Ondrinkbare rode wijn

UITERAARD KAN JE van een Waalse socialist als Paul Magnette geen centrumrechts geïnspireerd herstelbeleid verwachten, maar de inhoud van de gelekte nota van de informateur deed menig waarnemer vol ongeloof met de ogen knipperen. De plannen van Magnette blijven blind en doof voor de budgettaire en sociaaleconomische realiteit van dit land. Alsof de babyboomers straks jonger worden. Alsof laaggeschoolden plots allemaal een baan vinden. Alsof de kabouters nieuwe infrastructuur zullen aanleggen. Alsof het begrotingstekort vanzelf gekomen is en vanzelf zal verdwijnen. Alsof Vlaanderen grotendeels de facturen van het malgoverno van de PS blijft betalen. De Antwerpse hoogleraar Ive Marx schoot met scherp: “Deze nota is adembenemend onverantwoordelijk. Wie gaat dit betalen?”

PAUL MAGNETTE heeft geen businessplan voor dit land. Het werkstuk van de formateur is een ingekorte catalogus van PS-wensen, waarvoor de informateur een blanco cheque vraagt. Dat is niet ernstig. Voor de N-VA, Open Vld en CD&V was de nota terecht ” imbuvable“. Slechte rode wijn. Alleen Open Vld gelooft nog dat het de nota van Magnette voldoende kan bijspijkeren. Kraakt de partij de fles en start ze echte onderhandelingen op? Open Vld is gespleten van de wortels tot de kruin. Van hoofdpijnwijn kan je nooit van je leven een grand cru maken. En veel ruimte heeft Magnette niet om water bij de wijn te doen. ABVV-voorzitter Robert Vertenueil trok al een lijn in het zand. Een verlaging van de pensioenleeftijd zag de ABVV-voorzitter niet graag geschrapt, “maar er mag niet te veel meer worden uitgehaald”.

DE UITGANGSPUNTEN en ambities van Magnette zijn nochtans lovenswaardig, maar de maatregelen om die doelstellingen te halen zijn met een vergrootglas te zoeken. En als ze er zijn, zijn de maatregelen weinig samenhangend en vaak contraproductief. Zo wil Paul Magnette tegen het einde van de legislatuur in 2024 een werkgelegenheidsgraad van 75 procent, tegenover 71 procent nu. Met die ambitie is niets mis natuurlijk, maar ze mist alle geloofwaardigheid. Er is geen sprake van scherpe maar noodzakelijke maatregelen, zoals de beperking van de werkloosheidsuitkeringen en de verdere afbouw van de mogelijkheden om vervroegd met pensioen te gaan.

EVEN VERONTRUSTEND is dat Paul Magnette wou sleutelen aan de wet die de concurrentiekracht van de bedrijven moet bewaken, al zou die PS-wens gesneuveld zijn. Sneller zou je de erfenis van de regering-Michel anders niet opsouperen. De jobcreatie van de jongste jaren zal de koopkracht en dus ook de consumptie ondersteunen, zeker nu de politiek van loonmatiging voorlopig achter de rug ligt. Dat zal de Belgische economie toelaten opnieuw het groeitempo van de buurlanden te volgen, maar dat blijft veel te weinig om de vergrijzing te betalen, laat staan om er nog een paars-groen feestje bovenop te doen. Zelfs een fel afgezwakte vorm van de nota-Magnette duwt het begrotingstekort vlot voorbij 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp).

OPEN VLD, CD&V EN SP.A kwamen zonder kleerscheuren uit de regering-Di Rupo. Ze wonnen samen zelfs een zetel bij de federale verkiezingen in 2014. Die regering werd geboren in het kraambed van de eurocrisis, wat de PS tot toegevingen dwong. Maar vergeet niet dat de beperkte sanering van de begroting toen vooral gebeurde via hogere belastingen. Nu is die druk er niet. Wie kan Magnette tot de orde roepen? De Europese Commissie schuift op richting een expansiever begrotingsbeleid, al is die koerswijziging niet bedoeld voor de landen met kwetsbare overheidsfinanciën, zoals België. En de financiële markten zetten ook geen druk op de ketel, verdoofd als ze zijn door het soepele beleid van de Europese Centrale Bank.

EEN PS-BELEID is aan Vlaamse kant niet te drinken. Een herstelbeleid is aan Waalse kant niet te pruimen. Een compromis wordt op federaal niveau steeds moeilijker, zo niet onmogelijk. De voor de hand liggende conclusie wordt voorlopig weinig gemaakt. Geef elke deelstaat meer ruimte en verantwoordelijkheid voor de eigen keuzes. Elk zijn wijn, elk zijn kater.