OOST-VLAANDEREN. De grond is op

Oost-Vlaanderen

snakt naar verdere diversifikatie, maar kampt met een tragisch tekort aan ruimte én expansiesteun.

Walter Ronsse, direkteur-generaal van de Oostvlaamse Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij (GOMOV), buigt zich over een fraai verzorgde mailing met de wervende titel : “Ontdek een plek waar men kan wonen en werken. ” De brief promoot een ekopark in het Noordfranse Hénin Beaumont. Bedrijven krijgen er een ruim gebied middenin het groen, met rustige woongebieden in de nabijheid en met alle nodige infrastruktuur. De initiatiefnemers beloven niet alleen een vlotte afhandeling van de vestigingsfazen, ze willen tevens helpen bij de “samenstelling van het dossier om het verkrijgen van subsidies te vergemakkelijken”. Deze uitnodiging valt dezer dagen ook bij tal van Vlaamse bedrijven in de bus, en dat in onberispelijk Nederlands. Ondertekenaars zijn de voorzitter van de Kamer van Koophandel van Lens en de burgemeester van Hénin Beaumont, een gemeente die via de autoweg nauwelijks een half uur van Rijsel en anderhalf uur van Parijs verwijderd ligt.

Zucht Ronsse : “Dat aanbod drukt zowat alles uit wat wij nog moeilijk kunnen prezenteren aan potentiële investeerders. Het volkomen gebrek aan expansiesteun of andere subsidies vormt sowieso een ontzettende handicap. Kandidaten kijken over het muurtje. Noord-Frankrijk ligt dan vlakbij, maar het kan uiteraard nog dichter : Henegouwen. “

ONVERKOOPBAAR.

Oost-Vlaanderen wordt al gauw onverkoopbaar, nu de meest gevraagde lokaties volgestouwd geraken. Over het kronisch tekort aan bereikbare en voldoende uitgeruste bedrijfsterreinen wordt al jarenlang geweeklaagd. Al die jeremiaden, pleidooien en waarschuwingen brachten een oplossing allerminst dichterbij. Ronsse velt een weinig hoopgevende diagnose : “Voor terreinen van regionaal belang is de toestand vrijwel uitzichtloos. Voor het zuiden van Gent en het noorden van Aalst, een ideaal gelegen zone, hebben we weliswaar aanvragen, maar alles zit er potdicht. Bovendien wensen grote investeerders ruimte. Ze eisen een green site, een aangename omgeving. Waar kunnen we zulke wensen nog invullen ? Zowat onze enige kans situeert zich in de omgeving tussen Lokeren, Temse en Sint-Niklaas. Misschien zit er vooral in Temse nog opportuniteit. De streek zal het trouwens best kunnen gebruiken, mocht de Boelwerf niet meer opgestart worden. ” (zie ook blz. 24)

Ook Maldegem, Eeklo en Geraardsbergen hebben nog aanbod. Reageert Ronsse : “Verwacht niet te veel van een lokatie als Geraardsbergen. Zelfs toen die regio op subsidies kon rekenen, werd er welgeteld slechts één enkele onderneming van buiten de regio aangetrokken. Het probleem blijft de moeizame ontsluiting. Hetzelfde euvel speelde Oudenaarde parten. Sedert de expressweg naar Gent er ligt, heeft die regio echter behoorlijk wat industrie aangetrokken. Denk maar aan new tech-bedrijf Mietec en reiskofferproducent Samsonite, twee ondernemingen die bovendien voor heel wat tewerkstelling én diversifikatie zorgden in de vroeger volledig door textiel gedomineerde stad. Oudenaarde vormt nog het beste voorbeeld om aan te tonen dat subsidies en geografie alleen niet doorslaggevend zijn : er moet ook infrastruktuur en op de eerste plaats een degelijke ontsluiting zijn. “

WATERHOEK.

Zelfs voor terreinen van lokaal belang worstelt de provincie met ruimtelijke perikelen. “Een gemeente die een KMO-terrein ter beschikking stelt, is letterlijk op de eerste dag uitverkocht, ” weet Ronsse. “Alleen al door de evolutie in de milieuvergunningen hebben vele bedrijven dringend nood aan een herlokalizatie. “

Oost-Vlaanderen herbergt ook twee industriële gebieden van nationaal belang : de Gentse zeehaven en de aansluiting bij Antwerpen Linkeroever. Bij de grens met Antwerpen zijn de vooruitzichten rooskleurig. De Gentse havenzone daarentegen kampt al jaren met een dilemma : er heerst een schrijnend gebrek aan watergebonden gronden, zodat bedrijven die daarnaar hengelen, op hun honger blijven. Niet-watergebonden ondernemingen vinden er eindelijk wat ruimte, maar daar rijst de vraag of men deze strategische watergrond kan toebedelen aan puur landverankerde aktiviteiten.

Afgaande op een rist geruchtmakende projekten, kiezen de Gentenaars nu resoluut voor een watergebonden ontwikkeling. Kersvers havenschepen Daniël Termont blies hoog van de toren bij zijn intrede. Binnen de vijf jaar wil hij Gent naar de top-vijf van de havens in het gebied tussen Le Havre en Hamburg loodsen. De (voorgenomen) werken moeten opschieten. Zo werd bijvoorbeeld al beslist om het vroegere Petroleumdok (indertijd aangelegd voor het al lang weer uit Gent verdwenen Texaco) om te vormen tot een gewoon dok met kaaimuren. Voor roro-schepen, die nu onder meer de Volvo-fabrieken van Gent en Göteborg verbinden, biedt dit alvast opportuniteiten.

ZWANEZANG.

Gent, Aalst, Oudenaarde en straks Linkeroever mogen dan al de sociaal-ekonomische lokomotieven zijn van de provincie, ze hebben zelf af te rekenen met vrij hoge werkloosheidscijfers. Als we het aantal werklozen uit 1986 gelijkstellen met 100, blijkt vandaag vooral Gent er erg aan toe. Het stadsarrondissement zit nu aan index 112,5. Ook Oudenaarde tekent een bizarre curve op. Proportioneel boekte het arrondissement aanvankelijk de meeste vooruitgang van de provincie. In 1990 zakte de index er zelfs onder de 60, waarmee het zich relatief tot de beste groeier kroonde. Vanaf 1992 stijgt het ritme evenwel nergens sneller. Oudenaarde komt nu al op index 106, de belabberdste evolutie na Gent.

Ondertussen gaat de achteruitgang in de textielsektor verder. Het vorige jaar vormde zelfs een nieuw dieptepunt. Het aantal sluitingen deed denken aan de vlugge neergang uit de late jaren vijftig. Stilaan blijven enkel producenten voor het hoge gamma en de kapitaalsintensieve tapijtensektor over. Gelukkig krijgen de overige sektoren, metaalverwerking voorop, weer wat zuurstof. “Maar, ” merkt Ronsse op, “blijkbaar draaiden de bedrijven op zo’n lage bezettingsgraad, dat ze nu de produktie kunnen opdrijven zonder meteen nieuwe investeringsgoederen en aanwervingen nodig te hebben. “

LUC DE DECKER

WALTER RONSSE (GOMOV) “Het gebrek aan expansiesteun weegt zwaar door. “