Oostblok in deSingel

Een maand lang zet deSingel zijn deuren open voor eigentijdse theater- en dansproducties van een jonge generatie kunstenaars uit het voormalige Oostblok.

Sinds de val van het IJzeren Gordijn tien jaar geleden is de situatie van de podiumkunsten in Centraal- en Oost-Europa ingrijpend gewijzigd. Decennialang was het theater de enige kunstvorm die het zich permitteren kon om – zij het in een metaforische geheimtaal – kritiek te uiten op het regime. Met de revolutie ging niet alleen de maatschappelijke betekenis van het theater verloren. Ook de economische crisis die erop volgde, eiste haar tol. Het publiek bleef weg, en de beschikbare budgetten krompen zienderogen. De vaak schitterende theatergebouwen met hun grote ensembles (soms 40 tot 50 acteurs) bleven bestaan, maar geld om producties te maken was er niet. Theatermakers konden twee kanten uit: ofwel de commerciële toer opgaan, ofwel andere manieren van financiering zoeken.

Op dat laatste punt kwam er hulp van een aantal West-Europese theaters en festivals, die via coproductie en presentatie de podiumkunsten in Centraal- en Oost-Europa onder de aandacht van hun publiek wil brengen. DeSingel doet een duit in het zakje door vier theatervoorstellingen en één choreografie te groeperen onder de titel ” Europa/Utopia“. Op het programma van het festival staat vooral eigentijds werk van een jonge generatie podiumkunstenaars. Het Antwerpse kunstencentrum hoopt hiermee de clichés te ontkrachten die over kunst in Centraal- en Oost-Europa nog steeds bestaan. Toch werd ook één klassieker uitgenodigd: ‘De gebroeders Karamazov’ van de Pool Krystian Lupa bij het Stary Theater uit Krakau. Lupa wil Dostojevski’s beroemde roman niet navertellen. Hij is vooral geïnteresseerd in het eigen karakter van de drie broers die van de moord op hun vader verdacht worden.

Uit de Litouwse hoofdstad Vilnius komt de 31-jarige Oskaras Korsunovas met een controversiële enscenering van ‘Roberto Zucco’ van de Fransman Bernard-Marie Koltès. De Hongaar Lázló Hudi was de revelatie van de voorbije Berlijnse Festwochen. Zijn ‘De tragedie van de mens’ is een multimediale voorstelling gebaseerd op het gelijknamige negentiende-eeuwse versdrama van de Hongaarse dichter Imre Madach. In dit stuk neemt de duivel Adam en Eva op sleeptouw doorheen de geschiedenis om hen te tonen dat het met de mensheid niet verbeteren zal. Lukas Hemleb is als Duitser bij Theater ATX uit het Russische Saratov beland. ‘Molodiets / Le Gars’ is een muzikale adaptatie van een gedicht van Marina Tsvetaeva, door drie Franse en drie Russische acteurs elk in hun eigen taal vertolkt. De enige dansvoorstelling op het affiche is ‘Aria Spinta’ van de Tsjechische Lenka Flory en de Italiaan Simone Sandroni, beide oudgedienden van Wim Vandekeybus. In de rand van het festival zijn er gesprekken met de makers, filmvertoningen en een debat.

“Europa/Utopia” loopt van 4 februari tot 4 maart in deSingel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen. Elk weekend staat er een andere productie op het programma. Info en plaatsbespreking: Tel. (03) 248.28.28 of www.desingel.be

P. Anthonissen