Op het ritme van de golven

Josse De Pauw, Peter Vermeersch en Pierre Vervloesem slagen in een unieke symbiose van theater en jazz met “weg”, een “theaterconcert” dat na enkele opvoeringen tijdens vorig seizoen nu in de Antwerpse Monty aan een welgekomen tournee begint.

Josse De Pauw heeft een hart voor muziek. Zijn rol als jazzsaxofonist in Marc-Henri Wajnbergs film ‘Just Friends’ (1993) was in die zin slechts het topje van de ijsberg. Het pad van saxofonist en componist Peter Vermeersch bijvoorbeeld (vooral bekend van het ontbonden X-Legged Sally) kruiste hij reeds vaker. Op eerdere samenwerkingen als ‘Usurpation’ (1985) , ‘Ward Comblez. He do the life in different voices’ (1989) en ‘De oplosbare vis’ (1994) volgde eind vorig seizoen ‘weg’, een Kaaitheaterproductie waarvoor ze tevens een beroep deden op gitarist en componist Pierre Vervloesem.

In al zijn eenvoud zegt het podiumbeeld van ‘weg’ enorm veel: omringd door instrumenten, staan De Pauw, Vermeersch en Vervloesem op een kamerbreed tapijt. De rommelige maar aangename sfeer hoort eerder thuis in een repetitielokaal dan in een theaterzaal: heerlijk ongedwongen, alsof de makers de toeschouwers een inkijk gunnen op waar ze dag in dag uit mee bezig zijn. Het privé-karakter verhindert de bombast die wel eens met muziektheater gepaard gaat. Dat acteur en muzikanten evenwaardige partners zijn in het tot stand komen van de vertelling, is al even ongewoon.

De Pauw verweeft twee verhalen, gebracht in een mengeling van Algemeen Nederlands en Pajots. Het eerste is een hilarische, deels autobiografische familiekroniek, toegespitst op de bonte jeugd van Joske, één van elf kinderen, die zich, onder het waakzame oog van hun ouders, een weg banen in de wijde wereld. Het tweede is poëtischer en melancholischer van aard: een oude man grijpt een verblijf aan zee aan om het zeegat uit te gaan, een plotse beslissing waarmee hij niet alleen zijn verleden achter zich laat, maar ook de dood opzoekt. De Pauw houdt een ontroerend pleidooi voor een meer ontspannen benadering van leven en dood: waarom zou een mens zich niet als wrakhout laten meevoeren op de golven, in plaats van steeds tegen de wind in te willen varen?

Dat De Pauw zich doorheen de voorstelling niet opstelt als een acteur die een monoloog opvoert, maar als een improviserend jazzmusicus, is uniek. De swing zit hem in het lijf, alert als hij is en een en al oor voor zijn “medemusici” op het podium. Daardoor lijkt ‘weg’ meer op een concert dan op een theaterproductie. Vermeersch en Vervloesem voeden het geheel met een amalgaam aan klanken, gaande van ambient en musette tot jazz en chachacha: een reis in woord én muziek. Het door De Pauw met overslaande stem gezongen ‘La nuit ne finira donc pas’ van Petula Clark vormt een gedroomd orgelpunt.

“weg” is te zien op 30 en 31/3 in Monty, Antwerpen; op 1 en 2/4 in De Lijsterbes, Kraainem; op 3/4 in Cultuurcentrum België, Hasselt; op 20/4 in De Velinx, Tongeren; van 21 tot 24/4 en van 28/4 tot 1/5 in Nieuwpoorttheater, Gent; van 4 tot 8/5 in Limelight, Kortrijk; van 10 tot 12/5 in STUC, Leuven; van 27 tot 30/5 in Kaaitheaterstudio’s, Brussel.

P. Anthonissen