PARTNERJACHT

De overheersing bij Sabena van de Zwitserse minderheidsaandeelhouder is geen toeval maar een stilzwijgende strategie, gedekt door de Belgische bestuurders. Deze stilzwijgende strategie wordt een nieuwe norm voor de Belgische bovenklasse die boos is om de blokkering van dit land. Als we België en zijn bedrijven niet op eigen kracht kunnen ombuigen naar de noodzakelijke internationale competitiviteit, laat dan buitenlanders de opdracht uitvoeren voor ons, aldus het parool. De twijfel groeit over het zelfreinigende vermogen van het Belgische industrieel-economische systeem. De ont-ankering staat hier voor een “bewuste” breuk.

Waarom lost Paul Reutlinger problemen op die Pierre Godfroid tot wanhoopsdaden dreven ? Na zijn gelukte CAO, werkt Paul Reutlinger aan de uitvlagging van de piloten. Noch Philippe Maystadt, noch de vakbonden gunden Pierre Godfroid een CAO of zijn uitvlagging. Pierre Godfroid werd gegijzeld en Sabena werd gegijzeld tot aan zijn vertrek. Paul Reutlinger en Swissair kijken neer op de Belgische inner circle van syndicale en politieke samenzweerders. Paul Reutlinger is een vrije man, Swissair is een vrije speler. Sabena host vandaag op de tonen van de alpenhoorn of het valt dood.

De Belgische bestuurders van Sabena applaudisseren voor deze ontwikkeling. Zij concludeerden uit de vijf jaar eenzame strijd van Pierre Godfroid dat Sabena een stoute, onafhankelijke aandeelhouder moet hebben. Zij concludeerden uit de stijfkoppigheid van de vakbonden en de politici dat alleen een partner die immuun is voor Belgische compromissen nog iets kan terecht brengen van het ex-nationale luchtvaartbedrijf.

De Nederlandse cabaretier Harry Jekkers toonzette er een lied over : “Partnerjacht ! Partnerjacht ! De hele wereld is op partnerjacht. Ik moet een partner hebben en liefst voor middernacht !” Voor België komt bovenop de noodzaak van internationale netwerken en ondersteuning de motivering om anderen te laten doen, wat we zelf niet aankunnen. Daarin staan we niet alleen. De top van het Belgische en het Franse bedrijfsleven heeft enkele belangrijke overeenstemmingen. Het is een corporatistisch-conglomeraal systeem, op zijn Japans. Generale Bank wordt ondersteund en tegelijkertijd gekneveld door de hoofdaandeelhouder (30 %) Generale Maatschappij/Suez. Alleen externen slagen erin om reële dynamiek op te wekken. De Belgische dochters van Suez mikken op Vlaamse kapitalisten, om het geld en om vers bloed van buitenstaanders. AXA wilde UAP en slokt het trotse en zieke ex-staatsjuweel op. AXA is de outsider en groeide onder Claude Bébéar van een lokale verzekeraar tot een internationale groep. Het breekt de greep van het politieke establishment op de onderneming. Claude Bébéar gelooft in de markt en bouwde AXA niet op de fundamenten van het staatsbelang en het politieke favoritisme. AXA zit nu mee in een wazige archipel van Franco-Belgische verstrengelingen : BNP-Suez-Generale Maatschappij-UAP-AXA. Een archipel met oligarchische kenmerken : het bewind van weinigen over velen, een gedrag dat karakteristiek is in de bovenlaag van de Belgische openbare en privé-ondernemingen. Topman Kalff van ANB-Amro bekende vorige week voor zijn jachtplannen in Europa op een Belgische noyau dur te zijn gestoten die hem belet een bankovername te doen. Citaat : “We waren met het management van een bank tot overeenstemming gekomen over een overname, maar dit ging niet door omdat de noyau dur niet wilde.” De noyaux durs bezitten in België en in Frankrijk een vaak onbetamelijk grote macht ten nadele van vernieuwende actie. Noyaux durs vind je bij ons privé-bedrijfsleven en bij de publieke ondernemingen ( De Post, NMBS, MBZ, Haven van Antwerpen, Miva, Regie der Luchtwegen, BRT, NIM, SRIW, de publieke en gemengde intercommunales, De Lijn…). Zijn ze te kraken door Belgische buitenstaanders ? Of moeten Amerikanen, Britten, Japanners, Nederlanders, zakenbankiers, pensioenfondsen zorgen voor de Creatieve Destructie en de Renaissance ?

Joseph Schumpeter is de vader van de Creatieve Destructie. Het kapitalisme is van nature een vorm of methode van economische verandering en is niet alleen nooit onveranderd, het kan het ook nooit zijn. Het opengaan van nieuwe markten, organisatie-ontwikkelingen van kmo naar mininational, industriële mutaties een term uit de biologie, die correct de werkelijkheid vat vernietigen bestendig het economische hier en nu. Dat proces van Creatieve Destructie is de essentie van de vrije markt. Als de interne Creatieve Destructie wordt geblokkeerd door vrees, behoudszucht, kliekjesgeest, corporatisme is een kracht van buiten het noodzakelijke levenselixir.

Sabena illustreert de crisis van het Belgische industrieel-economische regime. De nationale bestuurders hebben een logische conclusie getrokken, laat het buitenland onze Creatieve Destructie doorvoeren. Het destructiemodel van Sabena zal geïmiteerd worden.

FRANS CROLS