Nervositeit over rommelleningen aan bedrijven

Na de rommelhypotheken aan gezinnen dreigen nu ook de rommelleningen aan bedrijven een bres te slaan in de bankbalansen.

Besmet de financiële crisis ook de bedrijfsleningen?

Ja. Net zoals er de voorbije jaren in de VS voor honderden miljarden dollars hypotheken toegekend werden aan minder kredietwaardige gezinnen, zijn er in de VS én Europa voor honderden miljarden dollars leningen aan minder kredietwaardige bedrijven gegeven. Heel wat van die leningen dienden om risicovolle buy-outs te financieren. En net zoals de rommelhypotheken werden ook deze bedrijfskredieten herverpakt en doorverkocht aan investeerders. CLO’s ( collateral loan obligations) heten deze snoepjes, en investeerders lustten ze wel, omdat ze een iets hoger rendement boden. Maar investeerders maakten dezelfde fout als bij de rommelhypotheken: het rendement was te laag in verhouding tot het eigenlijke risico dat ze liepen. Het resultaat is dat de portefeuilles van banken, verzekeraars, hefboomfondsen en andere investeerders ook bol staan van CLO’s die ze te duur betaald hebben, en dus heel vatbaar zijn voor afschrijvingen.

Hoe groot is de schade?

De marktwaarde van de CLO’s is al gedaald omdat investeerders vrezen voor een stijgend aantal bedrijven die hun schulden niet kunnen aflossen. De waardedaling bedraagt 5 à 10 % en als de dalende trend doorzet, zou in het eerste kwartaal voor 10 à 15 miljard dollar afgeschreven moeten worden. In april, als de financiële instellingen resultaten van het eerste kwartaal publiceren, zal blijken hoe groot de schade is. Een aantal buy-outs is vorig jaar al uitgesteld, herschikt of afgeblazen omdat geen financiers werden gevonden. Dat legt wel een bodem onder de afschrijvingen. “Bovendien het gaat opnieuw om papieren verliezen. De finale reële schade valt af te wachten”, zegt Stefan Duchateau, voorzitter van KBC Vermogensbeheer.

In elk geval dreigen deze afschrijvingen een bijkomende bres te slaan in het eigen vermogen van de al noodlijdende banken, al is 15 miljard dollar klein bier in vergelijking met de hypotheekcrisis (mogelijk tot 400 miljard dollar aan afschrijvingen) en met de afschrijvingen die nodig zijn mochten de mono- lines (de Amerikaanse verzekeraars van obligaties) hun kredietwaardigheid verliezen. Dat kan de banken nog eens tientallen miljarden dollars aan bijkomende afschrijvingen kosten. “De redding van de monolines is cruciaal nu. Kunnen die op het droge getrokken worden, dan is het ergste mogelijk achter de rug”, zegt Stefan Duchateau.

En wat als de recessie toeslaat?

De schade kan nog oplopen als een zich uitdiepende recessie heel wat minder kredietwaardige bedrijven de das omdoet. In een gemiddeld jaar kan ongeveer 4 % van de bedrijven zijn schulden niet aflossen, maar in 2006 was dat zelfs minder dan 1 %. Maar tijdens een recessie durft deze ratio tot meer dan 10 % te stijgen, en is ook de recuperatiewaarde bij een vereffening veel lager dan in een periode van hoogconjunctuur.

Daartegenover staat dat de bedrijven in de VS en Europa meer solvabel en winstgevender zijn dan bij de vorige recessie in 2001. Ze zijn dus ook beter in staat om hun leningen af te lossen, ook als de conjunctuur tegenzit. Helaas is er ook een breed peloton van bedrijven die maar net het hoofd boven water houden, en vooral die hebben heel wat rommelleningen aangetrokken. Ook hier is het dus bang afwachten. (T)

Door Daan Killemaes