Nieuwe doorlichting van partnerships Gécamines

Minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht (VLD) ontmoet tijdens zijn verblijf in de Congolese mijnprovincie Katanga Paul Fortin, de kersverse topman van het staatsmijnbedrijf Gécamines. Trends sprak met Fortin, een Canadese jurist met ervaring in de Afrikaanse mijnsector, die in het kader van een project van de Wereldbank voor de herstructurering van de mijnsector een actieplan opstelt om Gécamines – ooit de geldmachine van Congo – opnieuw rendabel te maken. Een onderzoekspanel van de Verenigde Naties naar plundering van bodemrijkdommen in Congo en een Belgische parlementaire onderzoekscommissie wees op misbruiken bij de privatisering van koper- en kobaltmijnen. Fortin en zijn nieuw managementteam maakt een nieuwe doorlichting.

TRENDS. Uw team werd door de Congolese regering voor een voldongen feit geplaatst: de interessantste mijnen zijn immers al geprivatiseerd. U vangt achter het net?

PAUL FORTIN. “De privatisering is grotendeels achter de rug en resulteerde in partnerships waarbij Gécamines bijna alleen minderheidsparticipaties houdt. We gaan die contracten niet ter discussie stellen. Onze opdracht bestaat erin om de portefeuille van Gécamines maximaal te laten renderen.”

Critici binnen Gécamines gewagen van buitensporige contracten, waarbij Gécamines stelselmatig aan het kortste eind trekt en privépartners met de mooiste stukken zijn gaan lopen.

FORTIN. “Daar spreek ik me niet over uit. We zullen erop toezien dat de privépartners in die partnerships hun engagement respecteren en dat de contracten strikt nageleefd worden, zodat Gécamines zijn deel van de mijnopbrengsten zal opstrijken. In die optiek zullen we alle partnerships opnieuw tegen het licht houden.”

U gaat audits overdoen die Ernst & Young, Duncan & Allen en International Mining Consultants eerder uitvoerden in opdracht van de Wereldbank?

FORTIN. “Ja, we hebben drie maanden om alle contracten opnieuw te bekijken. We zullen de privépartners wikken en wegen en voor hun verantwoordelijkheid plaatsen. Hun financiële en technische capaciteit moet zodanig zijn, dat ze binnen de contractuele termijnen effectief tot mijnuitbating overgaan en de vooropgestelde financiële resultaten kunnen voorleggen.”

Een veel gehoorde kritiek is dat de opdeling van mijnconcessies bij de privatisering lukraak is gebeurd, niet met het oog op een coherente langetermijnuitbating?

FORTIN. “Ik ben hier nog maar sinds enkele dagen en dat is niet mijn indruk. Competitie tussen verschillende mijnuitbaters in eenzelfde mijngebied kan zelfs positief zijn.”

Wat gebeurt er met de tienduizenden kleine, artisanale mijnuitbaters uit de informele sector?

FORTIN. “Het is een ernstig sociaal probleem, dat we omzichtig zullen aanpakken. Voor die mensen is dat voorlopig hun enige broodwinning. Wellicht krijgen ze tijdelijke vergunningen, maar op termijn zouden die mijnconcessies opnieuw onder formeel beheer van Gécamines moeten komen.”

E.B.