Ophouden met buigen, tijd om recht te staan

A ngela Merkel is boos op Barack Obama, net als Vladimir Poetin. De Amerikaanse president doet alsof zijn neus bloedt. Vlaams minister-president Kris Peeters was proactief en bood 500 miljoen euro aan. De spanningen op politiek topniveau werden uitgelokt door de beslissing van het Amerikaanse General Motors (GM) om Opel dan toch niet te verkopen aan Magna.

De beslissing van GM is opportunistisch. En natuurlijk was de Amerikaanse overheid op de hoogte. Zij is grootaandeelhouder van de autobouwer en baas in de raad van bestuur. Dat een economische beslissing de geopolitieke gemoederen zo verhit, toont aan dat protectionisme nog niet uit de handboeken is verdwenen. En dat Europa zich in het verliezende kamp bevindt.

Europa wordt in het Opel-dossier met de vinger gewezen omdat het Duitsland verplichtte de Duitse staatssteun aan Magna ook voor andere partijen open te stellen. Europa leeft zijn regels na. Zoals het dat doet met de banken. Neelie Kroes vraagt verregaande inspanningen van de banken in ruil voor de staatssteun en doet hen terugplooien naar kleinere niveaus. Aan de overkant van de oceaan of in het oosten zien we geen weerspiegeling van die praktijken. De Amerikaanse financiële giganten sturen onder druk van de overheid weliswaar hun bonusbeleid bij, maar krijgen geen afslankingskuur opgelegd. Big blijft daar beautiful. Staatsfondsen uit China en het Midden-Oosten slopen al voor de crisis in de aandeelhouderspacten van Europese en Amerikaanse mastodonten en vergroten hun economische macht. Volgens een recent rapport van McKinsey is de opmars van staatsfondsen en andere beleggers uit Azië en het Midden-Oosten onstuitbaar. Het consultancybureau rekent uit dat het totale vermogen van staatsfondsen uit olie-exporterende landen kan groeien tot 13.200 miljard dollar in 2013. Dat van fondsen uit Azië tot 8500 miljard dollar.

T erwijl de rest van de wereld de eigen economieën versterkt, blijft Europa een versnipperde economie geleid door politieke baronieën. Buitenlandse machten profiteren van de versplintering en doen niets liever dan de lidstaten tegen elkaar uit te spelen. Europa is zo druk in de weer met zijn eigen leden in het gareel te houden dat het vergeet naar links en rechts te kijken. Concurrentievervalsing binnen Europa is ontoelaatbaar, maar de Unie mag de slagkracht van de Europese bedrijven niet fnuiken. Anders zullen de sterke bedrijven het oude continent verlaten en de middenmoot zal niet verder geraken dan zaken doen op het eigen continent. Europa moet dringend intern en extern zijn tanden laten zien.

Vlaanderen heeft een rol te spelen in zo’n sterk Europa. Maar niet die van Calimero. Het is de plicht van Kris Peeters om voor de Vlaamse economie op te komen. Maar Vlaanderen moet ophouden te buigen voor machten die het niet waard zijn om voor te buigen. Vlaanderen bood 500 miljoen euro aan GM om Opel Antwerpen te redden en zo de werkgelegenheid van de fabriek en de toeleveranciers te garanderen. Maar wat met de 500 ontslagen bij Janssen Farmaceutica of de 65 mensen die bij Picanol moeten verdwijnen? Verwacht wordt dat er tegen eind 2010 zowat 54.000 werklozen zullen bijkomen in Vlaanderen. Wat met hen? En wat met hun werkgevers? Staan zij niet aan het hoofd van bedrijven die in toekomstgerichte sectoren actief zijn? En moeten zij dus geen overheidsgeld ontvangen?

Door met geld te zwaaien, wil de Vlaamse overheid tonen dat ze gelooft in een toekomst voor de auto-industrie in Vlaanderen. Maar haar cheque voor GM was getekend met regionaal protectionisme, niet met een toekomstvisie. Vlaanderen moet niet bedelen bij grootmachten die ons geen langetermijnvisie te bieden hebben. Vlaanderen moet maken dat zijn bedrijven in een omgeving kunnen opereren waardoor ze innovatief en toekomstgericht kunnen werken. Waardoor ze kunnen excelleren en ze het geld van buitenlandse bedrijven mogen ontvangen omdat ze klant zijn of aandeelhouder willen worden. En waardoor ze de broodnodige jobs kunnen creëren voor de Vlamingen. Want die zullen nodig zijn, vraag maar aan de mensen van Opel Antwerpen.

DE AUTEUR IS HOOFDREDACTEUR.

An Goovaerts

Vlaanderen moet niet bedelen bij grootmachten die ons geen langetermijnvisie te bieden hebben.