Pensioen in zicht? Maak de rekensom!

België is een land met een sterke sociale zekerheid. Toch maken we ons heel wat zorgen over ons pensioen. Dat heeft te maken met de vele discussies over de toekomst van het wettelijk pensioen, maar tegelijk blijkt dat vele Belgen te weinig weten over hun financiële situatie. Onafhankelijk financieel planner Jo Stremersch: “Mensen moeten veel vaker de rekensom maken: hoeveel zal ik nodig hebben om mijn levensstandaard te behouden en hoeveel zal ik aanvullend moeten sparen?”

De discussie over de betaalbaarheid van de pensioenen en de impact van de steeds grotere groep gepensioneerden op het systeem, is niet nieuw. Maar stilaan wordt duidelijk dat we op lange termijn op een andere manier naar het wettelijk pensioen zullen moeten kijken.

Recent stelde minister van pensioenen Daniel Bacquelaine dat men niet langer alle heil mag verwachten van het wettelijk pensioen. Hij deed een oproep om te investeren in aanvullende pensioenen. Met andere woorden: de Belg moet zelf actie ondernemen om zijn levensstandaard na zijn pensionering op peil te houden.

Meer aandacht voor geldzaken

Maar om dat te kunnen doen, moet je een duidelijk beeld hebben van je financiële situatie. Experts zeggen al langer dat we in het algemeen te weinig weten over ons geld en er te weinig mee bezig zijn.

Belangrijke vragen zijn bijvoorbeeld: Hoeveel staat er op de bank? Hoe kan ik mijn financiële risico’s goed beheersen? Welke mogelijkheden zijn er vandaag nog om rendement te halen? Hoe bouwen we een pensioen op? Doe de test: heeft u meteen een antwoord op al die vragen?

Onafhankelijk financieel planner Jo Stremersch van het kantoor Stremersch, Van Broekhoven & Partners: “Natuurlijk willen mensen een behoorlijk pensioen om hun levensstandaard na pensionering op peil te houden. Maar vaak hebben ze geen besef van hoeveel ze nodig hebben. Ik pleit daarom voor een vrij eenvoudige rekensom: kijk naar wat je inkomsten- en uitgavenpatroon vandaag is, en projecteer dat naar de toekomst.”

Dat klinkt op het eerste zicht misschien vreemd, maar Stremersch waarschuwt: “Meestal denken mensen: ik word ouder, de kinderen zijn het huis uit, de woning is afbetaald… dus ik zal minder uitgaven hebben. Dat is een verkeerd uitgangspunt. We hebben de neiging toekomstige uitgaven te onderschatten. Er zullen immers andere uitgaven in de plaats komen: denk maar aan onderhoudswerken voor het huis of kosten voor gezondheid en verzorging. Daarom is het huidige uitgavenpatroon een goed uitgangspunt.”

Sparen voor later

De volgende stap is dan de inkomsten bekijken. “Hoeveel bedraagt je wettelijke pensioen? Dat is afhankelijk van je loopbaan en je statuut als werknemer, ambtenaar of zelfstandige. Gemiddeld kan je ervan uitgaan dat je vanaf het pensioen vaak minder dan de helft uitgekeerd krijgt van je laatste loon. Dat betekent echt wel een forse terugval van het inkomen.”

Wie zijn levensstandaard wil behouden, zal dus zelf provisies moeten aanleggen. “Een doorsnee pensioen in België bedraagt 1.500 euro. Dat zal niet volstaan om op langere termijn alle kosten te betalen”, merkt de financieel planner op. “Dus is de vraag: zijn er aanvullende pensioenen of groepsverzekeringen? Heb je aan pensioensparen gedaan? Wat levert dat allemaal op? En dan kan je de rekensom maken: als je bijvoorbeeld 2.000 euro aan maandelijkse uitgaven hebt, hoeveel moet er dan bijkomend worden gespaard om die uitgaven na de pensionering te kunnen blijven betalen?”

En daarmee is de rekensom nog niet af. Jo Stremersch: “Er zijn allerlei factoren die een invloed in plus of in min kunnen hebben: de verkoop van de woning, een erfenis, een verhuis naar een woonzorgcentrum,… maar ook nieuwe fiscale regels, een pensioenmaatregel of rentewijziging. Elk van die scenario’s kan betekenen dat u meer of minder opzij moet zetten. Ons advies is dan ook om uw plannen op gezette tijdstippen te herrekenen en uw spaargedrag indien nodig bij te sturen. Uiteindelijk moet je zelf initiatief nemen om ook na je pensioen zonder zorgen van een levenslang gegarandeerd inkomen te genieten.”

Kijk naar de reportage op KanaalZ: