ONKERKELIJK MISSIONARIS

GELOOF EN VOORUITGANG.

Hoewel hij gedoopt werd in een presbyteriaanse Kerk, geeft Sir John Templeton bij zijn schenkingen geen voorkeur aan een welbepaalde religie. Ze zijn allemaal nuttig. Maar het zit hem dwars dat, ondanks de enorme ontwikkelingen die de mens tijdens de afgelopen millennia heeft gekend, er geen overeenstemmende vooruitgang werd geboekt in het begrijpen van de menselijke geest. Daarvoor zoeken we nog steeds soelaas en verklaringen in de geschriften en filozofieën die eeuwen geleden naar voren werden gebracht door mensen met een, naar onze normen, hopeloos primitieve kennis van de fysische wereld. Deze eeuw heeft talloze grote wetenschappers geproduceerd. Maar hoelang is het al geleden dat de wereld een groot profeet heeft voortgebracht ? Templeton : “Religies verliezen snel invloed omdat ze ingehaald worden door de vooruitgang in andere gebieden. “

Dat alles maakt Templeton skeptisch tegenover georganizeerde religies. “Geen enkele religie bekommert zich om vooruitgang, ” zegt hij. “Ze kijken liever terug naar wat hun stichters geloofden. ” Door zijn sluw management zijn de schenkingen aan het Princeton Theological Seminary gestegen van 3 miljoen dollar naar meer dan 100-maal dat bedrag. Maar met enig ongenoegen merkt hij op dat het Princeton Theological tientallen miljoenen dollar spendeert aan de publikatie van een definitieve vertaling van de Dode Zeerollen. “Dat is een goed voorbeeld van achterom kijken, ” aldus Templeton.

Men kan Templeton beschouwen als een moderne missionaris maar dan voor de hele wereld en niet voor één geloofsovertuiging. Als kleine jongen in het landelijke Winchester, Tennessee, droomde Templeton ervan, bij het lezen van verhalen over kristelijke missionarissen, om er ooit zelf één te worden. Maar eenmaal aan de universiteit (Yale ’34) en als beursstudent in Oxford, ontmoette Templeton levensechte missionarissen en kwam hij tot het besef dat hij niet één van hen was. “Ik besefte dat ze meer talent hadden als missionaris dan ik, ” herinnert hij zich en voegt daaraan toe : “Maar ik besefte ook dat ik beter kon omgaan met geld dan zij. Dus besloot ik om de missionarissen financieel te helpen. “

Templeton heeft enorme schenkingen meer dan 10 miljoen dollar vorig jaar alleen al ingezameld voor religieuze doeleinden, in de ruime zin van het woord. In 1982 schonk hij de Templeton Prize for Progress in Religion, om het onderzoek en het beoefenen van de religie te bevorderen, net zoals de Nobelprijzen voor de vooruitgang in de fysische wetenschappen.

Tot de projekten van Templeton behoren tevens het belonen van tieners die essays schrijven over spirituele ervaringen die hen helpen in hun leven en het verspreiden van zijn inspirerende boek, Discovering the Laws of Life. “Denk aan al de wonderlijke dingen die de vooruitgang in de fysika en de scheikunde ons heeft gebracht, ” aldus Sir John. Denk ook aan al het afschuwelijke in onze superontwikkelde 20ste eeuw WOI, de gruweldaden van Hitler en Stalin, Cambodja en nu Joegoslavië en vult hij melancholisch aan : “Waarom zouden we dan niet nog meer goeds kunnen