Opgejaagd-kind-syndroom

Het opgejaagd- kind-syndroom, de on line-moeder en de 24-uurseconomie worden toegelicht in een nieuwe trendsinventaris. Hoe werken, wonen en leven we straks?

Komen de mannen nog altijd in een klassiek pak naar het werk? Vele ondernemingen hebben hun kledingvoorschriften versoepeld. Een coltrui krijgt zelfs al een traditioneel silhouet. De sportjacks en katoenen keperbroeken doen het ook uitstekend. Misschien denkt u dat u de winnaar bent van de ongedwongener kantoormode. Dat kan best als u er zich behaaglijker bij voelt, maar het zijn op de eerste plaats de modeontwerpers, confectiehuizen en winkels van mannenkleding die er wel bij varen. De kassa rinkelt, want de garderobe wordt uitgebreid.

Met zulke details bewijzen de Amerikaanse trendwatchersMarian Salzman en Ira Matathia dat geen enkel aspect aan hun aandacht ontsnapt. In Trends voor de toekomst hebben ze het even goed over het virtuele kantoor, de nieuwe werker, zaken doen in cyberspace, als over seksualiteit, winkelen en reizen.

ON LINE-MOEDER.

Enkele hoofdstukken zijn even leuk als interessant. Vooral de nieuwe beroepen springen in het oog. Dat hightech-bollebozen, Internet-creatievelingen en Intranet-coördinatoren bovenaan de lijst prijken, is slechts een open deur inbeuken. Er is echter ook nog werk in de wat zachtere sectoren. In een wereld waarin tijd een steeds kostbaarder goed wordt, zullen de mensen dringen om aan onze persoonlijke behoeften te voldoen. Er komen zelfs on line-moeders: ondernemers die taken op zich nemen als het versturen van e-mails ter herinnering aan trouw- en verjaardagen, het maken van afspraken voor dokter en tandarts, het geven van gezondheidstips. De on line-moeder waakt over u. Onderwijsadviseurs geven advies over de schoolkeuze voor uw kinderen en stellen geïndividualiseerde leerplannen op, compleet met bijlessen. Tussendoor selecteren ze ook uit het aanbod van educatieve software en amusement. Dit typeert het opgejaagd-kind-syndroom: ouders willen krampachtig dat hun kinderen al hun mogelijkheden snel en optimaal benutten.

Ook de handige Harry’s gaan goede tijden tegemoet met hun aan-huis-reparatieservice. Aan goede technici, zowel op uitvoerend als ontwikkelingsniveau, blijft er overigens een tekort. De toegenomen vraag naar hoog geschoolde technici leidt in de VS nu al tot loonoorlogen, constateren de auteurs. In april 1977 meldde de International Technology Association of America 190.000 vacatures bij grote en middelgrote ondernemingen. In Europa uit zich dat vooral in een tekort aan informatici. Een manager getuigt dat in 1997 enkele lucratieve contracten op de helling kwamen te staan omdat het bedrijf er niet in geslaagd was voldoende nieuwe informatici aan te werven.

Onvermijdelijk wordt ook het thema uitbesteden aangesneden. Outsourcing en verzelfstandiging blijven de trend, maar de auteurs plaatsen ook een stevig vraagteken in de vorm van een studie van de Britse denktank Research Board. Daaruit blijkt dat de meeste technologische bedrijven niet geloven dat het uitbesteden van werk op lange termijn enig voordeel oplevert. Er zijn wel enkele uitzonderingen: communicatienetwerken en administratieve functies. Voor deze categorieën leidt het uitbesteden zelfs tot aanzienlijke kostenbesparingen.

24-UURSECONOMIE.

Uiteraard krijgt tewerkstelling heel wat aandacht. Nederland komt zowaar als voorbeeld uit de bus, terwijl België in het hardleerse kamp ingedeeld staat. Bij onze noorderburen kwamen werkgevers en vakbonden overeen de loonsverhogingen te beperken in ruil voor meer werkgelegenheid. De tewerkstelling steeg er de jongste jaren gemiddeld met 1,4 procent, tegenover amper 0,2 tot 0,4 procent in België, Frankrijk en Duitsland.

De auteurs geloven niet dat de Europeanen hun verzorgingsstaat willen afbouwen. Dat zou een oplossing kunnen zijn om de tewerkstelling op te krikken, maar de tegenstand lijkt te groot. De auteurs oordelen niet, ze stellen vast en voegen er wel de raad aan toe dat de flexibiliteit op zijn minst fel zal moeten toenemen. Flexibiliteit creëert banen. Dit tonen ze onder meer met de Hewlett-Packard-fabriek in Grenoble. In ruil voor flexibele werktijden (in een volcontinustelsel) ontvangen de werknemers er hetzelfde loon voor gemiddeld zes uur minder werken. Resultaat: de productie verdrievoudigde. Het wordt wennen, maar de 24-uurseconomie is onvermijdelijk.

Trends voor de toekomst lijkt een inventaris. Alsof de auteurs de mallemolen van markten- en tendensenvoorspellingen even stoppen en ons een leesbare samenvatting voorschotelen. Dit impliceert meteen dat lang niet alle trends als een verrassing overkomen. Nu en dan zuchten we dat we het allemaal al gelezen hebben en dat we de trends zelfs al in de praktijk terugvinden, maar vaak wordt het panorama aangevuld. Vanuit enquêtes en concrete voorbeelden wordt de (zeer) nabije toekomst geëxploreerd. Zo blijft de lezer geboeid, de déjà-lu-effecten ten spijt.

Marian Salzman & Ira Matathia, Trends voor de toekomst – Werken, wonen, leven na 2000. Anthos, 399 blz., 790 fr.

LUC DE DECKER