Niet-uitgeklaarde erfenisregeling weegt op redding Van Hool

Familiale strubbelingen zetten een bijkomende domper op de redding van het geplaagde Van Hool. Nochtans is het aandeelhouderschap van de voertuigenbouwer al een kwarteeuw zeer stabiel. Maar een niet uitgeklaard erfenisgeschil steekt spaken in de wielen. Co-CEO en crisismanager Marc Zwaaneveld dringt aan op een snel vergelijk.

Het voertuigenconcern Van Hool uit Koningshooikt is volledig in handen van de gelijknamige familie. De werkmaatschappij nv Van Hool zit onder de holding nv Immoroc. Vijf familiale takken hebben daar elk een vijfde van de aandelen. De vijf zijn gegroepeerd rond telgen van de tweede generatie, zonen van de oprichter van het concern Bernard Van Hool (1902-1974). Twee van die zonen zijn inmiddels overleden.

5 familiale takken

De bekendste tak is die rond Filip Van Hool (59). De derdegeneratietelg werd CEO van de voertuigenbouwer in 2013. Sinds begin dit jaar is hij co-CEO, naast Marc Zwaaneveld. De Nederlander werd als crisismanager binnengehaald. Filip is ook bestuurder bij de nv Van Hool. Zijn zus Cathérine Van Hool (61) zit in de raad van bestuur van Immoroc.

Een tweede tak wordt gevormd rond Frank Van Hool (63), bestuurder bij zowel de nv Van Hool als bij de holding Immoroc. Frank Van Hool heeft ook diverse vennootschappen in Vlaanderen die onder meer voor rekening van De Lijn busdiensten verzekeren. De passagiers worden onder meer vervoerd in bussen van het eigen familiebedrijf, maar ook in die van de concurrenten. Het zijn rendabele activiteiten.

Een derde tak wordt gevormd rond Jan Van Hool (62), eveneens bestuurder bij zowel de nv Van Hool als bij Immoroc. Die tak is ook actief in vastgoed.

Een vierde tak draait rond Valérie Van Hool (58), de tweede familiale bestuurder bij Immoroc. Valérie Van Hool is privé actief in de kunstwereld. Ze heeft bijvoorbeeld een kunstgalerij aan Klapdorp in Antwerpen.

Luxezeiljachten

Tenslotte is er de vijfde tak rond Ben Van Hool (52) en zijn zus Jessica (54). Ben Van Hool bouwde ooit luxezeiljachten (prijskaartje tot 2 miljoen euro). Vandaag investeert hij onder meer in fondsen die belangen nemen in bedrijven.

De tak rond Ben Van Hool geeft al een indicatie van de familiale strubbelingen. In de zomer van 2020 had Ben Van Hool via e-mail ontslag genomen als bestuurder bij Immoroc. In september van dat jaar herhaalde Ben Van Hool zijn voornemen in een aangetekend schrijven aan de raad van bestuur. “Ik bevestig het ontslag. Bijgevolg zal ik niet meer deelnemen aan de vergaderingen en hoeft u mij geen oproepingen of notulen meer te zenden”, staat in het bericht in het vennootschapsdossier van Immoroc.

Toch zal ook de tak rond Ben en Jessica Van Hool op 5 maart 2021 nog intekenen op een kapitaalverhoging van 45 miljoen euro bij Immoroc. Die verhoging van het eigen vermogen gebeurde via een omzetting van overige leningen en schulden, dus vorderingen van de families, op de nv Immoroc. Het ging niet echt om vers geld.

Er stond weliswaar veel op het spel voor de onderneming. Het coronavirus raasde toen al een jaar de wereld rond. De markt van bussen en touringcars was als een pudding in elkaar gezakt. Na een resem betere jaren zag het familiebedrijf de verliezen en de bankschulden angstwekkend toenemen, en het eigen vermogen smelten als sneeuw voor de zon.

Twee zussen naar de rechter

De echte familiale strubbelingen zitten op een ander niveau. Stamvader Bernard Van Hool had tien kinderen, onder wie de dochters Ingrid en Simone. Die twee voelden ze zich miskend in hun erfenisrechten en voeren al jaren rechtszaken. Ingrid overleed in 2012, maar haar erfgenamen zetten de juridische strijd voort.

Zolang er geen uitspraak is over die geschillen, zijn ook wijzigingen in de vennootschappen blijkbaar onmogelijk. Dat werd nog eens duidelijk in het voorjaar van 2015. Naar aanleiding van een lening bij een bankenconsortium wilden de familiale aandeelhouders de onderneming transparanter maken. Er zou een duidelijker scheiding komen tussen de familiale houdstermaatschappij Immoroc en de werkmaatschappij Van Hool. In de zomer van 2015 had het bedrijf een lening gekregen op vijf jaar van 200 miljoen euro van een bankenconsortium, waarvan BNP Paribas Fortis, ING, en KBC deel uitmaakten. Die banken wilden meer transparantie over de banden tussen de vennootschappen nv Immoroc en nv Van Hool. Het was de bedoeling dat het vastgoed, dus de fabrieken en de bedrijventerreinen in Koningshooikt, zouden worden ingebracht in de werkvennootschap Van Hool. De familiale holding Immoroc is de eigenaar van dat vastgoed, waarbij de werkmaatschappij bijvoorbeeld huurgeld betaalt voor het gebruik van de fabriek en de terreinen in Koningshooikt.

Daarvoor waren vennootschapsrechtelijke veranderingen nodig. Maar de rechtbank van koophandel in eerste aanleg floot Van Hool terug in november 2016. Veranderingen bij de vennootschap aanbrengen kunnen nadelig uitdraaien voor de twee dochters van Bernard Van Hool. En dat kan niet, zolang de erfeniskwesties niet zijn uitgeklaard, aldus de rechter. Die uitspraak lag in het verlengde van de vorige rechtszaken. Ook de uitkering van een dividend aan de vijf takken met familiale aandeelhouders werd om die redenen teruggeschroefd. De families kregen al sinds minstens 2009 geen dividend meer.

Lees ook een analyse van Wolfgang Riepl: