Op schoot bij Warren Buffett

Sommige bedrijven, zoals Suez en Bekaert, hebben veel aandacht voor hun aandeelhouders. Maar op de jaarvergadering van andere, zoals onlangs nog bij de Nationale Bank NV, weten particuliere aandeelhouders zich helemaal niet welkom. Bij Warren Buffett, zowat ‘s werelds meest befaamde belegger, is dat anders.

De auteur is hoogleraar Economie aan de Universiteit Antwerpen en voorzitter van de Vlaamse Federatie van de Beleggingsclubs en de Beleggers (VFB).

In het gezelschap van 15.000 aandeelhouders heb ik op zaterdag 3 mei in Omaha Nebraska deelgenomen aan de algemene vergadering van Berkshire Hathaway, de holding van Warren Buffett. Omaha is een stad met evenveel inwoners als Antwerpen, maar wel met vier vliegvelden. De aandeelhoudersvergadering vond plaats in een zaal die doet denken aan een kleinere versie van het Sportpaleis. Je moet al vóór 8.00 uur aanwezig zijn om een redelijk plaatsje in de kuip te bemachtigen. In afwachting van de start van het officiële gedeelte kunnen de aanwezigen genieten van sketches, cartoons en animatiefilms over Berkshire. Vaak wordt daarin de draak gestoken met Warren Buffett en zijn kompaan Charley Munger.

Barbecue. Een deel van de aandeelhouders komt uit de omgeving van Omaha, anderen uit de rest van de VS, maar ook uit Europa, India en Australië. Rond de jaarvergadering is een aantal activiteiten opgebouwd. De avond vooraf is er een gigantische receptie bij Borsheim, een exclusieve horloge- en juwelenverkoper van de Berkshire-groep (de kwaliteit is die van Slaets in Antwerpen, maar de winkel is tien keer groter). Voor, na en tijdens de aandeelhoudersvergadering kan je in de kelder van het conventiecentrum stands bezoeken waar de producten van een aantal bedrijven uit de groep Berkshire tegen gunstprijzen voor aandeelhouders te koop zijn. Na afloop van de aandeelhoudersvergadering is er een barbecue met koopgelegenheid in de Nebraska Furniture Market (denk aan één supermarkt met Vanden Borre, Ikea en MediaMarkt, en dan nog eens vijf keer zo groot). ‘s Zondags is er nog volop gelegenheid om in gezelschap van Buffett en zijn medewerkers deel te nemen aan een dam- en schaaktoernooi en aan andere activiteiten.

Tijdens de aandeelhoudersvergadering zitten Warren Buffett en zijn kompaan Charley Munger met twee op het podium. De formele kant van de aandeelhoudersvergadering is op geen tijd afgehandeld. Maar dan worden vanaf 9.30 uur tot 16.00 uur, met een uurtje lunchpauze, tussen veertig en vijftig vragen vanuit de zaal gesteld. Over de resultaten van Berkshire, over de bedrijven uit de groep, over de methoden van bedrijfsvoering, over de gevaren voor de Amerikaanse en wereldeconomie. Vleiende, kritische en agressieve vragen. Die worden één na één grondig beantwoord door Buffett en Munger, die tussendoor Cherry Coke drinken (Buffett) en See-koekjes eten (Munger). Op elke vraag komen klare, analytisch onderbouwde antwoorden. Je verneemt terloops ook welke academisch hoog aangeschreven concepten (zoals WACC – gewogen gemiddelde kapitaalkost) en formules (zoals de Black-Scholes-formule – voor optiewaardering) als volslagen nutteloos worden aangezien. Er wordt niet rond de pot gedraaid. De antwoorden zijn rechttoe rechtaan, maar bij elk antwoord hoort ook een kwinkslag. De aandeelhouders vinden dat fantastisch.

Er zijn in de kapitaalmarkten wetmatigheden die men niet ongestraft kan negeren en naar de opinies van de heer Buffett kan de belegger beter goed luisteren. De groei van de boekwaarde van Berkshire verliep tussen 1965 en 2002 naar rato van 22,2 % per jaar, tegenover een groei van de S&P500 van 10 %. Buffett weet hoe het moet. Enkele aandeelhoudersvergaderingen geleden werd Buffett luidruchtig gecontesteerd wegens zijn afwijzen van telecom- en internetaandelen. Die kritiek is nu uiteraard verstomd.

Enkele besluiten na deze algemene vergadering. Eén: de managers van een beursgenoteerd bedrijf moeten ook de relatie met de aandeelhouders managen en hun binding met het bedrijf versterken. Twee: een aandeelhoudersvergadering moet geen stijve bedoening zijn. Het jaarverslag kan boeiend zijn, in gewone taal geschreven en zonder prentjes, het mag successen onderstrepen en vergissingen toegeven. Er moet ook gelachen kunnen worden. Verschillen van opinie tussen aandeelhouders en management moeten aan bod kunnen komen.

3 conclusies. Tot slot drie conclusies van Buffett die ik u zeker niet wil onthouden.

Eén: lage opbrengst. In de toekomst moet de particuliere belegger een marktreturn van 7 % verwachten. Na 1 % tot 2 % kosten hou je 2 % over voor de inflatie, plus 3 % vergoeding voor het ondernemingsrisico, hetzij 5 % à 6 %. Heel goed, vindt Buffett. Bij hogere inflatie leidt de hoge nominale opbrengst uiteindelijk tot een veel kleiner reëel getal, omdat inflatie een belasting creëert op een fictieve opbrengst.

Twee: systeemrisico. Buffett stelt dat er een lage maar significante kans bestaat dat afgeleide producten een serieus probleem voor de Amerikaanse economie zullen vormen. Enron ging ten onder door een fout gebruik van afgeleide producten. LTCM ontspoorde in dergelijke mate dat de Amerikaanse centrale bank Fed tussenbeide moest komen om een reële bedreiging voor het financieel systeem als geheel op te vangen. Het risico dat een tegenpartij van een herverzekerings- en optiecontract niet zal betalen, wordt veel te laag ingeschat, zegt Buffett. Fed-voorzitter Alan Greenspan vond het nodig om Buffett daarvoor twee dagen later publiekelijk terecht te wijzen.

Drie: gebrek aan koopjes. Buffett kocht junk bonds, maar vooral gewoon goedkoop geprijsde bedrijven, ook buiten de VS. Een geschikte koopperiode voor aandelen zoals in 1973-1974 is in de volgende vijf tot zeven jaar niet in zicht, zegt Buffett. Maar mochten we in chaotische markten belanden, dan staan we klaar, aldus het Orakel van Omaha.

Emiel Van Broekhoven n

Een geschikte koopperiode voor aandelen is in de volgende vijf tot zeven jaar niet in zicht, zegt Warren Buffett.