OPTIMA IS NOOIT ERKEND ALS ONAFHANKELIJK FINANCIEEL PLANNER

Optima was twintig jaar een doorn in het oog van de ‘echte’ financieel planners, zij die tegen betaling het vermogen van hun klanten in kaart brengen en een plan opstellen om dat vermogen zo goed mogelijk te beheren, zonder dat ze daarbij hun klanten bepaalde producten aansmeren. Bij Optima was de conclusie van het financiële plan bijna altijd dat klanten vastgoed van Optima en levensverzekeringen van de Luxemburgse verzekeraar Lombard International Insurance moesten kopen. “Je kunt dat belangenvermenging of een gebrek aan onafhankelijkheid noemen”, zegt een concurrent.

Begin 2010 vatte de FSMA (die toen nog CBFA heette) het plan op een statuut uit te werken voor de financieel planners. Sinds 1 november 2014 mag niemand zich nog onafhankelijk financieel planner noemen zonder een vergunning aan te vragen bij FSMA en zonder aan strikte voorwaarden te voldoen. Een financieel planner mag geen advies geven over concrete producten, geen commissie opstrijken, moet voldoen aan gedragsregels. Optima heeft voor zover bekend nooit een vergunning als onafhankelijk financieel planner aangevraagd.

Nog voor de vergunningsplicht, in 2011, nam Optima Ethias Bank over. Financieel planners mogen ook in een bankstructuur werken, maar ze mogen zich dan niet onafhankelijk noemen. De toezichthouder telde in 2010 zo’n 500 financieel planners in België. Vandaag werken vijf bedrijven en één natuurlijke persoon met een vergunning van FSMA als financieel planner. Waar zijn die 494 andere naartoe? “Het zijn vooral verzekeringsmakelaars die aan financiële planning doen”, legt een woordvoerder uit. “Zij kunnen dat blijven doen zonder vergunning voor planner, maar ze moeten wel de nieuwe gedragsregels toepassen. Ook tussenpersonen in bank- en beleggingsdiensten mogen nog altijd aan financiële planning doen.”

Is de consument nu beter beschermd? “Het is in ieder geval duidelijker. De echte onafhankelijke financieel planners kunnen zich dankzij het wettelijke statuut onderscheiden van de rest”, zegt Jo Stremersch van Stremersch, Van Broekhoven & Partners. “Wanneer je in een bankkantoor binnenstapt, dan moet je niet schrikken dat je buitenstapt met een fonds van die bank. Het kader is nu duidelijker, maar de consument moet zelf nog altijd moeite doen.”

Er zijn wel administratieve en of strafrechtelijke sancties mogelijk tegen wie zich niet aan de wet houdt. “We hebben een aantal tussenpersonen aangeschreven die een commerciële benaming hadden, die klanten deed denken dat de onderneming financieel planner was, terwijl dit niet zo was”, klinkt het bij FSMA. Fortuna Financial Planning bijvoorbeeld veranderde op verzoek van FSMA het laatste deel van zijn naam in Financial Group. “Het is nu duidelijker en correcter”, vindt Steven De Punt van Fortuna. “Het was een beetje vervelend dat we onze naam moesten veranderen. Maar we zijn geen onafhankelijk financieel planner. Wij zijn een verzekeringsmakelaar, gespecialiseerd in beleggingsverzekeringen. Tegelijk zijn we ook meer dan een makelaar. Ik heb een opleiding als financieel planner, en we staan de klanten bij met raad en daad voor andere vraagstukken.”