nacht, en kent geen weekenden of feestdagen.”

Terwijl de baan vroeger overging van vader op zoon, is dat al enige tijd niet meer het geval. Frank Hellebosch, die doceert aan de Antwerpse GO-scheepvaartschool, heeft daar nu veertien leerlingen in het zesde jaar. Slechts drie van hen komen uit een kapiteinsfamilie, de rest van de wal. Ook in het veld is die evolutie duidelijk. Het merendeel van de matrozen komt naar analogie met vrachtwagenchauffeurs uit Oostbloklanden, met Tsjechië, Polen en Roemenië op kop. “En toch raakt ongeveer een helft van de vacatures nog altijd niet ingevuld”, zegt Van Rossen.

Dat noopt de sector ertoe om ook buiten de Europese grenzen te kijken. “Er wordt aan gewerkt ook Filipijnen te kunnen aanwerven”, zegt Philippe Govers van het Kenniscentrum Binnenvaart Vlaanderen. “Toch is dat nog altijd niet voldoende. De wetgeving is te complex om werknemers van buiten de Europese Unie aan het werk te zetten.” De sector pleit daarom voor een speciaal statuut voor de binnenvaart, want die stopt niet aan de grens.

Er zijn weinig of geen interim-kantoren die zich bezighouden met de binnenvaart, omdat er zich amper kandidaten inschrijven voor de vacatures. “We zien liever een systeem in de vorm van een afloskantoor”, zegt Govers. “Zo zouden werknemers twee weken op en af een binnenschip kunnen werken, zonder al te veel administratieve rompslomp.”

Milieuvoorwaarden creëren onrust

Ook baren de strengere milieuvoorwaarden menig schipper zorgen, want de Belgische vloot is verouderd. Ongeveer 70 procent van de schepen vaart al meer dan twintig jaar en doet dat op een dieselmotor. Om die te vervangen, moeten de binnenschippers stevig investeren.

“Voor 1.200 paardenkracht spreken we al snel over 500.000 euro”, zegt binnenschipper Johan Hartmans. Bovendien is er nog geen eensgezindheid over het type groene brandstof. Onder meer methanol, waterstof, ammoniak, zonnepanelen en elektrische motoren komen in beeld.

“Voor ondernemers is een stabiel wetgevend kader belangrijk, zodat ze de juiste investering kunnen doen”, zegt Van Rossen van BFTB. “We dringen er dan ook op aan dat Europa zich uitspreekt en snel standvastige richtlijnen geeft.”

Lees ook: