Niet alles moet een Zwitsers mes zijn

Marc Buelens
Marc Buelens Professor-emeritus aan de Vlerick Business School.

De taart bakken en de taart verdelen. Sommige economieën bakken grote taarten, andere kleine. Ik weet hoe je met grote zekerheid kleine taarten bakt: veel corruptie, kortetermijnuitgaven, financieren met langetermijnschulden en dat blijven doen, alleen consumeren en niet investeren. Economen weten ook met voldoende zekerheid hoe je een taart wel groter maakt: innovatie, open economie, stimuleren van ondernemerschap, integratie van technologie. Zodra ze gebakken is, wordt de taart verdeeld. Bijna altijd in ongelijke stukken. Ook in België. Wat de beste verdeling is, is eerder object van ideologie dan van economische wetenschap. De propaganda in de verkiezingscampagne maakt duidelijk hoeveel gelijkheid elke politieke partij nastreeft. Wie veel herverdeling in het vaandel voert, steunt zich op fairness en op studies die aantonen dat een te grote ongelijkheid de hele maatschappij verarmt. Andere partijen vrezen dat te veel herverdeling de taart kleiner maakt, omdat de stimulus tot innovatie en ondernemerschap zou afzwakken.

Er is echter meer aan de hand. De discussie rond welke taart we moeten bakken wordt steeds belangrijker. Als we een economie blijvend willen doen groeien, zullen we steeds meer het principe van de ‘inspiratie-economie’ moeten toepassen. En een van de basisprincipes van die economie is zonder meer eenvoud. Complexiteit inspireert niet. Ik ben gaan kijken naar het toneelstuk ‘Rood’ over Mark Rothko. Ik vind Rothko’s Murals, die hij in 1958 maakte voor het gloednieuwe restaurant The Four Seasons in New York, de meest indrukwekkende verzameling schilderijen uit de moderne geschiedenis. Rothko was sterk geïnspireerd omdat hij kon schilderen voor een gebouw dat succes, economische groei, vooruitgang uitstraalde. De schilderijen zijn herleid tot hun magistrale eenvoud, en toch inspireerden ze miljoenen kunstliefhebbers. De moderne economie kan veel leren van Rothko. Van zijn eenvoud, van zijn speurtocht naar intellectuele synthese.

Dat Rothko werd geïnspireerd door een modern gebouw dat succes uitstraalde, is een mooie vorm van spillover, het effect dat een bepaalde activiteit heeft op een compleet ander domein. Hetis een centrale notie in de inspiratie-economie. Steeds meer producten lijken wel Zwitserse zakmessen. Nog een optie erbij, nog een toeter, nog een bel. Polissen worden telefoonboeken. Rapporteringen zijn proefschriften. Informatie verdrinkt in databases. Big data lijdt vaak tot kleine inzichten en vooral tot groot gebruiksongemak. Hoe meer gegevens, hoe langer het duurt om belangrijke beslissingen te nemen. Als je niet oplet, gebruik je big data zoals een dronkaard een lantaarnpaal: niet om te verlichten, maar om tegen te leunen. Wat de winnaars van de verliezers zal onderscheiden, is niet de hoeveelheid data, maar wel het juiste gebruik van een beperkte hoeveelheid heel relevante data. Dat veronderstelt een zeer krachtig synthesevermogen en een intense strijd tegen complexiteit.

Succes is gebaseerd op ‘vereenvoudig en herhaal’. Complexiteit doodt langzaam. Management is een constante strijd tegen almaar ingewikkelder structuren en processen. We worden opgesloten in intelligente gevangenissen met modieuze namen. Maar wat niet simpel is, kan niet herhaald worden, en succes in een markt hangt niet af van een toevalstreffer, maar van een herhaalde toepassing van een simpel principe. Of het nu Ikea, McDonald’s of Angry Birds is. De Seagram Murals zijn een eindeloze variatie op hetzelfde thema. Hij kon ‘herhalen’ omdat hij de essentie bereikt had. Net zoals de eerste Volkswagens, de Sony Walkman en de iPad vereenvoudigingen waren die heel veel konden worden herhaald.

Wil u het debat over de inspiratie-economie beïnvloeden? Meld u aan via inspiratie@vlerick.com.

De auteur is partner-hoogleraar management aan de Vlerick Business School.

MARC BUELENS

Wat de winnaars van de verliezers zal onderscheiden, is niet de hoeveelheid data, maar wel het juiste gebruik van een beperkte hoeveelheid heel relevante data.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content