Ons wettelijk pensioen aanvullen is onontbeerlijk
De Belg ligt wakker van zijn pensioen. Velen vragen zich af of er voor de volgende generaties nog een wettelijk pensioen zal zijn, en wat dus het perspectief is op lange termijn. Maar de vraag is evenzeer wat we zelf kunnen doen om ons pensioen veilig te stellen. Professor Marc De Vos, directeur van de denktank Itinera, is een van de Belgische pensioenexperten.
Wanneer we peilen naar een stand van zaken in het pensioendossier, is professor Marc De Vos scherp voor de politici: “We hebben veel tijd verloren. Er is een soort van ‘pensioennegationisme’ geweest. We wisten al heel lang dat er een grote babyboomgeneratie aankwam, die geboren is tussen 1945 en 1965, en dat die dus nu met pensioen zou gaan. We wisten dat er een hervorming nodig was en we hebben niet ingegrepen.”
“Beetje bij beetje neemt men vandaag wel maatregelen om het wettelijk pensioen te hervormen. Maar de hervormingen die men nu nog wil doorvoeren, hebben eigenlijk nauwelijks effect op de pensioenen van die babyboomgeneratie. Het enige wat we nog kunnen doen, is de laatste babyboomers – die nu vijftigers zijn – vragen om wat langer te werken.”
Het pensioensysteem moet zo worden hervormd, dat het zich automatisch aanpast aan de risicofactoren.
‘Vermijden dat we ons verder vastrijden’
De vraag is dan natuurlijk welke maatregelen er nodig zijn om het pensioensysteem betaalbaar te houden op de lange termijn. Marc De Vos: “Voor de toekomst moeten we vermijden dat we ons vastrijden zoals nu. Het pensioensysteem moet zo worden hervormd, dat het zich automatisch aanpast aan de risicofactoren. We hebben nu eenmaal generaties die verschillen in omvang en dus moeten we het risico van de ene generatie die het pensioen van de andere betaalt, inperken. Ook de economie vormt een risico: als er minder groei is, is er minder ruimte voor pensioenbuffers. Al die zaken moeten we opvangen in het systeem.”
Professor De Vos ziet een mogelijke oplossing in een pensioensysteem waarbij punten worden toegekend: “Een pensioenregime met een puntensysteem kan helpen om de risico’s tussen de verschillende generaties eerlijker te verdelen. En het kan er ook voor zorgen dat het pensioen meer aansluit bij het aantal effectief gewerkte jaren. Bijna een derde van de periodes waarvoor nu pensioen wordt uitbetaald, zijn zogenaamde gelijkgestelde periodes. Dus momenten waarop er niet werd gewerkt maar waarvoor toch pensioenrechten zijn toegekend.”
Het pensioen aanvullen
Een definitieve oplossing voor de pensioenproblematiek ziet professor De Vos ook in een aanvullend inkomen bovenop het wettelijke pensioen. “Dat is erg belangrijk, in eerste instantie om de levensstandaard van de gepensioneerde op een hoog niveau te houden. Het wettelijk pensioen kan nooit voor iedereen het niveau halen van het laatste inkomen als werkende. Dat is onhoudbaar!”
Het wettelijk pensioen is een belofte op rekening van de volgende generatie.
“Ten tweede helpt dit ook om de risico’s te spreiden en ervoor te zorgen dat de latere generaties niet altijd voor alles moeten opdraaien. Het wettelijk pensioen is een belofte op rekening van de volgende generatie. Aanvullend pensioen is een spaarpot op rekening van de huidige generatie. De combinatie zorgt voor een stabieler, robuuster pensioensysteem.”
De boodschap is duidelijk: sparen voor een aanvullend inkomen naast het wettelijk pensioen is meer dan ooit aangewezen. “En we merken dat de Belgen daar toch wel mee bezig zijn”, merkt Marc De Vos op. “Het feit dat we veel vastgoed aanhouden, is eigenlijk ook een financiering voor de oude dag. Maar het allerbelangrijkste is dat er via een aanvullende pensioenpijler collectief geld opzij wordt gezet. Als we dat decennialang volhouden, gaan we pas een hefboom creëren om de deugdelijkheid van ons pensioensysteem te verbeteren.”
Meer aandacht voor beheer van het pensioen
Daarnaast pleiten experts er ook voor om meer aandacht te geven aan het beheer van de pensioenuitkering vanaf het moment van de pensionering. Na de periode van de opbouw van het pensioen, kan immers ook een actieve financiële planning tijdens de afbouw voor meer zekerheid zorgen. Er bestaan oplossingen in de markt die een levenslang aanvullend pensioenkapitaal kunnen garanderen. Ook dat kan een deel van de uiteindelijke oplossing vormen.
Kijk naar de reportage op KanaalZ: