Nova Natie wordt cool

Nova Natie is de Antwerpse marktleider in de klassieke havenniche. Stap voor stap diversifieert ze in logistiek. De groep investeert 10 miljoen euro in een niche die de concurrentie links laat liggen: de behandeling van koelcontainers.

Het zijn cruciale maanden voor Nova Natie. De Antwerpse logistiekedienstenverlener huist sinds kort in de nieuwe gebouwen, annex 26.000 vierkante meter magazijnen. Naast deze investering van 15 miljoen euro vloeit nog eens 10 miljoen naar een complex van koel- en diepvriesmagazijnen. “Daarmee kunnen onze klanten meer dan een kwart besparen op de op- en overslag van voeding”, weet CEO Rik Geerardyn. “Dat voelt ook de eindconsument in zijn portefeuille.”

Nova Natie behoort samen met Katoen Natie, Zuid Natie en Molenberg Natie tot de laatste Vlaamse familiebedrijven in de Antwerpse haven, waar buitenlandse containerbehandelaars PSA en DP World het mooie weer maken. Het bedrijf is van oorsprong sterk in houtopslag en -vervoer. Ieperling Geerardyn kocht er zich in 1973 in als natiebaas.

“Noem het een roeping”, motiveert hij zijn vertrek uit de Westhoek. “Toen was het nog perfect mogelijk om te starten in die stiel. Je leerde je vak door naast de arbeiders op de werkvloer het lossen en laden te coördineren. Alle twintig natiebazen waren tegelijk vennoot en medewerker, en wisten ook perfect wat er fout kon gaan en hoe de klanten zouden reageren. Alles draaide vroeger rond arbeid, vandaag rond kapitaal. De investeringen in laad- en losmateriaal zijn zo hoog, dat enkel ondernemingen met diepe zakken zich kunnen handhaven.”

Marktleider in klassiek maritiem

Geerardyn kwam in 2001 aan het roer van het bedrijf na een managementbuy-out, waarvan de financiering nog uit de balans van Nova Holding blijkt: 4,1 miljoen eigen versus 15 miljoen euro vreemd vermogen. Nova Holding is voor 40 % in handen van stille vennoot en achternicht Veerle Deprez, zus van Hein Deprez (de topman van voedselgigant Univeg).

De 670 medewerkers (losse havenarbeiders van ‘het kot’ meegerekend) van Nova Natie zijn goed voor een geconsolideerde omzet van 120 miljoen euro en 7,5 % bedrijfscashflow. Het bedrijf groepeert zijn activiteiten in drie divisies: Nova Natie Logistics (27,9 miljoen omzet, 10 % cashflow), de expediteur Nova-Trans met de Nederlandse dochter AD Logistics (35 miljoen omzet, 4 % cashflow), en de stuwadoor NHS (64,8 miljoen, 8 % cashflow).

Die laatste is de Antwerpse marktleider in conventioneel stukgoed, vooral ijzer en staal. NHS is goed voor een jaarlijkse overslag van 4,6 miljoen ton op drie terminals. Geerardyn: “Eigenlijk kunnen we trots zijn dat deze maritieme knowhow nog Antwerps verankerd is.”

Vanuit de maritieme activiteiten ontwikkelde NHS ook een divisie projectlading. Atlas Project Cargo Solutions (een joint venture met Kranen Michielsens) is goed voor 2,5 miljoen euro omzet met zeer gespecialiseerde ladingen, zoals elementen van energiecentrales of windmolens. Een randactiviteit is Securitas (een joint venture met het Hamburgse Buss), dat speciale ladingen beschermt tegen extreme warmte of koude.

NHS, voluit Nova & Hesse-Noord Natie Stevedoring, ging de voorbije jaren over de tongen. De joint venture met het Singaporese PSA (dat het voormalige Hesse-Noord Natie overnam) werd op een haar na verkocht aan het Australische Babcock and Brown (aandeelhouder van Westerlund en Manuport). Geerardyn wenst over dat hoofdstuk niet uit te wijden, maar insiders weten dat de verhouding met zijn partner in de joint venture ooit beter was. “Laat me het zo stellen: de mensen van Hessenatie en Noord Natie met wie we vroeger werkten, zijn er niet meer”, zegt de natiebaas met een understatement.

Zelf doen, is niet beter doen

Ondertussen diversifieert Nova Natie van de klassieke havenactiviteiten naar logistieke activiteiten. Wie in de magazijnen van de in 2006 opgerichte dochter Nova Fashion Logistics (een logistieke investering van 2 miljoen euro) rondwandelt, treft er geen bonkige dokwerkers, maar verfijnde jongens, meisjes en oma’s. Ze zijn druk in de weer met het opstomen en strijken van textiel, zodat dit magazijn meer de allure heeft van een modehuis dan van een havenkade.

Eind deze maand komen de containers uit China, Maleisië en de Filipijnen aan met de herfstcollectie. Die wordt pas verspreid nadat de stukken hier worden opgestoomd, verfrist, op een rekje geplaatst en gelabeld. Op hetzelfde moment worden uit het binnenland bakken vol onverkochte koopjes aangevoerd, die na een keuring en opfrisbeurt worden herverdeeld naar outletwinkels en Oost-Europa. Alles gebeurt in het havengebied, zodat de lege importcontainers de wegen niet moeten belasten op hun terugweg naar de haven.

Waarom besteedt een textielbedrijf dit proces eigenlijk uit? Freddy Thielens, logistiek manager van textielhandel JBC: “Als die kledingstukken na een zes weken lange trip uit het Verre Oosten aankomen, hebben ze echt wel een opfrisbeurt nodig voor ze in onze rekken kunnen hangen. Voor dit proces betalen we Nova een halve euro per kledingstuk. Vroeger besteedden we dat uit aan een onderneming in Houthalen, maar we stellen vast dat Nova Natie het efficiënter doet. Ook de externe beveiliging, opslag en verdeling bij Nova zijn goedkoper dan wanneer we het zelf doen.”

“Kijk”, zegt Geerardyn, wijzend naar de kledingstukken die voorbijflitsen in een stoomtunnel. “Hier zie je het theoretische concept ‘toegevoegde waarde’ in de praktijk uitgevoerd. Wie vreest dat de haven enkel uit is op steeds meer containers, moet ook weten dat er meestal ook iets mee gebeurt. Antwerpen is met 6 miljoen vierkante meter magazijnen de grootste logistieke cluster van de Europese havens. Daar gebeurt de actie. Daar wordt rendement gemaakt. En daar creëren we jobs.”

Nieuwe niche: voeding

Toegevoegde waarde hoopt Geerardyn ook te creëren met de 162.000 kubieke meter koel- en vriesmagazijnen die hij verleden maand opende op linkeroever. Ze liggen strategisch, vlakbij het Deurganckdok en de nieuwe grensinspectiepost (waarmee heel wat nutteloze stops en kilometers worden gewonnen). Geerardyn hoopt in de niche na twee jaar 30 miljoen euro omzet te draaien. Nova Natie springt met deze inplanting in het commerciële gat dat PSA creëerde toen het zijn activiteiten in deze niche overliet aan Kloosterboer, die ze onmiddellijk doorverkocht aan Sea-Invest. Dat behandelt vooral conventionele transporten. Nova Natie specialiseert zich echter in het opslaan, herverpakken, herverdelen en administratief klaarstomen (douane, fiscale administratie en goedkeuring voor volksgezondheid) van voeding uit koelcontainers.

Ben Van Wolput, algemeen directeur van het zopas opgerichte Nova Fresh Logistics: “Nu worden containers met vis, vlees, fruit en groenten gelost in Antwerpen, waarna ze vertrekken richting Rotterdam waar ze worden opgeslagen. Later donderen ze weer over onze wegen naar de grootwarenhuizen in de rest van Europa. Ecologisch en economisch is dat een verspilling. Bovendien gebeuren de administratie, de keuring en het transport door een resem bedrijven. Dat kan beter.”

Nova Fresh Logistics hoopt de wind in de zeilen te krijgen door een trend op de voedingsmarkt: de ontbundeling van aan- en verkoopprocessen. Van Wolput: “Terwijl vroeger de Chiquita’s en de Capespans de markt beheersten met hun bananenboten en andere transporten, komen de fruit- en groenteproducenten vandaag in rechtstreeks contact met de grootdistributeurs. Retailers als Delhaize shoppen zelf in Zuid-Amerika en Afrika, omdat dit zonder tussenpersonen een stuk goedkoper is. Zij schakelen zelf rederijen in, die nood hebben aan opslagplaatsen dicht bij de deur van de consument. Er is dus nood aan autonome operatoren, die deze stromen en ook alle randactiviteiten in de expeditie beheersen. Zij worden een uniek aanspreekpunt.”

Een andere factor die de investering beïnvloedt, is de toenemende keuzevrijheid die de consument in de winkels eist. “Voorbij is de tijd dat de doorsnee huismoeder enkel in de zomer sinaasappels wilde kopen”, zegt Van Wolput. “Elk moment van het jaar eist de keuken fruit, groente, vis en vlees uit heel de wereld. De versheid van bulkgoederen is moeilijk te beheersen in functie van de vraag. Nu kan je echter werken met koelcontainers vanaf het vertrek van de plantage tot in onze koelruimte op linkeroever. Zo kun je de voorraad perfect beheren. Laat deze kennis net het talent bij uitstek zijn van een logistieke dienstverlener als Nova Natie.”

Naast de import van voeding, denkt Nova Natie ook dat ze de export van lokale producten op zich kan nemen. Van Wolput verwijst naar klassiekers als bier, chocolade en witloof. “Vroeger werden die in een gewone container gestouwd en dat kwam de frisheid bij aankomst niet ten goede”, stelt hij. “Exporteurs wensen geen enkel risico meer te lopen met bederfbare waren en schakelen veel sneller koelcontainers in.”

Voor alle duidelijkheid: de nieuwe niche in fruit en groente is niet geïnspireerd door aandeelhouder Veerle Deprez als aanvulling op de activiteiten van haar broer Hein. “Ik weet dat dit de perceptie kan zijn, maar die is fout”, benadrukt Geerardyn. “Nova Fresh Logistics heeft niets te maken met Univeg. Dat beheerst immers heel de logistieke keten van plantage tot winkeldeur helemaal zelf.”

Opvolging verzekerd

Rik Geerardyn (59) rekent erop de omzet van zijn bedrijf binnen vijf jaar te verdubbelen. Tegen dan neemt zoon Maarten het roer over. “De sector weet dat Nova Natie in de familie zal blijven, zodat de pogingen om ons over te kopen geen kans maken”, waarschuwt Geerardyn. “De enige rem op de groei, is het gebrek aan personeel en gronden. Wij zijn dus kandidaat voor de nieuwe terreinen die in het Waasland gepland zijn. Dat biedt een mooi alternatief voor de rechteroever, die zo goed als vol zit. Groeien in de haven is bovendien extreem moeilijk door het gebrek aan mankracht. Wij zijn bereid mensen om te scholen tot gekwalificeerde magazijniers en doen dat in de praktijk ook. Spijtig genoeg ontbreekt bij heel wat jonge werklozen de motivatie. Het is een pure schande dat we die arbeidsreserve niet kunnen gebruiken. Het is een domper op het succes van de havenbedrijven.” (T)

Door Hans Brockmans/Foto Thomas De Boever