Onduidelijkheid over 5G-miljoenen in de Vlaamse begroting

De Vlaamse regering rekent vanaf 2021 jaarlijks op 19,5 miljoen euro inkomsten uit het spectrum voor mobiele netwerken. Het kabinet van Vlaams minister van Financiën en Begroting Matthias Diependaele zegt niet op welke inkomsten het precies rekent, omdat het nog wacht op een akkoord over de verdeelsleutel bij de komende veiling voor 5G-mobiele netwerken.

Bij de presentatie van het Vlaamse regeerakkoord werd van het supersnelle mobiele netwerk 5G een prioriteit gemaakt. 5G biedt hogere surfsnelheden, heeft een grote capaciteit en bijna geen vertraging. Zaken zoals videochatten in hoge kwaliteit en nieuwe dataverslindende toepassingen met sensoren en machines in fabrieken en steden worden dan mogelijk. Proximus, Telenet en Orange zijn de enige operatoren met een eigen netwerk van zendmasten in Vlaanderen, maar nog geen 5G aanbieden.

Daarvoor moet de federale overheid, via de toezichthouder BIPT, de frequenties aan de operatoren verhuren met een veiling. Samen met de frequenties voor 4G en de oudere standaarden gaat het om een geschatte eenmalige opbrengst van 679 miljoen euro, waarvan de federale overheid een deeltje doorstort naar Vlaanderen. Die veiling zit al meer dan een jaar politiek geblokkeerd door een conflict over de verdeling van dat geld en over de mogelijke komst van een vierde grote operator.

De Vlaamse regering publiceerde begin oktober na de beleidsverklaring ook een meerjarenplanning voor de komende begrotingsjaren. Vanaf 2021 tot en met 2024 rekent ze jaarlijks op 19,5 miljoen euro inkomsten van “Spectrum-veiling – éénmalig en recurrent”. Dat houdt in dat de veiling wellicht volgend jaar, en uiterlijk in 2021, moet gebeuren.

De in totaal 78 miljoen euro (4 maal 19,5) lijkt min of meer overeen te komen met wat Vlaanderen volgens de bestaande verdeelsleutel gaat krijgen van de veiling die dus minimum 679 miljoen euro moet opbrengen. Dat zou impliceren dat Vlaanderen toch genoegen neemt met de bestaande verdeelsleutel waar het al zo lang over bakkeleit.

Het kabinet van Vlaams minister van Financiën en Begroting Matthias Diependaele wil niet ingaan op de vraag hoe het die schatting berekende. “We wachten nog op een akkoord in het Overlegcomité (waar vertegenwoordigers van de federale regering en de andere gewesten en gemeenschappen in zitten, nvdr.). De onderhandelingen over de spectrumveiling liggen daar stil en ik weet niet of de federale regering in lopende zaken dit dossier nog kan aanpakken.”

Wellicht belandt het conflict over de spectrum-inkomsten daarom ook op het bord van de federale regeringsonderhandelingen. En dat wordt een complex dossier. Vlaanderen rekent op jaarlijkse inkomsten, maar in het verleden hebben de regio’s enkel geld gekregen van de eenmalige opbrengsten van de veiling. De Europese Commissie, die toezicht houdt op de begroting van de lidstaten, houdt geen rekening met eenmalige inkomsten. Daarom is in 2014 het doorgestorte geld van de 4G-veiling uit de Vlaamse begroting gehaald.

Proximus, Orange en Telenet betalen wel jaarlijks een bijdrage aan het BIPT. Die wordt berekend op basis van de ruimte die de operatoren op het spectrum innemen. Dat geld gebruikt het BIPT om de frequenties te beheren en te controleren op storingen en conflicten. Wat het over heeft, de voorbije jaren tussen de 10 en de 20 miljoen euro, stort het BIPT in de kas van de federale overheid. Het zou een bijkomend conflict opleveren met het federale niveau als Vlaanderen nu een deel van die jaarlijkse inkomsten wil hebben.