OXFORD, CAMBRIDGE EN TURNHOUT, OP ÉÉN RIJ

BREPOLS PUBLISHING IN BLOEI.

Een menswetenschapper, historicus of taalkundige in Kaapstad, Praag of Bejing heeft voor 50.000 frank met één vingerknip 25 miljoen woorden van vroegkristelijke Latijnse teksten op zijn beeldscherm. De uitgever van dit elektronische wondermiddel ? Brepols Publishing in Turnhout.

Droefheid om de Vlaamse uitgeverijen is de toonzetting van tientallen jaren. Brepols Publishing heeft vandaag een omzet van 232 miljoen frank (35 miljoen in ’75), een nettoresultaat van 15 % op de omzet, 20 medewerkers (2 in ’75). De omzetstijging kwam er op eigen kracht, niet door overnames. Het Kempense uitgevershuis, bij de top-5 van de Vlaamse uitgevers, ontluikt in een niche die groei schept voor eeuwen. De rolmodellen zijn Oxford University Press en Cambridge University Press, gesticht in de zestiende eeuw. Brepols Publishing is een akademische uitgever gespecializeerd in humanities, een Engels begrip dat beter dan menswetenschappen de akker afbakent waarop Laurent Bols en zijn 5 wetenschappelijke uitgevers spitten. Laurent Bols heeft lage drukkosten, hoge verkoopprijzen, hoge winstmarges, betaalt weinig publikatierechten (het leeuwedeel van zijn auteurs wandelen in hun hemel, jachtvelden of nirwana). Hij vindt de helft van de kopers door omzendbrieven, de andere helft zijn trouwe bibliotekarissen. Brepols Publishing zoekt ideeën en medewerkers op de dertig wetenschappelijke kongressen die de uitgevers jaarlijks bijwonen. Laurent Bols : “Ons grote doel is patrimonium opbouwen, meer eigen produkten, zoals voor het geheel van Brepols. “

De eerste erudiete uitgave van Brepols Publishing dateert uit 1953 bij de start van het levenswerk van de vandaag 80-jarige benediktijnermonnik Egidius Dekkers uit de Sint-Pietersabdij in Brugge. Tekstbezorger Dekkers lanceerde, met Brepols, het Corpus Christianorum, een reeks van boeken, verhandelingen, bronnen van patres, kerkvaders. De Civitas Dei van Augustinus is zo’n boek. Het Corpus bleef jarenlang een eenzame kreatie. De uitgave van middeleeuwse bronnen was de tweede stap. De derde werd de samenwerking met Cetedoc (Centre de Traitement Eléctronique des Documents) van professor Paul Tombeur van de Université Catholique de Louvain. De eerste cd-rom, Cetedoc Library of Christian Latin Texts, verscheen in 1991, na de publikatie van de Instrumenta Lexicologica Latina en Thesauri. Zacht en zeker werd de uitgavenwaaier van Brepols Publishing geopend naar de renaissancegeschiedenis, de codicologie, de paleografie, de lexikografie, de archeologie, de musicologie, de bibliologie, de kunst en architektuur.

Brepols Publishing heeft een projekt in de steigers dat de publikatie evenaart van de Dode Zee-rollen uit Qumran en de Koptische teksten van Nag Hammadi. De Kempenaren ondertekenden een kontrakt voor het Corpus Fontium Manichaeorum, een teksten- en bronnenverzameling van en over de Babyloniër Mani uit de derde eeuw. Mani’s leer is kristelijk geïnspireerd met zware ketterse inslag. Hij predikte seksuele onthouding, vasten en spijswetten. Mani verdedigde het Licht, het hogere, de hemel, tegen de Duisternis, de aarde, het aardse leven. Het Corpus Fontium Manichaeorum herdrukt de eeuwenlang verdwenen of weggestopte teksten van Mani. Hij had vóór de opkomst van de islam volgelingen van de Atlantische Oceaan tot de Stille Oceaan. Tot in de tijd van Marco Polo overleefden manicheeërs in Zuid-China. De sekte werd vervolgd door de kristenen, de islamieten, de leerlingen van Zaratoestra en de confucianen. Het Corpus Fontium Manichaeorum verschijnt onder het hoofdredakteurschap van de oriëntalist en KU-Leuven-professor Aloïs Van Tongerloo (niet toevallig de zoon van een vroegere vergulder van Brepols). Laurent Bols : “In deze reeks passen Arabische, Syrische, Indiase, Japanse, Chinese, Tokharische, Koptische, Centraalaziatische, Latijnse en Griekse teksten. ” Teksten die ontgraven werden tijdens de jongste decennia in de oazes langs de Zijderoute van China naar Centraal-Azië.

Om akademisch uitgever te zijn, zoals Laurent Bols (62 j.), hoef je geen indologie, filozofie, klassieke talen, noch sociale wetenschappen te hebben gestudeerd, evenmin een diepe liefde te hebben voor het bukolische leven door een jaar handenarbeid te verrichten op een boerenbedrijf, maar het helpt.

Twee richtingen oriënteren het fonds van Brepols Publishing, geschat op een waarde van 300 miljoen frank. De basisrichting is het bronnenboek, fontes kerkvaders, ketterse preken, muziekpartituren, tekeningen van opgravingen, oorkonden. De nieuwere : het vlotte en fraai verluchte kijk- en leesboek. De kassakoe is het heruitgeven van de 400 boeken, de Patrologiae van éditeur Jacques Migne, de grootste negentiende-eeuwse uitgever van Frankrijk. Migne was priester-journalist uit het Centraal Massief. Hij wilde een algemene biblioteek uitbouwen in 4000 delen. Brepols Publishers kontinueert de traditie van Migne. Elke herdruk kost 3000 frank, de volledige reeks 1.200.000 frank. Jaar na jaar worden een groot aantal Migne-reeksen verkocht. Op het bureau van Laurent Bols ligt de herdenkingsplak van de inhuldiging door Jacques Chirac van een standbeeld voor Jacques Migne. “Abbé Migne is steeds mijn inspirator geweest, ” getuigt hij.

Brepols publiceert voor het Centrum voor Semiotiek van Umberto Eco in San Marino. De verslagen en tekeningen van de (zeer suksesvolle) opgravingen bij Sagalassos in Mesopotamië van professor Marc Waelkens (KU-Leuven) verschijnen in Turnhout. Laurent Bols : “Een nieuwe belangrijke stap zetten we door de uitgave van een middeleeuwse bibliografie op cd-rom van de University of Leeds. Groots internationaal nieuws. “

De oplagen van Brepols Publishing zijn klein : 500, 1000, 1500 stuks, met weliswaar veel herdrukken. De hoofdmarkt is het internationale biblioteekwezen waar fikse marges bestaan. Voor de individuele koper halveren de prijzen voor bepaalde uitgaven.

Drie elementen kenschetsen de uitgever : ernst, wetenschappelijke eerlijkheid en een kleine, gemotiveerde doelgroep. Laurent Bols : “Italië is een sterk land voor humanities. Daar wil ik een vaste vertegenwoordiger hebben, ook in de Verenigde Staten, wat onze omzet sneller zal versterken. ” Brepols Publishing heeft een lichte struktuur. Het commerciële werk doet de uitgever, het wetenschappelijke doen de universiteiten, instituten of directeurs de collection. “De boeken worden geproduceerd in en buiten de eigen drukkerij. We zorgen voor een voldoende marge, die loopt voor ons type van boek van 15 tot 20 procent en we groeien geleidelijk. Niet wild, ” meldt Lauren Bols. De thuismarkt van Brepols Publishing is 10 % van de omzet, via een klein, en groeiend, Nederlandstalig fonds voor architektuur, kunst en religie. Een kijkboek over Baron François du Four, jarenlang hoofd van Etablissements Brepols SA, symbolizeert de Vlaamse presentie.

LAURENT BOLS (BREPOLS PUBLISHING) “We boeken een nettoresultaat van 15 % op de omzet. “