Nog steeds geen coherent energiebeleid

De Britse energiegroep Centrica overweegt haar belang van 51 procent in SPE/ Luminus te verkopen. Het Franse Electricité de France (EDF) is kandidaat-koper, en hoewel de overname nog lang niet zeker is, lijdt het weinig twijfel dat de naam van de mogelijke koper veel ergernis zal opwekken, zeker in politieke kringen. Want indien de overname door EDF zou doorgaan, dreigt opnieuw meer dan 85 procent van de Belgische stroomproductie in Franse handen te vallen. Meer bepaald in die van de Franse staat, die zowel bij EDF als bij GDF Suez, de eigenaar van Electrabel, de plak zwaait.

Dat is een weinig opbeurend vooruitzicht. De mislukte poging van de Belgische regering om een gouden aandeel te verkrijgen in de fusiegroep GDF Suez, ligt nog vers in het geheugen. Ook de povere resultaten van de verschillende Pax Electrica’s geven een weinig hoopgevend voorproefje van wat ons te wachten staat indien de strategische energiebelangen van Frankrijk en België ooit met elkaar in botsing komen.

Toch zou het aandeelhoudersschap van de op Electrabel na grootste Belgische elektriciteitsproducent niet de voornaamste bekommernis moeten en mogen zijn van onze volksvertegenwoordigers. Veel belangrijker is de vraag of er voldoende mededinging is. Een recente studie wijst uit dat de Belgische stroomtarieven tot de hoogste behoren in Europa. Op de Cyprioten en de Ieren na betalen onze gezinnen het meest voor hun elektriciteit en gas.

De hoop op meer concurrentie, die werd gekoesterd toen Centrica vorig jaar – ten nadele van EDF – zijn voorkooprecht uitoefende op de 25 procent van SPE die Suez moest verkopen, lijkt de bodem ingeslagen. Want ondanks die hogere Belgische tarieven verkiezen de Britten de strijd op hun thuismarkt boven een positie als Belgische nummer twee. Daarmee verdwijnt de enige min of meer serieuze concurrent van GDF Suez.

Toegegeven: toen Suez nog een puur privébedrijf was, voerde het wel degelijk een stevige concurrentiestrijd met EDF. Of dat zo blijft, nu de Franse staat bij beide ondernemingen hoofdaandeelhouder is, valt af te wachten. Onze zuiderburen vertonen doorgaans meer chauvinisme dan hier te lande gebruikelijk is, en het idee van de ‘nationale kampioenen’ waar president Sarkozy graag mee uitpakt, is de Belg vreemd.

Sinds de liberalisering is er fundamenteel niets veranderd op de elektriciteitsmarkt. Sommigen schuiven daarvoor graag de zwartepiet naar GDF Suez, hoewel dat bedrijf in feite weinig anders deed dan alle beschikbare middelen inzetten om zijn riante positie te vrijwaren. Minstens even schuldig aan de toestand op het Belgische energielandschap is het gebrek aan een coherent en duidelijk beleid. Dat moet vertrekken vanuit een langetermijnvisie, en er mee voor zorgen dat de broodnodige investeringen in productie worden aangetrokken. Dat beleid uitwerken, is de eerste prioriteit. Zorgen dat ook SPE geen Franse aandeelhouders krijgt, is de tweede verdedigingslinie. Aangezien het beleid al tien jaar faalt, is dat geen overbodige optie. (T)

Door Luc Huysmans