Op kosten van de buren

Niemand is perfect. Ook de Nederlanders niet. Er is irritatie in de buurlanden over de met opgeheven vinger beleden heilige principes, wrevel over de aangeboren zuinigheid en gegniffel over de Hollandse harkerigheid. Maar dat deert de Nederlander niet. Hij ziet dat hooguit als de uitwas van eigenschappen die hij koestert. De Nederlander is immers standvastig, zakelijk en nuchter. Daar valt toch mee te leven?

Waar niet meer mee te leven valt, is dat Nederland zich langzamerhand net zo asociaal gaat gedragen als een roker die elke sigaret bedelt, een klusser die altijd gereedschap leent, of een huishouden dat zijn kinderen rond etenstijd naar de buren stuurt.

Nederland heeft zijn buren al altijd op de huid gezeten door zijn loonmatigingsbeleid. Al sinds het einde van Wereldoorlog II is het in de hand houden van de loongroei een zwaartepunt van het economisch beleid. Door de lonen laag te houden, kan er goedkoper worden geproduceerd en daardoor wordt een groter marktaandeel in de internationale handel veroverd. Dat gaat dan wel ten koste van de werkgelegenheid in de exportsector van de buren. Zo wentelt Nederland al jaren zijn werkloosheidsproblemen op het buitenland af. De buren mopperen wel, maar ze weten dat in de oorlog, de liefde en de export alles is toegestaan.

Profiteren.

Het blijft helaas niet bij loonmatiging. De jongste jaren laat de regering steeds meer verslonzen en gaat Nederland steeds meer profiteren. Zonder er verder over na te denken werd jarenlang een numerus fixus gehanteerd en werden de opleidingsplaatsen aan de universiteit voor huisartsen, dierenartsen en tandartsen beperkt. Het gevolg is dat Nederlandse jongeren naar Antwerpen gaan voor een artsenopleiding en naar Gent voor de dierenartsenopleiding. Ze laten de Belgen ervoor betalen. Het budget voor de gezondheidszorg is decennialang afgeknepen. De Nederlandse gezondheidszorg heeft daarom zorgelijk lange wachtlijsten voor noodzakelijke medische ingrepen. In het buitenland is echter nog ruimte. Nederlandse patiënten, het wachten zat, laten zich verzorgen in München of vliegen naar Amerika voor een hartoperatie. Nederlanders met kiespijn gaan de grens over en laten hun gaatjes vullen door Duitse tandartsen. Het aantal ziekenhuisbedden is in Nederland de jongste tien à vijftien jaar fors verminderd en daarom gaan Nederlandse patiënten in buitenlandse bedden liggen.

Op de huizenmarkt heerst door onverstandig beleid een grote schaarste aan koopwoningen. Prijzen van huizen rijzen de pan uit. Dan wordt er toch een huis in België gekocht. Voor de prijs van een schamel optrekje van tachtig vierkante meter in Den Haag kan je in Kasterlee een luxueus landhuis met oprijlaan kopen. De hypotheekkosten voor huizen in het buitenland mogen intussen wel bij de Nederlandse belastingdienst afgetrokken worden. Zodoende pikken Nederlanders de huizen van de buren in en drijven ze in België de huizenprijzen op.

In eigen boezem.

De schaarste in het onderwijs, de zorg en op de huizenmarkt is niet omdat het noodlot genadeloos en om de haverklap toeslaat in het zielige Nederland. De tekorten hebben de regeringen eigenhandig gecreëerd. De buurlanden daarentegen hebben door verstandiger beleid geen schaarste. Nederland heeft het onderwijs, de zorg en de huizenmarkt, zoals in het Rusland van Brezjnev, centraal gepland en veel te kort gehouden. Ondertussen is het gemiddelde inkomen van de Nederlandse burger door de aanhoudende economische groei in de voorbije jaren flink gestegen en die wil nu meer en beter onderwijs, geen wachtlijsten voor een heupoperatie en een riant huis in plaats van een kneuterig onbetaalbaar rijtjeshuis. Nederland heeft makkelijk praten over het instandhouden van het Groene Hart van Nederland. Het Groene Hart is het uitgestrekte landbouw- en recreatiegebied dat men met man en macht probeert te bewaren in de overbevolkte driehoek tussen Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Maar ondertussen gaat wel iedereen op het groene gras van de buren wonen. Trots is de regering op het in de hand houden van de zorgkosten als een stabiel percentage van het nationaal inkomen. Maar intussen liggen Nederlandse patiënten in Duitsland aan het infuus.

Alsof het de natuurlijkste zaak van de wereld is, wentelt Nederland zo zijn problemen af op de buren, terwijl ze zelf zouden krijsen van ongenoegen als Duitsers de grachtengordel in Amsterdam zouden inpikken en de Belgen op de eerste rij in de collegebanken zouden zitten. Het wordt tijd dat de Nederlandse regering zelf ook naar de buren gaat om te leren hoe het moet.

JULES THEEUWES