Onno’s onwrikbare optimisme

Vier grote farmaconcerns hebben nu al een liaison met Galapagos. Voor het Belgisch-Nederlandse biotechbedrijf zijn die allianties het trucje om de crisis te overleven. Voor Onno van de Stolpe, de flamboyante CEO, een nieuwe reden tot optimisme.

In een – hoe Hollands – oranje trui en bleke jeans verwelkomt hij ons. Het weerspiegelt de nonchalante branie van Onno, zoals heel Galapagos zijn topman aanspreekt. De CEO blaakt van zelfvertrouwen, zelfs nu hij de lat nog hoger legt: Galapagos moet en zal een van de grootste biotechbedrijven van Europa worden, zo niet het grootste, voorspelt de CEO. Dat dit grootsprakerig klinkt, neemt hij er schouderophalend bij.

De meningen van analisten kent hij maar al te goed. Vooral in ons land bekeken ze Galapagos, net als het gros van de cashverslindende beursgenoteerde biotechbedrijven, in tijden van crisis met enige achterdocht. Ook al omdat het bedrijf vroeger in zijn prille enthousiasme de zaken soms net iets te positief durfde voor te stellen. Dat de meeste analisten Galapagos desondanks op hun ‘kooplijstje’ hebben staan, heeft het biotechbedrijf te danken aan de samenwerkingsakkoorden met vier grote farmaconcerns: GSK, Janssen Pharmaceutica, Eli Lilly en Merck (zie kader de Vier gouden contracten). De zogenaamde mijlpaalbetalingen – dat zijn bedragen die worden uitgekeerd wanneer Galapagos een voorafbepaald onderzoeksresultaat bereikt – uit die akkoorden moeten de burn rate van Galapagos binnen de perken houden. De burn rate is een courante maatstaf in de branche en geeft aan hoeveel cashreserve een bedrijf ieder jaar verbruikt om operationeel te blijven. Galapagos hoopt die dus met contracten ‘gezond’ te houden tot de eerste geneesmiddelen uit de pijplijn van het bedrijf de kassa echt laten rinkelen. En dat lukt vrij aardig: Galapagos meldde vorige week in een tussentijds verslag dat het de activiteiten in 2009 wil afronden met een fors hogere omzet van 100 miljoen euro, en met een kaspositie van 20 miljoen euro. Het bedrijf verwacht dus dit jaar slechts 7 miljoen euro van zijn cashreserve op te gebruiken. Nochtans werd een deel van de startbetalingen van nieuwe allianties met de kleppers GSK en Merck nog geboekt in 2008.

Het betekent dat Galapagos dit jaar opnieuw van zich zal moeten laten spreken door een of meerdere deals met farmatoppers. De geslepen Van de Stolpe houdt trouwens enkele noodingrepen achter de hand als zo’n deal zou uitblijven. Indien nodig trekt hij business van de dienstendivisie BioFocus DPI naar Galapagos om kosten te besparen. En als het écht niet anders kan, zal BioFocus DPI zelf worden opgeofferd. Maar liefst niet, want terwijl Galapagos focust op de dure ontwikkeling van eigen medicijnen, brengt BioFocus DPI geld in het laatje door diensten te leveren aan de voltallige farmawereldtop. Dat kan gaan van het identificeren van eiwitten die ziektes kunnen veroorzaken (zogenaamde targets, nvdr) tot het screenen en selecteren van moleculen die inwerken op die eiwitten.

BioFocus DPI verkoopt ook collecties van moleculen om naar nieuwe medicijnen te zoeken, en reagentia voor de snelle identificatie van nieuwe werkzame stoffen. Dat soort activiteiten besteden de grote farmabedrijven maar al te graag uit. Zij richten zich veel liever op de gevorderde onderzoeksfasen, waarbij op grote schaal wordt getest bij patiënten. En uiteraard ook op de marketing en verkoop van nieuwe producten.

Het is dus weinig waarschijnlijk dat Galapagos kiest voor een verkoop van BioFocus DPI. Het zou zichzelf diep in het vlees snijden: van de totale omzet in 2007, bijna 66 miljoen euro, vertegenwoordigde de servicedivisie bijna twee derde, of 43 miljoen (interne verkoop niet meegerekend). Bovendien is BioFocus, dat in 2007 nog 3,4 miljoen euro in het rood ging, nu winstgevend. Die ommekeer bij BioFocus DPI kwam er door het afstoten van overbodige vestigingen en een betere benutting van de capaciteit. “We willen wel nog flexibeler worden door meer in India te outsourcen. Daardoor zou BioFocus DPI zeker nog 25 tot 50 procent moeten kunnen groeien.”

De crisis uitzitten

Galapagos werd in 1999 opgericht als een joint venture van het Mechelse Tibotec, dat vooral bekend is van meerdere bijzonder succesvolle aidsremmers, en het Nederlandse biotechbedrijf Crucell. Viroloog Van de Stolpe was nauwelijks een jaar voor de lancering aan de slag gegaan bij Crucell.

De Belgische vestiging ligt pal naast het hoofdkwartier van Tibotec in een Mechels industriepark, vlak naast de drukke E19-autostrade. De groep telt intussen 465 werknemers, van wie 90 in Mechelen. Dat zou dit jaar tot ruim 100 kunnen stijgen, zegt Van de Stolpe.

In 2002 stapte een handvol durfkapitaalgroepen in, en had Van de Stolpe meteen het geld om de huidige hybride structuur uit te bouwen. Na de beursgang in 2005 werd het Britse beursgenoteerde BioFocus overgenomen. Een jaar later kocht Galapagos de activiteiten van het Amerikaanse Discovery Partners International (DPI) en fuseerde die met BioFocus.

Een handvol overnames in 2005 en 2006 zadelde Galapagos wel op met te veel buitenlandse vestigingen. Cambridge en Heidelberg werden intussen gesloten, en Londen en San Diego werden verkocht. Galapagos telt nu nog twee sites (Leiden en Mechelen). BioFocus DPI telt er vier, inclusief een Amerikaanse vestiging in San Francisco. “We zijn voorlopig klaar met reorganiseren”, zegt Van de Stolpe, die samen met zijn zoontje en partner in de Nederlandse universiteitsstad Leiden woont, maar ook een appartement heeft in Mechelen. “Dat is te managen. Er zijn ook voordelen aan diverse vestigingen. Je kunt wat gemakkelijker mensen aantrekken, en je krijgt meer subsidies. In België komen die vooral van het IWT, dat voor ons een belangrijke partner is.”

Een nieuwe kapitaalverhoging of overname is nu niet aan de orde. Van de Stolpe wacht tot de economische crisis is uitgeziekt en de beurskoers weer aantrekt. Het aandeel trok voor 7 euro per aandeel naar de beurs, piekte al snel boven 11 euro, maar stond sinds het begin van de kredietcrisis geparkeerd onder de 5 euro. Bovendien ziet Van de Stolpe geen grote gaten in de activiteitenportefeuille. “Er is niets wat nu op ons verlanglijstje staat. We krijgen wel heel veel aanbiedingen om bedrijven te kopen, maar onze handen zijn een beetje gebonden, want we willen dat in de huidige omstandigheden zeker niet met cash betalen en ook niet in aandelen”, zegt Van de Stolpe, die wel verwacht dat er dit jaar nog een grote farmagroep komt aankloppen. “Die deals hebben een behoorlijke aanlooptijd. Zo hebben we voor de deal met Merck de contacten gelegd in januari 2008, maar pas eind december een overeenkomst getekend. En we zijn met hen trouwens in discussie voor een ander ontwikkelingsprogramma.”

Galapagos is door de deals met GSK in infectieziekten en Merck in diabetes en vetzucht wel een heel eind afgedreven van het oorspronkelijke businessmodel van onderzoek naar bot- en gewrichtsziekten. “Wij hebben de beste target discovery van de hele wereld. Dus waarom in die andere gebieden alleen diensten leveren, niet-chemische moleculen ontwikkelen en kandidaat-medicijnen zoeken?”

De – weliswaar tanende – scepsis over zijn bedrijf, lijkt Van de Stolpe niet te storen. “Ik bouw Galapagos niet voor de analisten. Wel omdat we denken dat het de juiste structuur is en we de juiste beslissingen nemen, en de analisten zullen uiteindelijk wel volgen.”

U wilt de servicedivisie gewoon houden?

ONNO VAN DE STOLPE. “Mijn hart ligt bij het ontwikkelen van nieuwe medicijnen. Maar die servicedivisie heeft enorm geholpen en blijft helpen bij het uitbouwen van de alliantiestrategie. En als BioFocus DPI dan ook nog eens winstgevend is, is er natuurlijk helemaal niks op tegen.”

Het siert u dat u zo sterk gelooft in het bedrijf. Maar op die uitspraken zult u misschien nog afgerekend worden.

VAN DE STOLPE. “Je moet als biotechbedrijf een gezonde ambitie hebben. Waar ben je anders mee bezig? Ik geloof helemaal niet in een ambitieniveau om 10 of 15 procent groei te beogen. Je moet de lat hoog leggen, en tot nu toe is het gelukt om waar te maken wat we aan de markt hebben gezegd. Dat is waarom we bij de institutionele aandeelhouders veel krediet hebben, ook al is die koers omlaag gevallen. Wij overpromisen nooit.”

U hebt nauwe banden met Tibotec, hebt akkoorden met Janssen Pharmaceutica én u kent bovendien Paul Stoffels, een van de toplui van Johnson & Johnson, het moederbedrijf van Janssen en Tibotec. Waarom heeft J&J jullie dan nog niet overgenomen?

VAN DE STOLPE. “Er is nu geen noodzaak. Als wij in fase II (wanneer de doeltreffendheid van een geneesmiddel bij patiënten wordt getest, nvdr) succesvol zijn met ons middel tegen reuma, kan J&J dat voor 60 miljoen euro in licentie nemen, met 750 miljoen euro mijlpaal-betalingen én hoge royalty’s er achteraan. Dan gaan de financiële managers van J&J wel hun rekenmachientje bovenhalen. Dát is het moment dat het voor hen interessant wordt.”

Tegen de aandelenkoers van de voorbije maanden was zo’n overname voor J&J wel goedkoper.

VAN DE STOLPE. “Ja, maar wel met een risico, want zij weten niet of wij gaan afleveren. En farma is risicoavers. Daarom vindt het meeste innovatieve onderzoek ook bij bio-techbedrijven plaats. Farma is veel beter in het ontwikkelen van een me too (een nieuw middel voor een ziekte waarvoor al een medicijn op de markt is, nvdr), maar de regulatoren en terugbetalers willen juist innovatieve nieuwe geneesmiddelen. En daar zit Galapagos goed. Wij doen het allermoeilijkste wat er in de sector is: het vinden van nieuwe targets en daar nieuwe medicijnen voor ontwikkelen.”

Zelf bent u geen grootaandeelhouder?

VAN DE STOLPE. “Neen. Toen ik vanuit Crucell met Galapagos ben begonnen, was dat meer als werknemer dan als stichter. Ik heb wel aardig wat opties waarvan 90 procent onder water zit (wanneer de uitoefenprijs hoger is dan de aandelenkoers, nvdr). Die zijn niet zoveel waard. Bij de beursgang en daarna heb ik wel regelmatig aandelen bijgekocht, maar ik ben geen grote aandeelhouder. Ik heb privé zo’n 75.000 aandelen, minder dan een procent van het kapitaal.”

U bent altijd dominant geweest bij Galapagos. Worden de taken verdeeld nu het bedrijf groeit?

VAN DE STOLPE. “Ik ben inderdaad voor de buitenwereld het gezicht van Galapagos. Dat hebben we ten tijde van de beursgang heel bewust gedaan, omdat we in een business zitten die moeilijk uit te leggen is aan mensen en omdat het ons belangrijk leek om de directievoorzitter een duidelijk profiel te geven. Maar ik heb een heel goed uitvoerend team om mij heen.”

In biotech kan het snel keren.

VAN DE STOLPE. “De scheidingslijn tussen succes en mislukking is erg dun. Af en toe zijn we toch langs het randje gegaan. Bijna waren we niet naar de beurs getrokken. De banken die ons adviseerden, Kempen en KBC, suggereerden aan de vooravond om de beursgang af te blazen. We hebben de prijs verlaagd en het aanbod verkleind, en uiteindelijk is het goed afgelopen.

Zonder beursgang hadden we nu niet zo ver gestaan. Hetzelfde geldt voor de acquisitie van BioFocus. Zonder die overname waren we een puur target discoverybedrijf geweest en zou de beurs ons waarschijnlijk hebben afgestraft. Er zijn zo van die momenten in de geschiedenis waarvan je je achteraf realiseert dat het toch wel spannend was.”

Hebt u tijd voor andere dingen dan Galapagos?

VAN DE STOLPE. “Ja hoor, ik ga wel eens zeilen met mijn vrienden, en eens per week hardlopen. En ik squash ook een keer per week, hoewel dat er soms bij inschiet. Maar ik vind dat je de balans moet houden. Ik geloof niet in mensen die alleen maar bezig zijn met de zaak. Maar ik verwacht wel van mijn team dat het altijd beschikbaar is. Ik wil niet dat mensen gaan piepen omdat er een vergadering in het weekend is bijvoorbeeld.

“Maar ik vind eigenlijk dat mijn levenskwaliteit best goed is. Ik kan in het weekend goed relaxen, en hoef niet heel de tijd achter de computer zitten. Ik slaap goed en kan vrij goed afstand nemen. Ik ga niet aan stress ten onder.”

Door Bert Lauwers