Onder het nieuwe verflaagje

Kandidaatûinvesteerders zijn er genoeg voor DAT, de opvolger van Sabena. Maar zijn ze ook ernstig te nemen?

Misschien kwam het interessantste bod van Peter Smets, een Belg die beweert een groep Amerikaanse investeerders achter zich te hebben staan. Bij de piloten heet dit “het project met de meeste slaagkansen” te zijn, “waarover op erg hoog niveau wordt onderhandeld”. Smets beweert dat ook Bob Crandall, ex-chief executive officer van American Airlines, bij zijn project zou zijn betrokken, maar Crandall zelf ontkent dat in alle toonaarden.

Bedoeling zou zijn een Belgo-Amerikaans bedrijf op te richten, waarbij Belgische en Amerikaanse investeerders elk 450 miljoen dollar (508 miljoen euro) zouden inbrengen, en er 9000 jobs zouden worden gecreëerd. Maar Luc Coene, kabinetschef van premier Guy Verhofstadt ( VLD), zag op het projectvoorstel de naam Crandall niet staan, én uitte praktische bezwaren. “Zij konden pas in april 2002 klaar zijn. Zolang konden wij Sabena niet meer rechthouden.”

Bovendien bleef voor Coene de financiering onduidelijk. “Ik heb ook al Russen over de vloer gehad die miljarden gingen investeren. En eerlijk gezegd, zie ik niet goed in waarom ze hun plannen niet op DAT zouden kunnen enten. Nu Sabena failliet is, moeten ze bij de curatoren aankloppen. Die zullen blij zijn met elk goed voorstel.”

Het geld is op

Is Virgin wél de ideale partner? Virgin Express lijkt terug op koers, met in de eerste negen maanden van dit jaar 1,19 miljoen euro (48 miljoen frank) winst voor belastingen. Dat mocht ook wel, na een erg zwak 2000. Het bedrijf haalde toen een operationeel verlies van 46,7 miljoen euro (1,8 miljard frank), al was dat bijna uitsluitend te wijten aan de fiks hogere kosten voor brandstof en de Amerikaanse dollar. Virgin had zich _ net als het ter ziele gegane Sabena overigens _ niet ingedekt tegen mogelijke kostenstijgingen.

In 2001 deed de low cost carrier dat wel, met als resultaat een vermindering van de operationele kosten met liefst 43% in de eerste negen maanden. Het bedrijf haalde ook flink de buikriem aan: de geleasde vloot van 22 Boeing 737-toestellen werd afgeslankt tot elf. Eén probleem: voor zeven toestellen is de huurtermijn nog niet verstreken. Virgin Express moet die zeven dus onderverhuren, voor een termijn die varieert tussen de vijf en de veertien jaar.

Vier 737’s kon Virgin Express aan haar Australische zuster Virgin Blue onderverhuren. Twee nam het inmiddels zelf opnieuw in gebruik, nu het verdwijnen van Sabena het aantal routes van acht tot dertien bestemmingen opdreef. Eén toestel verhuurt Virgin Express tijdens het winterseizoen (tot maart 2002) nog aan het Griekse Axon. Het deed de financieringslast van de toestellen bij Virgin Express de eerste negen maanden van 2001 toch al dalen met 11,9 miljoen euro (480 miljoen frank) naar 45,39 miljoen euro (1,8 miljard frank).

Toch kon die forse bezuinigingsronde de weinig riante financiële structuur van Virgin Express voorlopig nauwelijks rechttrekken. De overkoepelende Virgin Express Holding keek eind 2000 tegen een schuldenberg aan van 93,8 miljoen euro (3,7 miljard frank) _ waarvan 72,56 miljoen euro (2,9 miljard frank) binnen het jaar vervalt. De kredietlijnen bij vier Belgische banken voor een maximaal bedrag van 19,19 miljoen euro (774 miljoen frank) waren volledig opgebruikt. Daarnaast wrikte Virgin Express een lening los bij een zusterbedrijf in het imperium van topman Richard Branson. De Belgische low cost carrier kreeg 32,5 miljoen dollar van Barfair Ltd, waarvan eind 2000 19,7 miljoen dollar was opgesoupeerd. In 2001 werd nogmaals 7,5 miljoen dollar vrijgemaakt.

Wat het plaatje erger maakte, was het negatieve eigen vermogen eind 2000 van 51 miljoen euro (2 miljard frank) van de nv Virgin Express. Bovendien heeft dat bedrijf een maatschappelijk kapitaal van 1,24 miljoen euro (50 miljoen frank). Van Sabena werd destijds gezegd dat het chronisch ondergekapitaliseerd was. De nv Sabena had einde 2000 een maatschappelijk kapitaal van 634,6 miljoen euro (25,6 miljard). Die weinig riante financiële positie van Virgin Express verklaart de geruchten in diverse media, als zou Richard Branson de kleine 200 miljoen euro (8 miljard frank) van DAT vooral goed kunnen gebruiken voor een broodnodige kapitaalverhoging van zijn eigen carrier.

Vaderlandsliefde?

Inmiddels werpen de problemen bij Sabena Interservice Center ( SIC) een nieuw licht op de motivatie van de grootbanken om een duit in het zakje te doen voor DAT. SIC werd onder meer opgericht om mee te profiteren van de fiscale voordelen die België bood aan bedrijven die in ons land hun coördinatiecentrum vestigden.

SIC heeft vorderingen op de Sabena-dochters voor in totaal 544 miljoen euro (21,9 miljard frank), waarvan 253 miljoen euro (10,2 miljard frank) op het failliete Sabena. SIC heeft amper een eigen vermogen van 247 miljoen euro (9,96 miljard frank). Morgen vrijdag wordt het dossier opnieuw besproken op de rechtbank van koophandel in Brussel. Als die SIC failliet verklaart, dan zullen de curatoren niet anders kunnen dan de 112 miljoen euro (4,53 miljard frank) op te vragen die DAT nog aan SIC moet. Dat betekent de doodssteek voor DAT.

De banken hebben er baat bij om SIC _ en DAT _ overeind te houden, om op die manier aandelen te krijgen in een fusievennootschap DAT-Virgin. Zo niet kunnen ze slechts alle verliezen afschrijven _ wat de banken de voorbije maanden al te veel moesten doen.

Luc HuysmansWolfgang Riepl

Wolfgang Riepl

FOTO

De problemen bij Sabena Interservice Center werpen een nieuw licht op de motivatie van de grootbanken om bij DAT een duit in het zakje te doen.

“Ik heb ook al Russen over de vloer gehad die miljarden gingen investeren.”

[Luc Coene]