Pensioenspaarfondsen waren nog nooit zo populair

Op 30 september deden 1,438 miljoen Belgen aan pensioensparen met een fonds, meldt de vereniging van vermogensbeheerders Beama. In de eerste negen maanden van het jaar kwamen daar 23.000 Belgen bij. Er werden iets minder dan 54.000 nieuwe contracten afgesloten en 31.000 contracten stopgezet. Er zijn ongeveer nog eens zoveel pensioenspaarders via een verzekering.

Beama-voorzitter Hugo Lasat is er bijzonder trots op dat ons land nooit meer eigenaars telde van pensioenspaarfondsen en dat er ook meer geld dan ooit in die fondsen zit. ‘Het vermogen in beheer van de pensioenspaarfondsen bedroeg eind september 15,26 miljard euro, een record. Ik hoop dat ik u volgend jaar opnieuw kan zeggen dat we op een historische piek zitten’, zegt Lasat met enige zin voor nuance. ‘Dat zal grotendeels afhangen van de rendementen van de fondsen in 2015.’

Voorschotten

Beama vraagt dat de regering opnieuw een stabiel kader voor pensioenspaarfondsen installeert vanaf 2019. De komende vijf jaar zal de regering telkens een voorschot nemen op de belasting -de zogenoemde anticipatieve heffing- die pensioenspaarders normaal pas op hun 60ste betalen. ‘Die belasting wordt één keer berekend op basis van een ‘foto’ genomen op 31 december 2014′, legt Lasat uit. ‘De stortingen die voor die datum werden gedaan, zullen een theoretische oprenting krijgen aan 4,75 procent tot de pensioenspaarder de leeftijd van 60 jaar bereikt. Op dat theoretische bedrag wordt de komende vijf jaar telkens 1 procent vooraf betaald aan de fiscus. Op het moment dat de pensioenspaarder effectief 60 jaar wordt, zal de fiscus nakijken of er nog bijkomende anticipatieve heffing verschuldigd is.’

De regering verlaagde in ruil voor deze ingreep de totale anticipatieve heffing van 10 naar 8 procent. Op de vraag of de spaarder nu beter of slechter af is, kan Beama geen uitsluitsel geven. Het blijft in ieder geval interessant nog verder te storten na de definitieve afrekening met de fiscus op uw 60ste. ‘Het valt op dat zeer veel mensen hun geld opvragen tussen hun 60ste en 65ste’, zegt Beama-ondervoorzitter Myriam Vanneste. ‘Dat is jammer, want dat zijn net de interessantste jaren om te storten. U geniet de belastingvermindering, waardoor u 30 procent van elke storting kunt recupereren via de personenbelasting. En het rendement is vanaf dan volledig belastingvrij.’

Onzekerheden

Er zijn wel nog wat onzekerheden door het optrekken van de pensioenleeftijd. Volgens Beama zou het logisch zijn dat de pensioenspaarders in de toekomst belastingvrij mogen doorstorten tot hun 66ste, een jaar voor de nieuwe wettelijke pensioenleeftijd, in plaats van tot hun 64ste, zoals vandaag het geval is. De vereniging heeft echter nog geen bevestiging gekregen van het kabinet van de minister van Financiën.

Pensioensparen is iets waar de Belgen vaak pas aan het einde van het jaar aan denken. Zowel in nieuwe contracten als stortingen is er typisch in de laatste maanden van het jaar nog een rush op pensioenspaarfondsen en -verzekeringen. De cijfers aan het einde van het jaar zullen wellicht nog een pak hoger uitkomen dan de cijfers die Beama nu meedeelt, tenminste als de recente maatregelen van de overheid het vertrouwen in pensioensparen geen deuk hebben gegeven.

Praktische moeilijkheden

De maatregelen brengen ook praktische moeilijkheden met zich voor de banken. Door de bevriezing van het plafond voor pensioensparen -met terugwerkende kracht- op het niveau van 2013, zijn er mensen die te veel hebben gestort. Bij sommige banken zoals BNP Paribas Fortis wordt het overschot overgedragen naar volgend jaar, bij andere zoals KBC wordt het teruggestort. Het gebeurt in ieder geval automatisch. Er zijn behoorlijk wat mensen bij betrokken. Argenta laat weten dat 48.000 mensen meer dan het fiscaal in mindering te brengen bedrag hebben gestort. Bij Belfius gaat het om 6 procent van de pensioenspaarders, bij AXA om een kwart van alle contracten.