Paard als spiegel van je gedrag

Je manier van communiceren of leiding geven veranderen door oefeningen te doen naast een paard? Het klinkt vreemd, maar dat is de kern van equicoaching. Is dit een nieuwe hype in de opleidingswereld? Trends nam de proef op de som.

Toegegeven, ik vertrek met enig scepticisme naar het Oost-Vlaamse Hansbeke. Dat is de thuisbasis van Eric Van Poucke, die er sinds 2005 equicoaching geeft. Samen met zijn twee paarden geeft hij de deelnemers, zowel in groep als individueel, inzicht in hun gedrag en toont manieren om dat te veranderen. Of ik straks in de ring wil staan met zijn paard Pino, vraagt hij me net voor het interview. Hm, hoewel ik een heilige schrik heb van paarden, stem ik toch in. Het is ten slotte voor de goede zaak.

Eric Van Poucke wil eerst enkele misverstanden uit de weg ruimen. “Equicoaching heeft helemaal niets met paardenfluisteraars te maken,” zegt hij. “Equicoaching is ook geen therapie. Therapeuten kijken naar het verleden. Ik vertrek vanuit het gedrag van vandaag en bekijk hoe we dat kunnen veranderen.”

Spiegel

De kern van equicoaching is het waarnemen van het eigen gedrag en het effect daarvan op anderen. Alles gebeurt op de piste naast het paard. De deelnemer voert de oefening uit zoals hij denkt dat die uitgevoerd moet worden. De coach observeert en identificeert gedragspatronen. De manier waarop iemand zich immers gedraagt tegenover het paard, vertelt veel over hoe die persoon zich tegenover collega’s opstelt of met anderen communiceert. Een dominant en sturend persoon zal een onderdanig gedrag bij het paard uitlokken en omgekeerd. “Dat is in werkelijkheid ook het geval,” zegt Eric Van Poucke. “Bij een sturende manager zwijgen de werknemers heel vaak en slikken alles.”

Waar iemand op de piste staat, zegt bijvoorbeeld veel, aldus Van Poucke. “Een onzeker iemand zal niet snel in het midden staan. Zo had ik een manager die in zijn job een kei is, maar zodra hij naar een receptie moest gaan, voelde hij zich onzeker. Dat zag ik ook bij het paard. Hij twijfelde en durfde er niet naartoe gaan. Het paard had nochtans contact met hem, maar hij had er geen oog voor. Hij had zich afgesloten.”

De oefeningen met het paard, geven Eric Van Poucke een spiegel van het gedrag. Een paard heeft het intellect van een drie- of vierjarige en reageert dus heel spontaan op de lichaamstaal, gevoelens en emoties van de deelnemer. Door die spiegel voor te houden, ontdekt de deelnemer wat zijn of haar leerdoelen zijn. “De bewustwording komt er heel snel, vaak al na tien minuten,” legt Eric Van Poucke uit. “De deelnemers aanvaarden de feedback heel snel, omdat die van het paard komt.” Ze krijgen inzicht in hun gedrag, ontdekken de valkuilen en proberen hun aanpak te verbeteren. “We gaan op zoek naar manieren om de wijze van leiding geven of communiceren te veranderen, het contact met de klant te verbeteren, de assertiviteit aan te scherpen of een moeilijk gesprek beter te voeren. Het paard wordt er opnieuw bij gehaald. De deelnemer ziet heel snel dat het paard totaal anders reageert op de nieuwe gedragingen.”

Bij de keel grijpen

Het zit vaak in kleine dingen. De manier waarop iemand bijvoorbeeld het touw vastneemt, zegt veel over de stijl van leiding geven en contact met de collega’s. Eric Van Poucke geeft het voorbeeld van een vrouw die net leidinggevende geworden was van 16 verkoopsters. Tijdens de oefening pakte ze het paard letterlijk bij de keel, net zoals ze ook met haar personeel deed. Om haar gezag te doen gelden, stelde ze zich heel dominant en sturend op. Gevolg: het paard verzette geen hoef. “Het probleem is dat mensen heel vaak het resultaat voor ogen hebben, maar niet het proces. Ze verplichtte haar medewerkers om het op die manier te doen en niet anders. Ze had gelijk, maar de manier waarop ze het deed was te sturend. Geleidelijk leerde ze anders omgaan met het paard, en dus ook met haar personeel.”

Bedrijven die voor het eerst van equicoaching horen, reageren vaak heel verrast. Ze zien de link niet tussen het paard en de gedragswijziging. Zo ook Jos Gijbels, directeur Opleidingen Vlaanderen bij het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid. “Ieder jaar organiseren we een driedaagse opleiding waarin we nagaan hoe we ons contact met scholen, bedrijven en partners kunnen verbeteren. Toen ik over equicoaching hoorde, was mijn eerste gedachte: wat kan een paard in hemelsnaam teweeg brengen in een training rond contact met de klant.” Gijbels herzag snel zijn mening, toen hij zelf een sessie met Eric Van Poucke volgde. “Equicoaching heeft mijn functioneren sterk veranderd,” zegt Jos Gijbels. “Het was een rijke ervaring.” Hij liet daarop zijn team van 50 medewerkers een sessie equicoaching volgen.

Snel resultaat

De methodiek heeft impact op iedereen die wil werken aan zijn gedrag, aldus Eric Van Poucke. Het resultaat is zichtbaar na vijf sessies, maar meestal duurt het niet zo lang. “Het grote voordeel ten opzichte van andere trainingsvormen is dat je onmiddellijk een spiegel krijgt van je gedrag, door de eerlijke en spontane reactie van het paard,” zegt Van Poucke. “Heel wat deelnemers vertelden me dat ze in hun blootje stonden naast het paard. Omdat de deelnemers heel snel feedback aanvaarden, komen ze ook veel sneller tot resultaat. Ik krijg nog altijd een kippenvelgevoel als ik die mensen zie groeien. Wie zich volledig afsluit, zal echter geen resultaten boeken. Je moet de stap zelf durven en willen doen.”

Opleiding is heel vaak werken aan kennis en competenties, maar het effect van een gewone training is vaak klein. Veel hangt af van de motivatie en de wil van de persoon, wat die ermee doet. Het resultaat van equicoaching blijft veel langer hangen. “Op het moment dat je een positieve ervaring hebt, leg je een nieuwe verbinding aan in de hersenen,” zegt Eric Van Poucke. Een van de deelnemers heeft bijvoorbeeld altijd een foto van Pino naast zich liggen op het bureau, wanneer ze een moeilijk gesprek moet voeren.

Ook Jos Gijbels vindt dat equicoaching langer blijft hangen bij de medewerkers, dan traditionele opleidingen. “De werknemers leren hun fouten of de valkuilen kennen. Wanneer ze in een gelijkaardige situatie terechtkomen, denken ze onmiddellijk aan het paard, waardoor ze op een gepaste manier kunnen reageren.”

Jos Gijbels vindt equicoaching een krachtige vorm van training. “Het is een erg ongekunstelde manier van coaching,” zegt hij. “Voor de medewerkers was het best confronterend, maar niet shockerend. Het paard houdt je immers een ongekleurde spiegel voor, want het kent je niet. Je kunt je ook niet wegstoppen achter excuses.”

Het is tijd om naar de piste te gaan. Pino staat te wachten onder een donkergrijze hemel. Eric Van Poucke vraagt me om het paard bij hem te brengen. Hoe ik dat doe, beslis ik zelf. Pino volgt me, maar stopt regelmatig om gras te eten. Is het lunchtijd misschien? Ik kijk even vertwijfeld naar de coach, maar hij reageert niet. Ik laat Pino halt houden en geef hem tijd om te eten. Af en toe trek ik zachtjes aan het touw. Na de oefening vraag ik of het normaal is dat Pino zoveel stopte. Je geeft hem teveel vrijheid, antwoordt Eric. Het is de nagel op de kop. Met enkele aanwijzingen doe ik de oefening opnieuw. Door meer aan het touw te trekken, gehoorzaamt hij al beter.

Equicoaching: Boerestraat 12, 9850 Hansbeke – tel: 09/282.89.12. – gsm: 0486/41.15.85 – info@amcteam.be

Melanie De Vrieze