Peppillen voor een puber

Mechelen staat op de kaart van internationale investeerders. Biotechgroeier Galapagos wist gerenommeerde groepen te strikken voor een kapitaalronde van 21,4 miljoen euro. Daarmee is de joint venture minder afhankelijk van zijn twee verlieslatende moeders.

Kwaliteit komt bovendrijven, zelfs als het financiële klimaat tegenzit. Dat moet Onno van de Stolpe hebben gedacht toen hij deze week de bankrekening van Galapagos Genomics controleerde. De Nederlander is chief executive officer van de jonge biotechonderneming. Vorige vrijdag rondde het bedrijf een kapitaalverhoging van 21,4 miljoen euro af. Normaal had die operatie al eind 2001 geregeld moeten zijn, maar het zijn nu eenmaal moeilijke tijden.

Dat mag ook blijken uit de vertraging die de beursplannen van andere Belgische biotechparels oplopen. Zowel Devgen als Tibotec-Virco wachten al een tijdje vergeefs op het juiste moment om hun kapitaal voor het publiek open te stellen. Tibotec-Virco is overigens een belangrijke steunpilaar van Galapagos. In 1999 bundelden het Nederlandse Introgene (ondertussen Crucell) en Tibotec een deel van hun knowhow in een joint venture die zich in functional genomics specialiseerde – Galapagos was geboren.

Dat Galapagos een fiftyfifty-joint venture was, maakte volgens Van de Stolpe de onderhandelingen met externe financiers ingewikkelder. Investeerders controleren nog iets nauwkeuriger wie de intellectuele eigendom in handen heeft, en of de joint venture wel degelijk de operationele vrijheid heeft die ze claimt. Maar ook de CEO en zijn 78 werknemers waren kieskeurig. Van de Stolpe: “Wij wilden liever internationale investeerders dan lokale banken. Die laatste geven weliswaar een hogere waardering, maar bieden minder internationale uitstraling. Bekende internationale investeerders werken als een magneet, wat bij een beursgang een betere waardering oplevert.”

Met het Britse Abingworth, het Franse Apax en het Amerikaanse Burrill & Company als lead investors en het Nederlandse NIB als institutionele investeerder, wist Galapagos in ieder geval een schare topinvesteerders te verzamelen. Het lijstje is indrukwekkend maar niet helemaal verrassend, gezien de contracten die de onderneming de jongste tijd afsloot. In 2001 haalde de biotechonderneming grote namen als Bayer, Pharmacia en Vertex binnen als klant. Vooral de deal met Pharmacia spreekt tot de verbeelding. Niet alleen rijfde Galapagos een contract binnen dat op termijn tientallen miljoenen euro kan opleveren, maar tevens krijgt het, als uit het onderzoek een geneesmiddel voortkomt, een stukje van de royalty’s. Daarnaast heeft het Mechels-Leidse bedrijf partnerships lopen met het Brusselse biotechbedrijf Euroscreen en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie ( VIB).

Financieel onafhankelijk

Waarom moest de band met moederbedrijven Tibotec en Crucell losser? Totnogtoe waren de relaties toch uitstekend? “Dat klopt,” zegt Van de Stolpe. “Maar het zijn allebei ook verlieslatende biotechbedrijven. En wij zijn voor onze financiering eigenlijk overgeleverd aan hun goede wil. We kunnen niet in de toekomst kijken, maar we wilden het risico verkleinen dat die geldstroom plots zou opdrogen.”

Bovendien dreigden ook steeds vaker belangenconflicten. Vorig jaar sloot Galapagos een researchcontract met het Amerikaanse Vertex. Dat is een rechtstreekse concurrent van Tibotec-Virco in de race naar nieuwe aidsgeneesmiddelen. Tibotec specialiseert zich in twee therapeutische velden: HIV en HCV. De mogelijkheid om Galapagos te gebruiken voor het aanleveren van nieuwe targets, is dus strategisch minder aan de orde.

De financiële onafhankelijkheid is voor Galapagos ook belangrijk om een langetermijnstrategie uit te bouwen. Momenteel ligt bij Galapagos de burn rate – hoeveel cashreserve het bedrijf per jaar verbruikt om operationeel te blijven – op 5 miljoen euro. “Met de kapitaalinjectie van bijna 22 miljoen kunnen we dus wel een aantal jaren voort,” zegt Van de Stolpe. In de komende vijf jaar wil Galapagos zich toeleggen op het onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen. Het streefdoel is om binnen de vijf jaar minstens twee middelen in de klinische proeven te hebben. Tot die tijd moet Galapagos van zijn hybride structuur profiteren. Het is duidelijk dat de tweezijdige aanpak, met enerzijds services voor de farmaceutische industrie (momenteel trouwens een winstgevende activiteit voor Galapagos) en anderzijds een technologieplatform om te zoeken naar nieuwe producten en de functie van genen, de investeerders aansprak.

Dat is logisch, omdat die dubbele aanpak de risico’s verkleint. Een product kan mislukken, een technologieplatform kan achterhaald raken. Daarvan is ook Galapagos zich bewust. “We gebruiken die serviceactiviteiten om het onderzoek naar geneesmiddelen te helpen financieren. Uiteindelijk hebben we slechts vijf tot zes mensen nodig om de hele serviceactiviteit te laten draaien. De rest zoekt naar producten die we in licentie kunnen geven of zelf verder ontwikkelen.”

Een spelletje Monopoly

Ze schreeuwen het misschien niet meteen van de daken, maar bij Galapagos zijn ze ervan overtuigd dat hun technologieplatform om naar nieuwe drug targets te zoeken van wereldniveau is. Galapagos gebruikt het adenovirus en een intern ontwikkelde geautomatiseerde screening om te zoeken naar genen die specifieke veranderingen teweegbrengen bij primaire cellen (cellen die rechtstreeks uit het lichaam komen). Het is een methode om te achterhalen welke genen verantwoordelijk zijn voor een bepaalde ziekte en dus als basis kunnen dienen voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Met de techniek beweegt Galapagos zich op het terrein van functional genomics, waarbij de eigenschappen van genen in de cel en cellulaire processen centraal staan.

Die discipline is het vervolg op de genomics-hype (het ontrafelen van het menselijke DNA) die bijvoorbeeld van het Amerikaanse Celera een beurssucces maakte. Van de Stolpe: “We zoeken naar genen met potentieel belangrijke therapeutische eigenschappen. Dat wil zeggen dat we octrooien beogen voor de functies van genen en niet alleen voor de genen zelf. Eigenlijk zijn we bezig aan een spelletje Monopoly. Het komt erop aan zo snel mogelijk enkele straten te vinden om later nog te kunnen meespelen. Daarom mikken we nog op verschillende therapeutische gebieden. Maar binnen twee jaar gaan we wel focussen op één of twee ziektegebieden.”

Vandaag staat de onderneming met andere woorden aan het begin van haar ambities op lange termijn. Tegen het einde van 2004 zouden er 170 werknemers moeten zijn. Drie weken geleden kreeg de onderneming haar eerste octrooi goedgekeurd in de Verenigde Staten. Het octrooi behelst het gebruik van PhenoSelect, het technologieplatform voor de constructie van collecties adenovirussen met humane genen. Dat is een belangrijke mijlpaal. Galapagos heeft daarnaast nog acht octrooiaanvragen lopen. Een vijftal bevat een collectie genen, waarvan Galapagos de functie claimt. “Maar daarnaast hebben we ook een royaltyvrije licentie op de technologie die we van Crucell en Tibotec gebruiken,” aldus Van de Stolpe.

Uiteraard is Galapagos niet het enige bedrijf dat in deze vijver vist. Bedrijven die functional genomics op een gelijkaardige manier benaderen, zijn onder andere het Zwitserse Cytos en het Duitse Xantos. Cytos gebruikt een ander virus en Xantos injecteert naakt DNA rechtstreeks in de cel. Maar dat Galapagos op dit moment niet hoeft onder te doen, wordt bevestigd door de groeiende klantenlijst met grote namen.

Tussen Leiden en Mechelen

De navelstreng met Crucell en Tibotec wordt echter niet helemaal doorgeknipt. Beide bedrijven blijven aandeelhouder, maar zien hun participatie wel verwateren. Een restant van de nauwe band is de dubbele vestiging van Galapagos: in Leiden en Mechelen, telkens in de schaduw van het respectieve moederbedrijf. Twee derde van het personeel zit in Mechelen, waar zich ook het hoofdkwartier bevindt. “Dat is wat historisch gegroeid. En ja, dat blijven we behouden,” bevestigt Van de Stolpe. “De dubbele huurkosten en verplaatsingen wegen toch wel op tegen het feit dat je makkelijker goede mensen vindt omdat je nu eenmaal in een grotere vijver vist.”

Roeland Byl [{ssquf}], rbyl@trends.be

Galapagos haalde vorig jaar grote namen als Bayer, Pharmacia en Vertex binnen als klant.

De lijst van investeerders in het Belgisch-Nederlandse biotechbedrijf oogt indrukwekkend.