Nu beleggen in zorg en farmaceutica?

Vanaf de hoogste verdieping van het kantoorpand had hij een adembenemend uitzicht over de haven en de industrie daaromheen. Hij beheerde een gigantische beleggingsportefeuille en was daarmee grotendeels virtueel eigenaar van alles wat hij vanuit zijn raam kon zien. Sinds het keizerrijk van Keizer Karel, een rijk waarin de zon nooit onderging, was grotere weelde niet meer vertoond.

Wie zijn huisarts in de supermarkt tegenkomt, begint over eczeem achter de oren; wie tegenover een chef Beleggingen zit, vraagt naar een beleggingsadvies. Zijn antwoord kwam zonder nadenken: “Beleg in zorg en farmaceutica! Door de aanzwellende vergrijzing zal de vraag naar geneesmiddelen en naar care en cure enorm toenemen. In de medische sector zit over tien, twintig jaar veel slagroom op de beleggingstaart. Dus allen daarheen met onze appeltjes voor de dorst.”

Een man met zo’n uitzicht moet het bij het rechte eind hebben, denk je dan. De overvloed aan oude mensen in 2020 is niet te stelpen. Voorts is bekend dat driekwart van de totale ziekte- en zorgkosten in de laatste jarenlevensjaren wordt besteed. We spenderen grote bedragen om dood te gaan. Ziekte is straks booming business.

Heel overtuigend was ook dat de man met het uitzicht vertelde dat hij een groot deel van zijn eigen portefeuille in de zorgsector en de farmaceutica had zitten. Dit was de gouden tip. Of niet?

Liefde van de verpleegster. Alles pleit er voor om in geneesmiddelen, ziektekostenverzekeraars en klinieken te beleggen. Op dit moment besteden de rijke landen ongeveer 10 procent van hun inkomen aan zorg. Over twintig jaar is dat waarschijnlijk het dubbele. Er werken dan meer mensen in de zorg dan in de maakindustrie. Eerst waren we een industriële economie, toen werden we een diensteneconomie en straks zijn we een zorgeconomie. Er is een aantal oorzaken dat de zorgbestedingen aanjaagt. De vergrijzing is al genoemd. Toenemende welvaart is ook belangrijk. Een rijke samenleving wil steeds meer zorg.

Dat is vandaag al goed te zien aan de groei van de cosmetische geneeskunde en de geestelijke gezondheidszorg. Naarmate we rijker worden, willen we niet alleen lichamelijk gezonder worden, maar ons ook geestelijk beter voelen en er mooier uitzien. We willen geluk kunnen kopen bij de dokter.

Wat er ook zit aan te komen, is een grote stroom nieuwe geneesmiddelen en geneestechnieken. Er wordt veel verwacht van de gentechnologie. Nieuwe geneesmiddelen en technieken zijn meestal duur in het begin. Maar hoe duur ook, we willen ze hebben. De vraag naar gezondheid is erg dwangmatig.

Een laatste reden waarom de zorgsector groter wordt in de toekomst, is het verdwijnen van de informele zorg. Wat ik daarmee bedoel, is dat het steeds minder voorkomt dat kinderen voor hun zieke ouders zorgen of familieleden voor hun eigen hulpbehoeftige. De zorg wordt steeds meer gecommercialiseerd. Die trend bestaat al decennia en zet zich gewoon voort de volgende jaren. Een veel grotere zorgsector in de toekomst is niet te vermijden.

Er wordt ook wel eens gezegd dat de zorgsector een steeds groter deel van de economie zal opslorpen omdat er zo weinig mogelijkheden voor productiviteitsgroei zijn. Het beeld dat dan wordt opgeroepen, is dat van de ziekenzuster die de zieken niet sneller kan wassen dan ze al doet. Je kan een zieke niet als een auto in een wasstraat zetten en snel en efficiënt afspuiten. Het beeld is dat zorg een sector is waarbij er altijd zorgzame en liefdevolle handen aan het bed moeten zijn en daar zit met geen mogelijkheid productiviteitsverbetering in.

Maar dat is niet de correcte manier van kijken. Want er is wel degelijk productiviteitsverbetering te zien in de zorgsector. Denk maar aan hoe snel je nu na een appendicitis weer naar huis mag. Vroeger lag je drie weken na een blindedarmontsteking in het ziekenhuis en nu drie dagen. Terwijl je in het ziekenhuis ligt, zal de verpleegster je met dezelfde liefde en toewijding wassen, maar ze wast je wel minder dagen. Ik verwacht dat er productiviteitsverbetering komt in de zorgsector, maar niet voldoende om de grote groei geheel af te remmen.

De timing van de komiek. Alles op een rijtje zettend kan je er geld op inzetten dat de zorgsector groeit als kool. De ideale plek om te beleggen dus? Toch niet. Want booming business is niet hetzelfde als hoog rendement.

Normaal gesproken zal in een groeiende sector in de beginperiode veel verdiend worden. Alles is nog nieuw en de vraag naar zorg en geneesmiddelen is groter dan het aanbod. Er is schaarste. Prijzen en inkomens stijgen dan in de zorgsector en in die beginperiode zijn er hoge rendementen. Maar als de markt normaal zijn werk doet, wordt die schaarste na verloop van tijd weggewerkt. Dan trekken die hoge verdiensten nieuwe aanbieders aan. Er komen meer aanbieders en die concurreren de hoge inkomens en winsten weg. Na verloop van tijd verdwijnen de hoge rendementen. Rendement is de uitkomst van een race tussen vraag en aanbod. In het begin gaat de vraag harder dan het aanbod en wordt er goed geld verdiend. Maar op de duur haalt het aanbod de vraag weer in en wordt er normaal verdiend.

Net als voor de komiek is voor de belegger perfecte timing essentieel. Het kan geen kwaad om je geld te beleggen in de medische sector als je er maar op tijd weer uitstapt. Hoge rendementen zijn geen lang leven beschoren, ook in de gezondheidssector sterven ze af.

Jules Theeuwes [{ssquf}]

De auteur is hoogleraar Economie aan de Universiteit van Amsterdam

en lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid,

een denktank die de Nederlandse regering moet adviseren

over de grote maatschappelijke problemen.

Het kan geen kwaad om je geld te beleggen in de medische sector. Als je er maar op tijd weer uitstapt.