Nog iemand een standaard?

Mijn moeder, die 80 wordt, gebruikt Linux en OpenOffice. Ze werkt er even gemakkelijk mee als met Windows. Maar haar teksten slaat ze niet op in het Open Document Format dat OpenOffice gebruikt. Daarvoor gebruikt ze Word.

Het Open Document Format (ODF) is nochtans een gepubliceerde standaard van de International Organization for Standardization (ISO). OpenOffice en Lotus Symphony gebruiken hem. Maar heeft u ooit al een document ontvangen met als extensie .odt, de code voor tekstdocumenten in ODF? Niet dus.

Je hoeft geen MBA te zijn om te begrijpen waarom. Meer dan 90 % van alle kantoorsoftware in de wereld is MS Office en 100 % van alle MS Officepakketten weigert ODF. Wie de markt domineert, heeft geen belang bij standaarden. Tenzij hij die standaard zelf controleert.

Dat is voor Microsoft dus OOXML, de Office Open XML, het basisformaat van Microsoft Office 2007. Vorige week is het OOXML-voorstel in Genève in tweede lezing door het Joint Technical Committee van de ISO gejaagd. Er is blind gestemd over honderden voorgestelde wijzigingen door afgevaardigden van wie de Belgische normalisatieorganisatie NBN – of tenminste haar sectoroperator Agoria ICT – ons de namen niet wou geven (zie blz. 24).

Sommigen noemen het ISO-standaardisatieproces van OOXML een non-event. Zelfs als OOXML niet de vereiste quota haalt, zal het in de praktijk domineren, is het argument. Microsoft heeft OOXML ook onder zijn Open Specification Promise geplaatst. Ontwikkelaars kunnen het formaat vrij gebruiken, zonder licentierechten of octrooiclaims, net als ODF.

Toegegeven, zowel ODF als OOXML zijn een vooruitgang. Het zijn gestructureerde formaten die beschrijven wat in een document zit. Ze vereenvoudigen de informatie-uitwisseling met andere gestructureerde informatiebronnen, zoals databases, stipt technisch directeur Paul Hermans van de Leuvense contentmanagementspecialist Amplexor aan. Ze maken het hopelijk mogelijk om ook binnen tientallen jaren nog documenten te kunnen recupereren – een reëel probleem omdat papier als universele informatiedrager verdwijnt.

Maar de behoefte aan een tweede standaard is dubieus. Hij zorgt voor bijkomende kosten en complexiteit, stipt het NBN aan. “Vergelijk het met de strijd tussen Blu-ray en HD-dvd. Pas wanneer er duidelijkheid is, kan de industrie vooruit”, zegt Peter Strickx, die vandaag het NBN leidt en vroeger verantwoordelijk was voor architectuur en standaarden bij Fedict, de informaticadienst van de federale overheid. Hij pleit ervoor dat Microsoft zou helpen de ODF-standaard te verbeteren, in plaats van hem te beconcurreren.

De overheid is hier niet tandeloos. Tegen september moet ze evalueren of ODF definitief de standaard wordt voor uitwisseling van informatie tussen de federale administraties. Een afwijzing van OOXML zal de druk op Microsoft verhogen om met het ODF-kamp tot samenwerking te komen.

Daar is nog tijd voor, want wat geldt voor ODF, geldt ook voor OOXML. Het “Opslaan als” menu zal ook in MS Office nog lang op een oud formaat worden ingesteld, dat iedereen kan lezen. Zoals mijn moeder doet. Tenslotte willen we maar één ding: begrepen worden. (T)

Door Bruno Leijnse