ONDERNEEMT WALLONIE ?

Forges de Clabecq (1800 jobs) failliet en Carcoke in Tertre (200 jobs) dicht. En dan, als klap op de vuurpijl : de Amerikaanse multinational Boston Scientific die delokaliseert van Verviers naar Galway, Ierland. Boston Scientific, goed voor 273 jobs, maakt cardio-vasculaire sondes. De fabriek, die een positieve balans kan voorleggen en qua kwaliteit en kwantiteit van de productie hoge scores haalt, ontving sinds 1974 aanzienlijke (investerings)subsidies van het Waalse Gewest. Maar nu bieden de Ieren meer : 2 miljoen frank per arbeidsplaats en investeringskredieten tot 85 %. Bovendien kost een werknemer in Ierland 9 VS-dollar per uur, in Verviers 22. En : Ierland hanteert een vennootschapsbelasting van 10 %, België eentje van 40 %. Een zware klap voor Wallonië.

Michel Hahn (66 j.), de man achter de gieterij Magotteaux en kersvers voorzitter van de UWE ( Union Wallonne des Entreprises), de Waalse VEV-tegenhanger, verwerpt communautaire zwart-witvisies. “Ik ben tegen extremen, ik ben anti-flamingant én anti-wallingant. Aan diegenen die, in het noorden van het land, Wallonië blijven gelijkstellen met de Forges de Clabecq, vraag ik : is Vlaanderen synoniem van de Boelwerf ? Neen toch ? Zo kunnen we niet dialogeren. Een onderneming is zoals een mens : ze wordt geboren en leeft, tot de tijd van gaan zich aankondigt. Reddingspogingen lukken soms wel, soms niet. Cockerill Sambre staat er, ondanks de verliezen, weer sterk voor ; de Forges niet. Het faillissement van de Forges moet, historisch bekeken, niet worden geminimaliseerd, maar evenmin worden gedramatiseerd. Het is een economisch fenomeen zoals Vlaanderen er ook wel heeft gekend.”

De VEV-studie De Vlaamse Conjunctuur in Perspectief, 1993-1996 laat nochtans geen twijfels bestaan : België is een land met twee snelheden. Wallonië heeft een economische achterstand. Of niet ?

We kennen het VEV. Het zijn onze vrienden, maar dat wil niet zeggen dat we altijd akkoord gaan met hun stellingen. In 1970 had Wallonië 1.170.000 mensen aan het werk, vandaag zijn er dat 1.165.000. Toch tellen we pakken werklozen. Wallonië heeft de voorbije kwarteeuw de sluitingen van traditionele industrieën, waaraan het zuiden vroeger is begonnen dan het noorden denk maar aan de mijnen , grotendeels kunnen opvangen. Maar we zijn er niet in geslaagd om de massale intrede van vrouwen en jongeren op de arbeidsmarkt op te vangen. Vlaanderen heeft supplementair werk kunnen creëren, Wallonië niet. Dat klopt. Onze economie is al 25 jaar aan een herstructurering bezig. We winnen evenveel jobs in nieuwe bedrijven als we er verliezen in verouderde sectoren. Dat helpt ons in de werkloosheidsstatistieken geen millimeter vooruit. Wallonië moet simpelweg méér ondernemen dan Vlaanderen om eenzelfde resultaat te behalen.

Nochtans subsidieert de Waalse overheid de ondernemingen erg gul. En participeert ze zelf in één op vier Waalse bedrijven, zegt het studiebureau Crisp (Centre de Recherches et d’Information Socio-Politique).

Het Crisp zegt dat 72 van de 274 Waalse bedrijven die in 1992 meer dan één miljard frank omzet haalden, een beroep doen op overheidskapitaal. En dan ? Ook in mijn Magotteaux heeft de SRIW de Waalse tegenhanger van de Gimv een participatie van 20 %. Dat is een kwestie van goed ondernemerschap. Hun centen waren interessanter dan die van de banken. Bovendien kan ik hun aandeel van vandaag op morgen terugkopen. Laat ons correct zijn : Wallonië telt 67.000 bedrijven, de overheid is in nog geen 100 daarvan aandeelhouder. En ze laat de leiding over aan de managers : Jean Gandois heeft de Forges de Clabecq niet gered ook al is het Waalse Gewest meerderheidsaandeelhouder van Cockerill Sambre én van de Forges.

Moeten we dan besluiten dat Wallonië te weinig doet voor de ondernemingen ? Waarom moet Luc Van den Brande ( CVP) dan zo nodig een bufferzone optrekken tussen beide landsdelen om bedrijven ervan te weerhouden uit Vlaanderen weg te trekken richting Wallonië ?

De Waalse overheid doet misschien voldoende voor bepaalde ondernemingen, maar te weinig voor de ondernemers. Haar visie dateert nog uit de jaren ’60 en ’70. Toen dachten de politici dat ondernemingen over een eeuwigdurend leven beschikten. Vandaag hebben we vooral nood aan ondernemers, aan ondernemerschap. Dat ontbreekt in Wallonië, die spirit krijgt onvoldoende steun vanwege de overheid.

Vandaar dat u ondernemers probeert te lokken vanuit Vlaanderen ?

Wie probeert geen ondernemers te lokken ? Iedereen is welkom. Maar intussen vergeet men wel welk formidabel entrepreneurship Wallonië in huis heeft. Neem de kalkgroep Lhoist of Carmeuse : dat zijn wereldleiders. Wij zijn erin geslaagd oude industrieën te moderniseren. Magotteaux zelf is daar een voorbeeld van. Glaverbel is geboren in Wallonië. Kijk naar onze drukkerijen, Dupuis, Casterman of IBR : ze behoren tot de modernste van de wereld. De Waalse cementfabrieken, Obourg, CBR en CCB, zijn van wereldformaat. De Vlaamse huizen worden gebouwd met Waalse cement. Neen, we hebben daar geen cijfers over. Er is nog geen douane tussen beide landsdelen, gelukkig maar. Maar Cockerill Sambre is een belangrijke klant van de Antwerpse haven. Dat is wel met cijfers aantoonbaar. De haven van Luik is, met 21 miljoen ton per jaar, Europa’s derde belangrijkste haven qua binnenscheepvaart, na Duisburg en Parijs. Dat weet niemand, maar daar zorgt ondernemend Wallonië wel voor.

We spreken toch wel over hetzelfde Wallonië ?

Ach, er bestaat niet zoiets als één Wallonië. Er bestaan heel veel subregio’s die samen het geheel Wallonië vormen. In de provincie Luxemburg is meer werk gecreëerd dan er is verdwenen in de sidérurgie. L’Oréal en Ferrero zorgen er voor honderden arbeidsplaatsen. Het zijn nieuwe kmo’s die er zich gevestigd hebben.

De regio rond Malmédy, Eupen en Sankt Vith kent een werkloosheidsgraad van 6 %. Dat zegt genoeg. De UWE is niet voor niets naar Waver verhuisd. Hier zitten we te midden van het nieuwe Wallonië. De as Samber-Maas is verleden tijd. Hier op de industriezone zijn al 45 hightech-kmo’s actief ; quasi allemaal spin-offs van de universiteit van Louvain-la-Neuve. Een universiteit waarvoor we Vlaanderen het Leuvense ” Walen buiten !“-offensief van ’68 echt dankbaar zijn. Het België van de twee snelheden mag dan al bestaan, dat betekent nog niet dat Wallonië stil blijft staan. Dat besef begint langzaam door te sijpelen.

(Lacht.) Wedden dat er het laatste jaar op het kabinet van de premier meer is gesproken over Moeskroen dan over Brugge ? Ik bedoel : meer over Excelsior Mouscron dan over Club Brugge.

RON HERMANS

MICHEL HAHN (UWE) Stop de mythe : Wallonië telt 67.000 ondernemingen, de overheid is in nog geen 100 daarvan aandeelhouder.